Lesbók Morgunblaðsins - 01.09.2007, Page 7

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. SEPTEMBER 2007 7
Eftir Jóhann Bjarna Kolbeinsson
jbk@mbl.is
Fjölskylda tónlistarmannsinsBobs Marleys hefur lýst því yf-
ir að hún undirbúi nú lögsókn á
hendur Universal-útgáfufyrirtækinu
og Verizon Wireless-símafyrirtæk-
inu þar sem fyrirtækin hafi notað
bæði tónlist og
nafn Marleys í
leyfisleysi. Í
fréttatilkynningu
sem fjölskyldan
sendi frá sér
kemur fram að
Universal hafi
gefið Verizon
leyfi til þess að
nota nafn og tón-
list Marleys til
þess að kynna nýja hringitóna fyrir
farsíma.
Island Records-útgáfufyrirtækið
er í eigu Universal, en Marley gaf út
mörg af sínum þekktustu lögum hjá
Island, meðal annars „One Love“ og
„I Shot The Sheriff“. Marley lést ár-
ið 1981.
  
Ógæfusamur maður sem seldiólöglegar útgáfur af plötum
bresku rokksveitarinnar Led Zep-
pelin var dæmdur í 20 mánaða fang-
elsi í Skotlandi á fimmtudaginn. Það
væri svo sem ekki í frásögur færandi
nema fyrir þær sakir að Jimmy
Page, gítarleikari Led Zeppelin, bar
vitni gegn manninum. Robert Lang-
ley, sem er 56 ára, var upphaflega
handtekinn árið 2005 þegar hann var
að selja ólöglega diska með tónlist
Led Zeppelin á útimarkaði í Glas-
gow. Á meðan á réttarhöldunum
stóð var Page kallaður fyrir réttinn
og í kjölfarið ákvað Langley að við-
urkenna sekt sína. Auk fangels-
isdómsins má Langley búast við
hárri sekt.
  
Bandaríski rapparinn og Íslands-vinurinn Snoop Dogg verður
kynnir á evrópsku MTV-tónlist-
arverðlaunahátíð-
inni sem haldin
verður í Þýska-
landi í nóvember,
að því er fram
kemur í frétta-
tilkynningu frá
MTV. Þar með
fetar Snoop Dogg
í fótspor félaga
síns Justins Tim-
berlake sem var
kynnir á hátíðinni í fyrra.
„Ég er búinn að hringja í alla vini
mína frá austri til vesturs og ég
ábyrgist að þetta verður alveg frá-
bært,“ sagði rapparinn í frétta-
tilkynningu.
Staðfest hefur verið að Mika og
Foo Fighters muni koma fram á há-
tíðinni, en mun fleiri flytjendur eiga
eftir að bætast í þann hóp.
Á meðal helstu sigurvegara á há-
tíðinni í fyrra voru Gnarls Barkley
og áðurnefndur Timberlake sem
vann til tvennra verðlauna.
Hátíðin í fyrra er þó hvað minn-
isstæðust fyrir ótrúlega framkomu
bandaríska rapparans Kanye West
sem yfirgaf sviðið í fússi þegar í ljós
kom að hann hafði tapað fyrir Jus-
tice vs Simian í samkeppni um besta
tónlistarmyndbandið.
Tilnefningar til verðlauna á hátíð-
inni í ár hafa ekki enn verið kynntar,
en nýr verðlaunaflokkur verður
kynntur til sögunnar; New Sounds
Of Europe þar sem 19 efnilegir flytj-
endur frá Evrópu keppa um titilinn
„besti nýi evrópski flytjandinn“.
TÓNLIST
Bob Marley.
Led Zeppelin.
Snoop Dogg.
Eftir Árna Matthíasson
arnim@mbl.is
Bresku rokksveitina The Fall þekkjakannski einhverjir, en hún kom tví-vegis hingað til lands snemma á ní-unda áratug síðustu aldar. Í fyrri
ferðinni hljóðritaði sveitin magnaða skífu, Hex
Enduction Hour, sem er ekki bara besta verk
hennar, heldur líka með bestu bresku rokk-
skífum níunda áratugarins.
Um það leyti sem The Fall kom hingað að
taka upp hafði sveitin gengið í gegnum nokkr-
ar mannabreytingar og það er reyndar ærin
vinna að henda reiður á skipan liðsmanna í
sögu sveitarinnar því höfuðpaur hennar, Mark
E. Smith, var iðinn við að reka menn og ráða
eftir því sem honum fannst henta hverju sinni.
Tónlistin hafði líka breyst nokkuð eins og
heyra má ef platan er borin saman við fyrri
verk, til að mynda fyrstu breiðskífuna, Live at
the Witch Trials, sem kom út 1979, og hina
frábæru 10", Slates, sem kom út 1981.
