Tíminn - 25.08.1995, Blaðsíða 16

Vebrlö (Byggt á spá Veburstofu kl. 16.30 í gær)
• Suburland og Faxaflói: Fram eftir morgni verbur hæg norðaustlæg átt
og víbast léttskýjab. Síbdegis verbur subaustan gola eba Raldi og smá skúr-
ir eba dálítil rigning. Hiti 8 til 14 stig.
• Breibafjörbur: Fram yfir hádegi Verbur hæg norbaustlæg átt og vibast
léttskvjab. Undir kvöld verbur subaustan gola eba kaldi og smá skurir eba
dálítií rigning. Hiti 7 tiN2 stig.
• Vestfirbir til Austfjarba: Fremur hæg breytileg eba austlæg átt og létt-
skýjab vibast hvar. Hiti 5 til 11 stig. Kaidast á annesjum en filýjast inn til
landsins.
• Subausturland: Fremur hæg breytileg átt oq léttskýjab víbast hvar. Fer
ab þykkna upp meb subvestan golu undir kvöld. Hiti 9 tiM4 stig.
• Mibhálendib: Fremur hæg breytileq átt og léttskýjab víbast hvar. Fer ab
þykkna upp vestan til meb subaustan kalda undir kvóld. Hiti 5 til 10 stig.
Vinnuaflsskortur í frumatvinnugreinum eins og t.d. fiskvinnslu. Vinnumálasambandiö:
Samvestrænt vandamál
Feröaauglýsing
Heimsferba:
Villandi
Feröaskrifstofan Heimsferbir
hefur fengiö ítrekaöar ákúr-
ur frá Samkeppnisstofnun
vegna auglýsingar á stræti-
svögnum og í kynningar-
bæklingi þar sem lofaö er
sæti til London á kr. 19.900
krónur. Þessar auglýsingar
eru villandi og gefa ekki upp
endanlegt verö. Heimsferöir
hafa verib abvarabar og
fengiö tilmæli um bót á þess-
ari auglýsingamennsku, án
árangurs.
Auglýst hefur verið áfram
sama veröiö enda þótt lítiö
standi á bak viö auglýsinguna.
Heimsferöir hafa því fengiö
„gula spjaldiö" hjá Samkeppn-
isstofnun, ef svo má segja. ■
Árni Benediktsson, stjórnar-
formabur Vinnumálasam-
bandsins, telur allt eins víst
ab ástæöan fyrir því ab fólk
vilji ekki vinna í fiski sé af
sama toga og hrjáir frumat-
vinnugreinar í öbrum vest-
rænum velmegunarþjóbfé-
lögum. Meb aukinni áherslu
á menntun, sem er í sjálfu
sér hiö besta mál, þykja störf
ófaglærbra ekki vera vib
hæfi.
Þessu til viðbótar bendir
Árni á aö atvinnuleysistrygg-
ingar hafi hamlandi áhrif á
vilja fólks til fiskvinnslustarfa.
Sérstaklega þegar haft er í
huga að þær skylda menn ekki
til þess að fara í vinnu nema
því aðeins að menn sætti sig
við þaö sem í boöi er. Þar fyrir
utan kunna launakjör í fisk-
vinnslu aö hafa einhver letj-
andi áhrif, en Árni segir að
heildarlaun í fiskvinnslu séu
um 90-100 þúsund krónur á
mánuði.
Stjórnarformaður Vinnu-
málasambandsins vísar því
hinsvegar á bug aö atvinnu-
rekendur í fiskvinnslu mis-
muni fólki eftir því hvort viö-
komandi sé útlendingur eöa
ekki. Hann segir aö atvinnu-
rekendur reyni ávallt fyrst að
veröa sér út um innlent vinnu-
afl áöur en þeir leita út fyrir
landsteinana. Jafnvel þótt
menn hafi reynslu af því aö er-
lenda vinnuaflið reynist oft
betur. Árni segir að því miöur
séu alltof mörg dæmi að ein-
staklingar frá höfuðborgar-
svæðinu, sem ráða sig í fisk-
vinnslu úti á landi, láti sig
hverfa úr vinnu áður en
minnst varir.
Hann telur það jafnframt að
mörgu leyti heppilegt fyrir
þjóðfélagið að hafa erlent
vinnuafl. Það er ráðið til vinnu
á haustin þegar skólafólkið
heldur á ný til náms. Með vor-
inu hverfur það svo til síns
heima þegar skólarnir hætta
og námsfólkið kemur á ný til
starfa.
En innan verkalýðshreyfing-
arinnar hefur því m.a. verið
fleygt að atvinnurekendur í
fiskvinnslu séu allir af vilja
gerðir til að aðstoöa útlend-
inga með húsnæði og annað á
sama tíma og landanum er
gert að standa í því sjálfur.
Ennfremur er staðhæft að
mönnum sé mismunað um
rétt til kauptryggingar eftir því
hvort um er að ræða innlent
eða erlent vinnuafl.
Cretar Bjarnason, framkvœmdastjóri Flugbjörgunarsveitarinnar, meb nýja búr.abinn, sem enn erþó til reynstu
hér á landi. Tímamynd GS
Fiugbjörgunarsveitin og Radíómiölun boöa nýjung:
Öryggis og eftir-
litskerfi fyrir
óbyggðafara
Flugbjörgunarsveitin og Radíó-
miblun hafa tekib upp samstarf
vib franska fyrirtækib Argos,
sem þýbir ab Flugbjörgunar-
sveitin getur bobib upp á eftir-
lits og öryggiskerfi sem byggir á
notkun gervihnatta til ab fylgj-
ast meb ferbum ferbamanna á
hálendinu og virkar búnabur-
inn einnig sem neybarsendir.
