Morgunblaðið - 18.03.2008, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 18. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björn Jóhann
Björnsson, fréttastjóri, bjb@mbl.is Daglegt líf Anna Sigríður Einarsdóttir, annaei@mbl.is Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi,
gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp | Sjónvarp Sigurlaug Jakobsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur
Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
FRÉTTASKÝRING
Eftir Guðmund Sverri Þór
sverrirth@mbl.is
ÓINNLEYSTUR hagnaður við-
skiptabankanna þriggja af lækkun
krónunnar á undanförnum vikum
nemur um 154 milljörðum króna.
Þar af er hagnaður Kaupþings lang-
mestur, ríflega 101 milljarður króna
frá áramótum. Hinir bankarnir tveir
komast ekki nálægt þeim upphæðum
sem Kaupþing hefur hagnast um en
hagnaður þeirra af falli krónunnar
er engu að síður töluverður. Rétt er
að geta þess að þessar tölur eru mið-
aðar við upplýsingar í uppgjörum
bankanna fyrir árið 2007, þ.e. þær
byggjast á gjaldeyrisjöfnuði bank-
anna frá áramótum en samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins hafa
allir bankarnir bætt við sig erlendum
gjaldeyri það sem af er ári þannig að
óinnleystur hagnaður þeirra af
lækkun krónunnar er ef eitthvað er
meiri en fram kemur hér að ofan og í
meðfylgjandi töflu.
Gengisvísitalan var 152,279 stig
samkvæmt opinberu viðmiðunar-
gengi Seðlabanka Íslands í gær, sem
er 8,1% hækkun frá sl. föstudegi, og
hefur hún aldrei verið skráð hærri.
Hæsta gildi gengisvísitölunnar fram
til gærdagsins var 151,16 stig sem
skráð var í lok nóvember 2001. Um
áramót var vísitalan 120 stig og hef-
ur gengi krónunnar því lækkað um
26,9% það sem af er ári. Í þeim út-
reikningum sem hér birtast er miðað
við viðmiðunargengi Seðlabankans.
Vörn á eiginfjárhlutfalli
Um áramót var 556 milljarða
króna halli á gjaldeyrisjöfnuði bank-
anna, samkvæmt uppgjörum þeirra,
sem felur í sér að þeir áttu andvirði
556 milljarða króna meira í erlend-
um gjaldmiðlum en krónum, þ.e.
bankanir höfðu tekið stöðu gegn
krónunni sem nemur 556 milljörð-
um. Veiking krónunnar felur því í
sér að verðmæti erlenda gjaldeyris-
ins, í krónum talið, eykst sem veik-
ingunni nemur. Hér er þó um að
ræða óinnleystan gengishagnað,
hygðust bankarnir innleysa hagnað-
inn þyrftu þeir að jafna hallann á
gjaldeyrisjöfnuðnum út með kaup-
um á íslenskum krónum. Það hefði í
för með sér gengisstyrkingu því eft-
irspurn eftir krónum myndi myndast
og þrýsta verðinu á þeim upp. Inn-
leystur hagnaður bankanna af lækk-
un krónunnar yrði því líklega seint
jafnhár og þær tölur sem hér eru.
Bankarnir skilgreina neikvæðan
gjaldeyrisjöfnuð sinn, séð frá krón-
um, sem vörn á eiginfjárhlutfalli,
eigið fé er í íslenskum krónum og
skreppur efnahagsreikningurinn ört
saman við mikla styrkingu krónunn-
ar en þenst við lækkun af því tagi
sem nú er uppi á teningnum. Um leið
sveiflast eiginfjárhlutfallið til og frá,
sem ekki myndi auka traust á við-
komandi félagi. Út frá skilgreining-
unni er því um eins konar sveiflu-
jöfnunarbúnað að ræða.
Kaupþing hagnast mest
Sem fyrr segir hefur Kaupþing
hagnast langmest á lækkun krón-
unnar enda hefur bankinn mestan
halla á greiðslujöfnuði sínum. Staða
hans á móti krónunni var um áramót
ríflega 364 milljarðar króna. Miðað
við 26,9% hækk-
un gengisvísitöl-
unnar það sem af
er ári og gengis-
fall krónunnar
hefur bankinn
hagnast um ríf-
lega 101 milljarð
króna.
Halli á gjald-
eyrisjöfnuði
Landsbankans
var um áramót ríflega 114 milljónir
króna og hefur bankinn hagnast um
tæplega 30 milljarða það sem af er
ári. Halli á gjaldeyrisjöfnuði Glitnis
nam tæplega 78 milljörðum króna
um áramótin og hefur bankinn hagn-
ast um tæpa 23 milljarða frá áramót-
um.
Ekki raunveruleg verðmæti
„Megnið af þeirri upphæð sem hér
er um að ræða bætist við eigið fé
bankans en lítill hluti þess bókast
sem hagnaður af veltufjáreignum á
rekstrarreikningi bankans,“ segir
Hreiðar Már Sigurðsson, forstjóri
Kaupþings, aðspurður um þann
óinnleysta hagnað sem bankarnir
hafa fengið í kjölfar veikingar krón-
unnar. Hann segir það óvarlegt að
setja málið fram á þann hátt að
Kaupþing sé að hagnast verulega á
veikingu krónunnar. „Hið rétta er að
okkur hefur tekist að verja eiginfjár-
hlutfall bankans í gegnum þessar
miklu sveiflur sem hafa orðið á gjald-
eyrismarkaði á undanförnum vik-
um,“ segir Hreiðar.
Lárus Welding, forstjóri Glitnis,
segir mikilvægt að benda á að þessi
hagnaður sé allur í krónum talinn, en
megnið af starfsemi bankans fari
fram erlendis. „Þar stöndum við
nokkurn veginn á sama stað,“ seg-
ir Lárus. Hann segir gjaldeyriseign
bankanna fyrst og fremst til að verja
eigið fé þeirra fyrir gengissveiflum
og þó núverandi staða krónunnar
gefi til kynna mikinn hagnað, sé ekki
um raunverulega verðmætasköpun
að ræða. Mikilvægt sé að halda vissri
gjaldeyrisstöðu, ekki síst í ljósi
markaðsaðstæðna. Hjá Glitni er
gjaldmiðlahreyfing færð yfir eigið fé,
en vaxtakostnaður við gjaldeyris-
stöðu fer inn í rekstrarreikning.
Sigurjón Þ. Árnason, bankastjóri
Landsbankans, segir gengishagnað
hvers árs fara í gegnum rekstrar-
reikning bankans. Gjaldeyrisstaðan
dragi mið af því að eiginfjárhlutfall
hans sé stöðugt, óháð gengisþróun.
„Gengisbreytingar geta haft mikil
áhrif á eigna- og skuldastöðu erlend-
is. Bankar eiga almennt lítið eigið fé
miðað við stærð, hjá Landsbankan-
um er það t.d. um 10,7% eigna. Við
þurfum að uppfylla vissar kröfur um
eiginfjárhlutfall og því verðum við að
verja okkur fyrir sveiflum.“
Óinnleystur hagnaður
bankanna 154 milljarðar
Óvarlegt að segja að bankinn hagnist á falli krónunnar segir forstjóri Kaupþings