Sú Fall sem tók upp í Hljóðrita var talsvert
kraftmeiri en fyrri gerðir hennar, aðallega
vegna þess að í henni voru tveir trommuleik-
arar, en lagasmíðar voru líka beinskeyttari og
textarnir beittari, þó að ekki hafi þeir orðið
skýrari en á skífunni hamast Smith að tísku-
poppurum þeirra tíma með magnaðri keyrslu í
The Classical, slátrar uppskrúfuðum gagnrýn-
endum í „Hip Priest“ og menntasnobb-
hænsnum í „Who Makes the Nazis?“ Ísland
kemur líka við sögu, eitt lag á skífunni heitir
Iceland / Island, og í því syngur Smith um þá
upplifun að verða útúrdrukkinn á Íslandi og
hverfa þannig inn í hópinn. Þess má og geta að
á umslagi plötunnar eru myndir frá Íslandi,
þar á meðal mynd af Ásmundi Jónssyni, sem
stóð að tónleikum sveitarinnar, vígalegum í
lopapeysu.
Saga The Fall var rakin stuttlega hér í
blaðinu um það leyti sem sveitin kom síðast
hingað til tónleikahalds, í nóvember 2004, og
verður ekki farið frekar út í þá sálma hér. Á
eftir Hex Enduction Hour komu nokkrar prýð-
isskífur, til að mynda Perverted By Language,
This Nation’s Saving Grace og The Infotain-
ment Scam, en sveitin er enn að, sendi frá sér
fína plötu á árinu, Reformation Post TLC. Enn
hefur hún þó ekki toppað Hex Enduction Ho-
ur, Slates eða Perverted By Language, fyrir
minn smekk í það minnsta. (Room To Live,
sem kom út 1983, var síðri, en á henni er þó
besta lag sem samið hefur verið um Falklands/
Mavinaseyjastríðið, „Marquis Cha-Cha“.)
Hex Enduction Hour kom út á vínyl, nema
hvað, 1982 og á disk 1986. Hún var endur-
útgefin á disk 2002 með tveimur aukalögum og
svo aftur með heilum diski af aukalögum (að-
allega tónleikaupptökum) fyrir tveimur árum.
Menn fá mest fyrir peningana í þeirri útgáfu
og þar stendur upprunaleg plata líka óröskuð á
fyrri diskinum sem er alltaf til bóta.
Einn á móti öllum
POPPKLASSÍK
Eftir Atla Bollason
bollason@gmail.com
Þ
að var eitthvað að gerast í New
York árið 2001. Burt séð frá hinu
augljósa – hryðjuverkunum við
tvíburaturnana og breytingunum
sem fylgdu á heimsmyndinni í
kjölfarið – þá virðist sem hópur
tónlistarmanna hafi verið með það á heilanum
að búa til nýja tónlist fyrir nýja öld. Þótt þeir
hafi vissulega leitað sterklega í rokkhefð sjö-
unda og áttunda áratugarins og hræringar í
danstónlist undir lok tuttugustu aldarinnar, þá
varð til einhver nýr og spennandi hljómur sem
er gjarnan tengdur við The Strokes. Í öllu falli
var það sú hljómsveit sem fékk augu heimsins
til að beinast að Manhattan og Brooklyn og öllu
því sem var að gerast þar, jafnvel þótt margar
sveitanna sem komust í sviðsljósið eða hafa síð-
ar verið taldar til framvarðasveitar rokks á tutt-
ugustu og fyrstu öldinni hafi nokkuð annan
hljóm.
Ein slík sveit er hljómsveitin Liars. Hún er
ekki jafnþekkt og The Strokes, The Rapture,
TV on the Radio eða Yeah Yeah Yeahs – en
margir telja að þegar fram líði stundir verði hún
talin ein af lykilsveitum fyrsta áratugarins og að
nýútkomin plata, samnefnd sveitinni, sé ein
sönnun þess.
Pönk eða dans?
Liars á rætur að rekja til Los Angeles, nánar
tiltekið til listaháskólans CalArts. Söngvarinn og
gítarleikarinn Angus Andrew var þar að læra
ljósmyndun og trommuleikarinn Jason Gross
lagði stund á grafíska hönnun. Aaron Hemphill,
gítar-, hljómborðs- og slagverksleikari sveit-
arinnar, vann í plötubúð í borginni. Hemphill og
Andrew fluttust til New York þegar sá síðar-
nefndi útskrifaðist og komust þar í samband við
bassa- og trommuleikara gegnum auglýsingu
sem hékk uppi í plötubúð. Gross var fyrst og
fremst í stuðningshlutverki þessa fyrstu mánuði;
ferðaðist með sveitinni og seldi varning og ann-
að slíkt.
