Morgunblaðið - 24.04.2008, Blaðsíða 14

14 FIMMTUDAGUR 24. APRÍL 2008 MORGUNBLAÐIÐ
viðskipti/athafnalíf
'#

(  

8%9#!
#9 >

:!! #
#9 >

;< % >

/=
C*3B >

 % # "! >

.>
; 0! >? 

+@ #
#9 >

1  :! >

="!  >

A# >

&BC*-
&%#0#D:#,#( /'

E$0 >

F# >

N
" #$
F
/

 >

8>@ >

8%% @ 8 #I$
8%% @ B%#90 BO/
; ! :!
/
#9 >

/P#9$ :!
+@ @
#9 >

-4#' >

*AG 8:
&! % >

E#$ 0 ,%,  >

Q %,  >

?"+/. ,/
&(%#>? &,#
 >

' 

+
!
F
0
R%#$ 80 0 R9

.:
# >

.0 ,' >


&O2&OB O
G
%G*B
$ F
9I
0."
;==>
   !"#$ !# %&'()"*" + #!,
9##  # %
        






:$% ( 0 >#( C%#
H0"# J)# 8# A#/"#)#
80 < ( SM
'# <% #
.5% >9# <% #
A,>9# <% # T> ##(%%#
>$# #%5!'
T> ##(%%#
 %!

1

# <% #

# ,!9#%(M
/% # <% #
80
!"#
(M
'# <% #
.5% <% #
A, <% # Q  %"  ( "#$%  # <% #M
'# <% #
.5% <% #
Q  %"  % 0( >% # <% #M
'# <% #
.5% <% #
"),(
Q#,"#?>! 50 0   > <% > "#?> # !$% > ,#0  ,!#M
Q ,!
<# >9# <% #
$F


89I
0 $F


9I
H $F


;7I
$"I
$F


;;I
H $F

99I
H I
$F


8I
E $F


89I
. 








D



D




D

D



D






















 
D 



D

D

D
D
D 








D 
D

  D
 



  D D 
D HP
",
; %4# #'2,#
C !  #,"#?>'
0  #
;  "#?> 
+@ @ ;U %$
;#9 :9 R
%  / D -9# @
#9I%
3& :9 R
'#"#?>
C !  #,"#?>'2,#D#
A& -D80# @
A& 8  B@ > @
A& ;#9
A&
9" &%$
A& ;0#  A#!%
.( <%'2,#
&D N#   %'2,#
A&
9" ;U %$
A& :C+R
: &0 
+R;V
%  D
9" Q
: # %"#?>
: # !"#?>

&%%%# !"#?>'2,#
=# !"#?>'2,#
W!# >%#'2,# # ! "#?>
!# %"#?>'2,#
81'2,# %"#?>'2,#



Q  &'
 
!"#

&'
 C ! !"#

&'
 8, % 
&'
 = # ! !"#

&'
 N#


"#

&'
 = !"#

&:  0> &:
9" ;U % 
*0", N# "#?>
/$# #%5!'"#?>
&!"#?>'2,#
&# "#?>
A#!,"#?> 
A#!,"#?>
A#!,"#?> 
&>"#?> #>5# 
&>"#?> ",
&>"#?> >#05! 
Q  %'2,# =
="

9" ;U
/ @
$EF $
",
R#  . 0'2,#
R#  -9#,#'2,#
R#  8%#D; #2'2,#
R#  ; #2'2,#
@C
81'2, #, '2,#
81'2, <%'2,#
/$# #%5!''2,#
&!"#?>'2,#
N# '2,#
,
 /" #$
C ! !"#?>'2,# Q
&!"#?>'2,# Q
. 0'2,# Q
.%"#?>'2,# Q
81'2,# !"#?>'
Q
81'2,# ( <%'2,# Q
 !"
#$  D
&D
  0(
 0(
 0(
 0(

      
   
 
 

 
 

   
    

 
 



    


D



D

D

D

D





D

D



D

D





D

D





D






D




D



D 

D

D
D 
D







D
D
D
 
   



