Réttur - 01.04.1980, Page 32

verið arð'rændar af drottnandi stéttum Evrópu og
Norður-Ameríku um lengri eða skemmri árabil.
Þrælaveiðar, jarðrán, verzlunareinokun, nýlendu-
kúgun í einni eða annarri mynd, samfara styrj-
öldum gegn þessum þjóðum til að ræna þær
frelsi eða halda þeim undir okinu, eru höfuðorsök
þess, hve illa þessar rændu þjóðir nú eru staddar.
Það er í senn söguleg skýlda og skynsamleg
stjórnhyggja af þeim þjóðum, er verið hafa á einn
eða annan hátt herraþjóðir gagnvart hinum arð-
rændu þjóðum, að tryggja skjóta og góða upp-
býggingu slíks grundvallar fyrir atvinnu- og fé-
lagslíf þessara þjóða, að lífskjör þeirra fari hrað-
batnandi. En þau fara versnandi nú. 30000 börn
deyja á degi hverjum úr sulti eða hungursjúkdóm-
um hjá þessum þjóðum. (Skýrsla Barnahjálpar
Sameinuðu þjóðanna).
Aceins stórfelld og rausnarleg hjálp til sjáifs-
hjálpar getur breytt þessari öfugþróun.
Slík sjóðsstofnun sem hér er lagt til mundi
gera slíkt fljótt og vel.
Hinar fátæku þjóðir, sem nú hafa flestar öðlazt
stjórnfrelsi, eru stoltar og viðkvæmar. Þær eru
ekki að betla um bauð. En þær eiga inni hjá
herraþjóðunum, og þá skuld á að borga. Og við
slíkri greiðslu mundu þær taka. Það særir ekki
metnað þeirra. Einmitt það, að verið er að greiða
ránsfeng til baka og borga skaðabætur, er það
form, sem í senn er sögulega rétt og pólitískt
hentugt.
Vér íslendingar höfum einmitt sögulegu for-
sendurnar til þess að koma með slikar tillögur.
Vér vorum öldum saman arðrændir sem nýlendu-
þjóð. Jón Sigurðsson forseti gerði það að einu
höfuðatriðinu í frelsisbaráttunni vð Dani, að þeir
greiddu oss til baka það, sem þeir hefðu rænt
oss, og bættu oss það tjón, er þeir hefðu valdið
oss með einokunarverzlun (lágu verði á islenzkum
afurðum, háu á erlendum vörum) og öðru. Hann
vildi þannig trýggja fátækri þjóð vorri fjármagn
til uppbyggingar atvinnulífs í rúnu landi.
Það er þetta vandamál, sem nú blasir við hin-
um fátæku þjóðum. Vér íslendingar eigum að
leggja til að leysa það í anda Jóns Sigurðssonar.
Það þarf hins vegar að trýggja, að fé þetta
komi hinum fátæku þjóðum að gagni. Ef það
væri bara borgað stjórnum þeirra, yrði máske
miklu af því varið til herbúnaðar, óhófs eða ann-
ars miður heppilegs fyrir alþýðu manna og lífs-
kjör þjóðar, því að margra grasa kennir hjá þess-
um þjóðum sem öðrum um stjórnarfar og stjórn-
vizku.
Því er lagt til, að fé það, er fornu herraþjóð-
irnar greiði, sé lagt í sjóð, er Sameinuðu þjóð-
irnar stjórni og varið sé til uppbýggingar á at-
vinnu- og félagslífi þessara þjóða. Sé heildar-
ætlun gerð um slíka uppbyggingu, þvi að m. a.
þarf að taka tillit til þess, að eigi verði byggð
sams konar framleiðslutæki í flestum löndunum,
er síðan kýnnu að valda offramleiðslu einstakra
vara, en skorti á öðrum, heldur sé skynsamleg
verkaskipting höfð. En séráætlun sé saman í sam-
ráoi við stjórnarvöld hverrar þjóðar. Atvinnutækin
og þær menningar- og heilbrigðisstofnanir, sem
reistar séu fyrir þetta fé, ber að afhenda viðkom-
andi þjóð sem eign hennar. Auðvitað ræður hún
síðan sjálf, hvernig hún ráðstafar þeim, en nauð-
sýnlegt er, að þjóðinni sem heild sé afhent þetta
til eignar í upphafi og það kvaðalaust. Öll lán
til þessara þjóða eru aðeins áframhald arðráns
í annarri mynd. Nú er það svo, að af 47 milljarða
dollara aðstoð, sem þessar þjóðir hafa fengið á
10 árum, hafa á sama tíma 13 milljarðar dollarar
tapazt vegna óhagstæðra verðbreytinga og 21
milljarður dollara runnið til baka til riku þjóðanna
sem vextir og gróði.
Auðvitað ýrði að ákveða nákvæmlega, hvaða
þjóðir það væru, sem kröfu ættu á slikum skaða-
bótum. Engar þær þjóðir, sem nú búa sem heild
við sæmilegar þjóðartekjur, þótt verið hafi undir-
okaðar sem nýlendur á ákveðnu skeiði (t. d.
Bandarikjamenn, íslendingar, Norðmenn og aðr-
ar þjóðir Noröur-Ameríku og Evrópu), kæmu til
greina. Aðeins þjóðir, sem byggju við slæm lifs-
kjör (t. d. undir 500 dollara tekjum á mann á ári),
kæmu til greina.
Hvað snertir getu hinna ríku þjóða til að greiða,
þá þarf ekki um hana að efast. Vafalaust yrði
heppilegast, að þær skæru um leið niður hern-
aðarútgjöld sín. Þá fýndu borgarar hinna ríku
þjóða ekki fyrir þessum réttlátu framlögum. Hern-
aðarútgjöld þeirra voru 1965 125 milljarðar doll-
ara, Bandaríkin ein áætla hernaðarútgjöld sín
árið 1966 60 milljarða dollara.
íslenzka þjóðin sýndi það með þátttöku í „Her-
ferð gegn hungri“, að hún vill, að eitthvað sé á
þessu sviði gert. Sú tillaga, sem hér er lagt til
að verði flutt, væri í senn i samræmi við vora
sögulegu erfð og þjóðinni til sóma.
96