Um er ab ræba tæki sem ferða-
maður ber meb sér, sem inniheld-
ur sendi. Hann sendir bob til
gervihnatta, sem fara yfir íslands
á 20 mínútna fresti og staðsetur
gervihnötturinn viðkomandi
með 300 metra nákvæmni.
Björgunarmibstöð Flugbjörgun-
arsveitarinnar fær síðan staðsetn-
ingun úr gervihnettinum inn á
tölvukerfi stöövarinnar og þann-
ig er hægt að sjá feril viðkom-
andi.
Þegar ferðamaðurinn kemur í
björgunarmiðstöðina til að fá
búnaðinn, er honum gert að gera
feröaáætlun, auk þess sem hann
ákveður frávik. Hann fengi út-
prentun á staðsetningum
punkta, þar sem stefnubreytingar
verða, fjarlægð og stefnu í næsta
punkt auk ýmissa annarra upp-
lýsinga um fyrirhugað feröa-
svæði. Ef hann síðan fer út fyrir
þetta frávik, lætur búnaðurinn
sjálfkrafa vita. Þannig er hægt að
fylgjast með ferbamanninum og
ef hann nálgast eba fer inn á
hættulegt svæði er hægt ab gera
viöeigandi ráðstafanir áður en
hættu stafar af manninum. Hins
vegar ef í óefni er komiö er neyð-
arhnappur á tækinu og þá er
hægt að koma til hjálpar.
Grétar Bjarnason, fram-
kvæmdastjóri Flugbjörgunar-
sveitarinnar, segir þetta stórt
skref til framfara, þar sem ávalt sé
hægt að fylgjast með ferðamann-
inum og bregðast skjótt við ef á
þarf að halda. Einnig sé það
möguleiki fyrir aðstandendur ab
hafa samband við stjórnstöðina
og fá upplýsingar um hvar ferða-
maðurinn er staddur og í raun
hvort allt sé ekki í lagi.
Grétar segir þab ætlun Flug-
björgunarsveitarinnar, að þessi
búnabur verbi kominn í gagnib
um miðjan september. Enn sé þó
verið að semja við franska fyrir-
tækið um kostnaðinn, en það sjái
þó fyrir endann á því. ■
Töpuö útlán banka og sparisjóöa samsvara 1/6
heildarinnlána:
Lánatöp bankanna
samsvara 400.000
kr. á fjölskyldu
þessi 26,6 milljaröa áætluö út-
lánatöp samsvara um 6. hluta af
161 milljarða heildarinnlánum
banka og sparisjóða um síðustu
áramót.
í fyrra máttu bankar og spari-
sjóbir „bíta í það súra epli" að
þurfa að afskrifa 5.100 milljónir
í glötuðum útlánum, sömu
upphæð og árið áöur. Alls voru
þessar lánastofnanir þá endan-
lega búnar að afskrifa glötuð lán
upp á 17.600 milljónir króna,
miðað við verðlag síðasta árs.
Um 10.400 milljónir voru því
ennþá inni á afskriftarreikningi
útlána í lok síðasta árs, sem
verða væntanlega færðar út sem
endanleg töp á næstu árum,
eins og segir í nýrri skýrslu
Bankaeftirlitsins um iánsstofn-
anir og sjóði landsmanna.
Júgóslavneskir flóttamenn til íslands?
Stjórnvöld ekki
buin ab ákveða
kvóta flóttamanna
„Viö lítum á okkur sem mál-
svara flóttamanna," segir Sig-
rún Árnadóttir, framkvæmd-
arstjóri Rauba kross íslands.
Hún segir þab hins vegar ekki
í valdi RKI ab taka á móti og
kosta dvöl júgóslavneskra
flóttamanna hér á landi.
RKÍ hafi að vísu lagt til pen-
inga til þeirra fióttamanna sem
hingað hafa komið og þeir séu
tilbúnir til að sjá um fram-
kvæmdina en það þurfi að vera í
umboöi ríkisstjórnarinnar.
„Norðurlöndin hafa tekib sig
saman til að ákveða kvóta fyrir
erlenda flóttamenn en Flótta-
mannaráð á íslandi er enn að
vinna aö því að ákveða hinn ís-
lenska kvóta."
Flóttamannastofnun SÞ hefur
sent beiðni til 30 landa um að
taka á móti 5000 flóttamönnum
frá fyrrum Júgóslavíu og vera í
viðbragðsstöðu fyrir um 50.000
til viðbótar. ■
FJÓRFAí.DIR 1. MNNINGUR
Enn virðast bankar og spari-
sjóbir búast vib verulegu út-
lánatapi. Árib 1994 lögbu
bankarnir 4.700 milljónir
króna til vibbótar inn á af-
skriftareikning útlána, til ab
mæta töpubum útlánum sem
þeir telja fyrirséb í ár og næstu
árum.
Alls höfðu bankarnir þá lagt
til hliðar 25.000 milljónir í því
skyni á síðustu sex árum, eba
samtals 26.600 milljónir reikn-
ab á föstu verðlagi síðasta árs.
Þessi upphæð samsvarar um
100.000 kr. á hvert einasta
mannsbarn á íslandi — eða um
400.000 krónum á okkar sívin-
sælu 4ra manna fjölskyldu (sem
þeim flestum þætti líklega góð
upphæb að eiga í handraðan-
um).
í annan stað má benda á, að