D 

D D  D 
















































D



D

D

D 
D






D

 





 7 
  %&' 

&&( &
#$ 
D

0(

 0(

0(

HP &!00% 0'
;8I
H  $F


89I
0 ->( <%  ,% X   )%

#$ *+,
-,
.( 
99M:

 
D  


 

9M9



 

 ;9M:

D 
 S  $> # %  # 4 # 0 # <% # # '2, 0 ! , # ,# #  '(  %!0 # '2,0

S W5%, # 0, <% # 4## ( 1



  <% # 4## (  # 0, (5%,# >9!! (

* ",


 ",

HP ",
H EJ/
 "I ;:
$F


89I
. 
$F


89I
. 
$F


96I
H $F


89I
. 
$F


8I
. 
$F


8I
E  %&

#$ 
HP B 0
'




I
&'2,# 
*0", B "#?>
I
 /" #$
B 0
'
Q

B 0
'

@C
B 0
'

D


0(

0(

0(



    
   



    ;8I
H  ;8I
H  ;8I
H  ;8I
H  9I
H 8I
E  
         
     
 
 
 
 
   


   
    








  
 
  
 
  
 
D

D

D

D



D

D



D

D



D

D




D

D





D






D




D



D

D 

D 
D












  D
 
D

D
D

 D D 
D
S
 >

S
 >
 
S C( <% +& S  >
0 S  >
 0
?%I
F


,,

,/
F
F  0 )%

#$ 
3I
 /

" 
I
80
&# '2,"5!#
80
E?!!# ! #
&?#%?!!# ! #
9 >#(
Y" # # #
Q  %" # # !
M
 0(,
 0(,
 0(,
+ # 2" # '$# # ! # :# !'9# X3&HS
&%#  X
:BS
H!# !#2# XH S
-9#!# !#2# X-* S
&5!# !#2# X&; S
; # X;3CS
,
.( 
99M:

D  D 
 
9M;

D

  



9M9

 D 


;9M;

D 

;9M:

D D
D
D
 D
D



;9M:
D
D D D
* ",


 ",

HP ",
H EJ/
 "I ;:
S Q<% # > 2"0 # # ! 0 # > #  > %,  "!0 9 # '2,0

S : # '$# # ! # "# 5## <%

;9M:

D  D    

/012
3456 34573012897)&.7 4 
:;<6:==>
/,IA
 /
. #D
,! %
 
E "9, 9! M
 &
Q ,! % !#20
/'
,D
! %


H

,!
D
#,
;9M;

 

D D  


  
9M;




 

  
;9M:





 D 
D  

   D 
;9M:



D 
D 

    @CA
H EI

@CA
H EI

 





  

  

  
 
 




         
































































 

 





 

 

  

 



 




 D


 D



 


 
 
 D
D
D



D
D
D


 D
D
 

 
 
 
 
   
D
D
D
 D
D
D
  D
    
   
 

 

D
 D
D
  




D
D
D

D



D
D
D

D
D
D

D
D

 





 








 




 














  