Fjórmenningarnir æfðu í nokkra mánuði og
fóru svo í hljóðver til þess að taka upp fyrstu
skífu sveitarinnar á einungis tveimur dögum.
Platan nefndist því óþjála nafni They Threw Us
All in a Trench and Stuck a Monument on Top
þegar hún kom út, en vakti, þrátt fyrir titilinn
(eða kannski vegna hans), umtalsverða athygli.
Fólk var fljótt að setja Liars í flokk með „dans-
pönkinu“ sem var þá að gára öldurnar þótt Li-
ars hafi raunar lagt mun ríkari áherslu á „pönk“
en „dans“ frá fyrstu mínútu.
Illa tekið
Listrænn ágreiningur milli Andrew og Hemphill
og hinna tveggja varð til þess að leiðir skildu og
trommuleikarinn Gross gekk þá til liðs við sveit-
ina að fullu. Tríóið nýskipaða hélt út í skóg,
sökkti sér í aldagamlar þýskar sögusagnir um
nornir og nornaveiðar og skilaði að lokum inn
tilraunakenndri „konsept-plötu“ þar sem kristnir
og nornir, lifandi og dauðir sögðu öll ólíkar sög-
ur af sömu atburðum meðan hljómsveitin fram-
kallaði eins mikinn hávaða og henni var unnt.
Plötunni var vægast sagt illa tekið, Rolling
Stone og Spin gáfu henni lægstu mögulegu ein-
kunn og áhuginn á sveitinni fór dvínandi – einn-
ig vegna þess að áhuginn á danspönki fór dvín-
andi; greinin hafði einfaldlega ekki staðið undir
þeim væntingum sem gerðar voru til hennar.
Útgáfa þriðju plötu sveitarinnar, Drum’s Not
Dead, kom mönnum því nokkuð í opna skjöldu
þegar hún leit dagsins ljós í upphafi síðasta árs.
Fréttir höfðu borist af því að sveitin hefði fleygt
heilli plötu og fólk vissi heldur ekki við hverju
væri að búast af rýmistilraunum sveitarinnar í
austur-þýskri ríkisútvarpsstöð þar sem hvert
herbergi hafði sérstakan og sérhannaðan hljóm-
burð til upptöku á útvarpsleikritum. Liars
sömdu sitt eigið leikrit sem snerist um sam-
skiptin milli tveggja persóna: Drum og Mt. He-
art Attack. Hvor persóna táknar ólíkar hliðar
mannsandans, annars vegar þá sjálfsöruggu og
framsæknu, og hina sem er full efasemda. Að
sögn Angus Andrew er listsköpun rými þar sem
þessir tveir kraftar takast á og platan gerir
grein fyrir þessu ferli á leikrænan máta. Tónlist-
arlega er platan fremur tormelt en furðulega
heillandi, næstum dáleiðandi, trommuveisla.
Sömdu lög í fyrsta sinn
Á nýrri plötu sinni, sem er samnefnd sveitinni
sjálfri, hafa Liars í fyrsta sinn að eigin sögn
samið lög, áður en farið var að huga að áferð
eða trommuleik. Platan er vissulega sú aðgengi-
legasta sem Lygararnir hafa sent frá sér, „Hou-
seclouds“ minnir helst á Beck og „Protection“ er
næstum því svolítið sætt. Stærstu áhrifavald-
arnir virðast þó vera frumkvöðlar pönksins og
þungrar rokktónlistar – The Stooges eiga ekki
lítið í þessari skífu, auk þess sem aðrar og nýrri
tilraunir með hávaða gera vart við sig: „Pure
Unevil“ er t.d. í svipuðum stíl og The Jesus and
Mary Chain og gamla góða Sonic Youth er ekki
langt undan.
Liars er þó fyrst og síðast sönnun þess að Li-
ars láta ekki bjóða sér að segja eða gera sama
hlutinn tvisvar. Þeir taka listræn stökk í hvert
sinn sem þeir gefa út plötu og hafa kennt hlust-
andanum að búast einungis við því að næsta
plata muni hljóma algjörlega ólík þeirri sem fór
á undan. Þannig stendur sveitin undir nafni –
það er nefnilega ekki hægt að treysta lygurum.
Ekki treysta lygurum
Hljómsveitin Liars er frá New York og átti ríkan
þátt í að hleypa nýju lífi í tónlistarlífið þar árið
2001. Ný plata þeirra, samnefnd sveitinni, er til
merkis um að enn sé engu að treysta.
Liars Á nýrri plötu sinni, sem er samnefnd sveitinni sjálfri, hafa Liars í fyrsta sinn að eigin sögn sam-
ið lög, áður en farið var að huga að áferð eða trommuleik.