Réttur - 01.07.1984, Qupperneq 57

Samtök
herstöövaandstæðinga
Samtök herstöðvaandstæðinga eru beinn
arftaki Samtaka hernámsandstæðinga
sem störfuðu á 7. áratugnum. Samtök
herstöðvaandstæðinga hófu starfsemi
sína 1971 í kjölfar þess að vinstri stjórn
var sest að völdum sem hafði á stefnu-
skrá sinni að bandaríski herinn hyrfi á
brott af landinu á kjörtímabilinu. Fyrstu
árin höfðu samtökin einungis brottför
hersins á stefnuskránni en árið 1975 tóku
þau upp baráttu fyrir úrsögn íslands úr
NATO. SHA hafa töluvert látið að sér
kveða í þjóðlífinu með árvissum aðgerð-
um sínum gegn hersetu á íslandi og hern-
aðarbrölti stórvelda vítt og breitt um
jörðina. Þekktustu aðgerðir samtakanna
eru Keflavíkurgöngurnar, en þær hafa
verið farnar að meðaltali annað hvert ár.
Fjölmennasta Keflavíkurgangan var
1976, en þá var talið að 5000 manns hafi
gengið og sínu fleiri komið á útifundinn í
göngulok. Þegar síðast var gengið, 6.
ágúst 1983, skiptu þátttakendur þúsund-
um og þá var m.a. mynduð friðarkeðja
milli bandaríska og sovéska sendiráðsins.
Á síðustu misserum hafa SHA notið
góðs af friðarbaráttubylgjunni í Evrópu
og Ameríku enda er barátta friðarhreyf-
inganna gegn vígbúnaðarkapphlaupinu
og uppsetningu nýrra og nýrra vopna-
kerfa náskyld baráttu SHA gegn her-
stöðvum á íslandi og veru landsins í
kjarnorkuvæddu hernaðarbandalagi.
Baráttan gegn kjarnorkuherstöðvunum í
Evrópu er í mörgu hliðstæð baráttunni
gegn herstöðinni í Keflavík. Vera má að
þar séu ekki geymd kjarnorkuvopn að
staðaldri, en hitt er þó næsta víst, að flug-
vélar búnar kjarnasprengjum hafa haft
þar viðkomu og allir vita að Keflavíkur-
stöðina má væða kjarnorkuvopnum á
hálfu dægri því allur búnaður er þar til að
taka við vopnunum.
SHA hafa alhliða stefnu í friðar- og
öryggismálum og er hún næsta andstæð
þeirri vígbúnaðarstefnu sem íslendingar
hafa fylgt síðustu 35 árin eða svo. í kjör-
orðunum — ísland úr NATO — Herinn
burt — felast kröfur um endurreisn hlut-
leysisins og þess fullveldis sem það
tryggði. Samtökin berjast fyrir því að ís-
lendingar hasli sér völl á alþjóðavettvangi
sem friðarbaráttumenn. Eftir NATO
aðildina 1949 hafa íslendingar aldrei get-
að borið sáttarorð milli þjóða og aldrei
stutt málstað friðarbaráttu. SHA vilja að
íslendingar greiði það sem þeim ber til
þróunaraðstoðar (en á það hefur illilega
skort) en hætti að greiða gjöld í NATO-
sjóði.
SHA berjast fyrir kjarnorkufriðlýsingu
íslands og vilja að hún verði tryggð með
stjórnarskrárgrein. Þau hafa einnig tekið
virkan þátt í að móta hugmyndir manna
um kjarnorkuvopnalaust svæði á Norður-
löndum. Samtökin sáu um ráðstefnu
norrænna friðarhreyfinga í Reykjavík í
apríl 1983 en þar var gengið frá sameigin-
169