;9M:
  D D D D
D



;9M:
D D    
 Sumarið er gengið í garð eftiróvenjuharðan vetur, bæðihvað veðurfar varðar og gengi
á mörkuðum. Vænta má þess að veð-
urfarið verði mildara í sumar en það
hefur verið í vetur en spurningin er
hvort hið sama eigi við á mörkuðum.
Forsvarsmenn stórra erlendra
banka og fjárfestingarsjóða hafa á
undanförnum dögum margir látið
hafa eftir sér að versta ólgan sé að
baki en aðrir hafa tekið aðeins var-
færnislegri pól í hæðina. Þá hefur
verið bent á að bankastjórarnir hafa
nokkrum sinnum sagt öldurnar vera
að lægja en haft rangt fyrir sér.
Miklar eignir hafa verið afskrifaðar
en stóra spurningin er hvort fjár-
festar séu sannfærðir um að af-
skriftahrinunni sé lokið. Fyrst þegar
þeim punkti er náð öðlast fjárfestar
traust á fjármálafyrirtækjum og þá
er hægt að hefja uppbygginguna á
ný ef svo má að orði komast. Ljóst er
að gengi margra fyrirtækja hefur
lækkað mun meira en tilefni er til og
því ljóst að vænleg kauptækifæri eru
til staðar.
Uppgjör íslenskra fyrirtækja fyr-
ir fyrsta fjórðung fara að detta inn
og athyglisvert verður að sjá hvern-
ig þau reynast. Aðgengi að fjár-
magni hefur verið skert og það er
einmitt við þær aðstæður sem reynir
á afkomu félaganna. Þegar aðgengi
að fjármagni er gott er ekki einblínt
jafnmikið á afkomu, sérstaklega
ekki hjá fyrirtækjum sem eru í örum
vexti. Þá er hægt að réttlæta hærra
kostnaðarhlutfall o.s.frv. með vext-
inum. Hætt er við því að þó nokkur
íslensk fyrirtæki eigi í rekstrarerf-
iðleikum um þessar mundir en koma
verður í ljós hversu miklum. Hvað
sem öðru líður er ljóst að mikið er af
sögum á markaði en erfitt að sann-
reyna þær.
Gleðilegt sumar.
Þegar aðgengi að fjármagni er
gott er ekki einblínt jafnmikið
á afkomu, sérstaklega ekki hjá fyrirtækjum
sem eru í örum vexti.
Ljósmynd/Óli Arnar Brynjarsson
Hækkandi sól?
innherji@mbl.is
INNHERJI»
Halldóra Hreggviðsdóttir | halldora@alta.is
Við gerum skilyrðislausa kröfuum að veggir heimilisins séuþví falleg umgjörð. Krafaner hinsvegar ekki eins skýr
þegar við komum út á götu og rýmið
er skilgreint af útveggjum nálægra
húsa. Samt er götumyndin hluti af
heimili okkar og við sækjumst eftir að
heimsækja staði þar sem bæjarbrag-
urinn er hlýlegur og húsin mynda
skjólsæl rými. Alltof oft byggjum við einsleit hverfi með
dreifð stakstæð hús og byggingar sem beina vind-
strengjum á milli þeirra, þannig að umhverfið verður
óaðlaðandi.
Skipulag er fyrirhyggja
Skipulagsmál hafa víðtækari áhrif á umhverfi okkar en
við gerum okkur oft grein fyrir. Hvernig að þeim er staðið
hefur áhrif á rýmismyndun, samfélagsgerð, verðmæti
lands, nýtingu auðlinda og lýðheilsu. Viðfangsefnið er að
skapa áhugaverð, fjölbreytt og eftirminnileg svæði fyrir
alla aldurshópa og tækifæri fyrir fjölbreytta atvinnu-
starfsemi. Þess vegna er skipulag mikilvægt á öllum stig-
um, þ.e. svæðisskipulag, aðalskipulag, rammaskipulag og
deiliskipulag, þó að mælikvarðinn sé mismunandi. Þegar
vel tekst til upplifum við góðan staðaranda, vellíðan,
væntumþykju og virðingu fyrir umhverfinu.
Þegar fyrst var farið að huga að skipulagsmálum á Ís-
landi var það ekki síst út frá sjónarhóli lýðheilsu, með
áherslu á sólríkar íbúðir með skjólsælum görðum. Vandað
umhverfi í blandaðri, þéttri byggð er vel til þess fallið að
íbúar kynnist hverjir öðrum og treysti nágrönnum sínum
– þetta er núna kallað félagsauður. Áður var það orðað