 !
  "   # 
$ 
% ! # #
 
 

 
! 
" #

!$ 
%
& '

()



 

 
*
+ +
++

, -.
/ +
0 #.
1  2( 
 

 

 

 

 


 
 

 
 

  





, -.
/ +
0 #.
1  2( 
&'(3
(  ((3
())3
'3
'3
**)3
'(3
 
 



 

 




  
 
 

 



!
4 

!
4

+ # 

"  !

#   







Hreiðar Már
Sigurðsson
Sigurjón Þ.
Árnason
Lárus
Welding
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
„Í SAMTÖLUM mínum við fulltrúa þeirra
mannúðar- og félagasamtaka sem hér eru að
störfum kom fram að þeir teldu sig ekki geta
starfað í Afganistan ef hér væru ekki alþjóð-
legar öryggissveitir,“ segir Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir utanríkisráðherra en opinber
heimsókn hennar til Afganistans hófst í gær.
Á fyrsta heimsóknardegi sínum tók ráð-
herra þátt í móttöku í höfuðstöðvum ISAF í
Kabúl fyrir fulltrúa frá alþjóðasamfélaginu í
Afganistan, m.a. fulltrúa Sameinuðu þjóðanna,
Evrópusambandsins, Alþjóðabankans og
Rauða krossins auk fulltrúa mannréttinda-
samtaka og félagasamtaka sem Íslendingar
hafa starfað með á svæðinu. Aðspurð hvað sé
efst á baugi í viðræðum aðila segir Ingibjörg
að rætt sé um stöðuna í landinu og hvort ár-
angur sé að nást.
Auðvitað meðvituð um hætturnar
Spurð hvort sér finnist ógnvekjandi að
dvelja í Afganistan á sama tíma og frá landinu
berast fréttir af átökum og sjálfsmorðs-
sprengjuárásum svarar Ingibjörg því neit-
andi. „Auðvitað er maður alveg meðvitaður
um að það eru hér hættur sem maður þarf að
búa sig undir og reyna að forðast,“ segir Ingi-
björg og bætir við að sér finnist aðdáunarver-
ðast að hitta allt það hæfa
fólk sem vinni fyrir hin
margvíslegu félagasamtök,
mannúðarsamtök og ríkis-
stjórnir, af fúsum og
frjálsum vilja af því það
hafi svo mikla löngun til
þess að sjá breytingar, þ.a.
að hlutirnir geti færst til
betri vegar í Afganistan.
„Þetta er gríðarlega öfl-
ugt, hæft og vel menntað
fólk sem ég hitti hér í kvöld. Við getum verið
mjög stolt af Íslendingum sem starfa hérna.
Ég er mjög stolt yfir því hvað Íslendingar
sem eru á okkar vegum hérna eru kraft- og
kjarkmikið fólk.“
En telur ráðherra að þeir sem eru að störf-
um í Afganistan séu bjartsýnir á nánustu
framtíð? „Mér finnst almennt að í raun sé
ástandið betra heldur en fréttaflutningur gefi
tilefni til að ætla. Vegna þess að þær árásir
sem hér eru eiga ekki við um landið allt held-
ur eru bundnar við ákveðin svæði sem allir
vita að eru hættuleg og að þar megi búast við
hryðjuverkum,“ segir Ingibjörg og tekur
fram að vissulega hafi öryggisástandið ekki
batnað að undanförnu.
Á næstu dögum mun ráðherra skoða þau
verkefni sem Íslendingar taka þátt í, auk þess
að hitta afganska ráðamenn.
„Getum verið stolt
af Íslendingunum“
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
HÉR sjást börn kíkja á glugga grunnskólans í
Ittoqqortoormiit (Scoresby-sundi) þegar
Hróksmenn gerðu klárt fyrir fjöltefli Róberts
Harðarsonar við 50 manns sl. sunnudag.
Þetta er í annað sinn sem Hróksmenn heim-
sækja bæinn en þar er nú starfrækt taflfélag.
Ljósmynd/Andri Thorsteinsson
Forvitin um hrókeringarnar