svo að maður væri manns gaman.
Gæðaumhverfi í þéttbýli byggist á vel ígrunduðu skipu-
lagi, þar sem húsagerðir eru fjölbreytilegar og þess gætt
að raða húsum þannig niður með tilliti til veðurfars að um-
gjörð bygginga myndi skjólsæl og sólrík svæði. Byggðin
þarf að vera blönduð og nægilega þétt til að verslun og
þjónusta geti þrifist í göngufæri. Áherslan er á að skapa
umgjörð um mannlíf og samfélag, eftirminnileg svæði
með sérstöðu sem byggist á tækifærum í nærumhverfinu.
Umhverfi byggt á skipulagi með stuttum vegalengdum
á milli heimilis, verslana, þjónustu og vinnustaða býður
upp á aðlaðandi aðstæður til göngu og hjólreiða og stuðlar
þannig að bættri heilsu okkar. Hreyfing verður eðlilegur
hluti daglegs lífs. Almenningssamgöngur verða líka hag-
kvæmari og nýting umferðarmannvirkja góð, þar sem
umferð verður dreifðari um gatnakerfið. Gróður í byggð
og góðar tengingar við náttúruna eru líka endurnærandi –
styrkja líkama og sál. Blöndun gamalla bygginga og
nýrra og varðveisla götumynda, skiptir einnig máli fyrir
vellíðan okkar og sjálfsmynd. Þannig þekkjum við og
skiljum hvar rætur okkar liggja. Skipulag hefur því áhrif
bæði á líkamlega og andlega lýðheilsu.
Á aðalskipulags- og svæðisskipulagsstigi taka sveit-
arfélög ákvarðanir sem tengjast undirstöðum samfélags-
ins, byggðaþróun og sjálfbærni. Þar er landnotkun ákveð-
in og hvernig skuli háttað orkuöflun eða samgöngum um
og á milli sveitarfélaga. Viðfangsefnin eru fjölmörg. Hvar
og hvernig er hagkvæmast að byggja upp þéttbýli? Höf-
um við staðið vörð um nægt landbúnaðarland og getu til
að framleiða matvæli, um landslagsheildir og nátt-
úruverndarsvæði? Á að heimila sumarhúsabyggð hvar
sem er eða þarf að setja henni skorður?
Gott skipulag skapar verðmæti til langs tíma
Okkur finnst framtíðin mjög fjarlæg en fortíðin und-
arlega nálæg. Í skipulagsmálum þurfum við að vera skyn-
söm eftir á – fyrirfram. Við þurfum að horfa vítt og til
langs tíma, greina tækifæri, meginlínur og heildarmynd. Í
skipulagi þarf að skapa sýn sem margir fylla inn í á
löngum tíma. Sú sýn þarf að byggjast á sérstöðu og þörf-
um hvers samfélags, en þarf jafnframt að geta tekist á við
hið óvænta sem framtíðin ber í skauti sér.
Vel unnið og ígrundað skipulag getur lagt grunn að að-
laðandi umhverfi, sem getur byggst hratt þegar byr er í
seglunum, en heldur áfram að laða að fólk og vera traust-
ur grunnur til íbúðar og fyrir hvers kyns atvinnustarfsemi
þegar harðnar á dalnum. Þannig getur vandað byggt um-
hverfi verið varanleg innstæða sem góðæri skilur eftir.
Víða erlendis er það reynsla sveitarfélaga sem hafa vilj-
að snúa vörn í sókn, að ein áhrifaríkasta leiðin til að
styrkja stoðir samfélags og ímynd, sé að skapa áhuga-
verða umgjörð fyrir fjölbreytt mannlíf og viðskipti. Mótun
vandaðrar umgjarðar á forsendum lífsgæða hafi skipt
sköpum fyrir jákvæða þróun samfélags.
Rök hafa líka verið færð fyrir því að vandað byggt um-
hverfi sé uppspretta hugmynda og tækifæra á sviði menn-
ingar, lista og viðskipta. Það gefi af sér heilbrigt atvinnulíf
og nýsköpun, því þar vilji skapandi fólk búa.
Mikilvægt er að hafa í huga að skipulagsmálin sem við
fáumst við núna er sú fyrirhyggja sem barnabörnin ætlast
til af okkur.
Skipulag snýst um lífsgæði
Höfundur er framkvæmdastjóri ráðgjafarfyrirtækisins Alta,
MS-hagverkfræðingur og MS-jarðfræðingur og er félagi í
FKA.