Morgunblaðið - 26.11.2008, Síða 12

12 Fréttir
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 2008
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
„ÉG er þakklát fyrir veru mína hér á
landi, því það var hér sem ég áttaði
mig á því að ég er manneskja. Í dag
er ég sterk og sjálfstæð kona, sem er
stolt af sjálfri mér og því sem ég hef
áorkað,“ sagði Emebet Merkuria, á
fundi UNIFEM í gær, og tók fram að
þannig hefði þetta ekki alltaf verið.
Emebet er fædd og uppalin í Eþíópíu
og þekkir af eigin raun hvernig það er
að búa í samfélagi þar sem ofbeldi
gegn konum er samþykkt sem hluti
af samfélagsgerðinni.
Emebet vann sem grunnskóla-
kennari í Eþíópíu áður en hún fluttist
til Íslands í upphafi árs 2001 ásamt
ungri dóttur sinni. Þáverandi eig-
inmaður hennar og samlandi hafði
farið til Íslands sjö mánuðum áður og
ári eftir að Emebet kom til landsins
fæddist þeim önnur dóttir. „Við mað-
urinn minn ákváðum að flytja til Ís-
lands í von um að hér gætum við átt
betri framtíð, því ástandið Eþíópíu
var óbærilegt. Lífsbaráttan í Eþíópíu
var afar erfið sökum þess óöryggis
sem ríkti í stjórnmála- og efnhagslífi
landsins. Launin þar eru mjög lág og
við gátum varla framfleytt fjölskyld-
unni. Ættbálkar berjast þar og lítið
sem ekkert sem yfirvöld geta gert til
þess að tryggja öryggi íbúanna.“
Emebet fór ekki dult með það að
þau hjón hefðu orðið fyrir ákveðnu
menningarsjokki við flutninginn til
Íslands sem svo aftur hafði bein áhrif
á þau hjónin.
„Þannig hélt maðurinn minn áfram
að vera jafnstjórnsamur og ofbeld-
ishneigður í samskiptum okkar og
hann hafði ávallt verið í Eþíópíu. En
þessi hegðun hans var ekki talin við-
unandi í augum Íslendinga þar sem
mun meira jafnræði ríkir milli
kynjanna hérlendis. Í Eþíópíu er litið
á konur sem annars flokks þegna og
karlmenn hafa bæði rétt og völd til
þess að ráðskast með konur og beita
þær ofbeldi.
Var fórnarlamb ofbeldismanns
Manninum mínum fannst hann
vera að missa yfirráð sín yfir mér og
það olli honum gremju að geta ekki
beitt mig ofbeldi óáreittur. Á sama
tíma uppgötvaði ég að hérlendis eru
kynin jöfn og ég sá sjálfa mig í fyrsta
sinn sem manneskju sem ætti rétt á
virðingu,“ sagði Emebet og lýsti því
hvernig þau hjón hefðu eftir margra
ára vanlíðan í hjónabandi ákveðið að
skilja.
„Mér hefði verið lífsins ómögulegt
að skilja við hann hefði ég ekki átt
góða íslenska vinkonu að. Hún veitti
mér bæði þann stuðning og þær upp-
lýsingar sem ég þurfti til þess að geta
látið skilnaðinn verða að veruleika.
Fyrir hennar tilstuðlan öðlaðist ég
trú á sjálfa mig og nægan styrk. Hún
opnaði augu mín fyrir því að ég væri
nógu sterk til þess að standa á eigin
fótum og hjálpaði mér að skilja að ég
hefði verið fórnarlamb ofbeldismanns
sem hefði getað eyðilagt líf mitt.“
Í framhaldinu lýsti Emebet því
hvernig henni hefur tekist að koma
undir sig fótunum fjárhagslega,
hvernig hún hefur unnið hörðum
höndum til þess að koma sér þaki yfir
höfuðið og framfleyta börnum sínum
en einnig systkinum í heimalandi
sínu. „Því þegar foreldrar mínir lét-
ust skildu þau eftir sig þrjú ung börn
undir lögaldri. Ég verð að hjálpa
þeim fjárhagslega því í Eþíópíu er
ekkert félagslegt net eða kerfi,“ sagði
Emebet og bætti við: „Ég geri mitt
besta til þess að sjá fyrir börnum
mínum og veita þeim góðan aðbúnað
og alla mína ástúð,“ sagði Emebet og
hlaut að lokinni framsögu sinni dynj-
andi lófatak allra viðstaddra.
Eftir Björn Björnsson
Sauðárkrókur | Ísbirninum marg-
fræga, sem felldur var á Þverárfjalli
síðastliðið sumar og búið er að
stoppa upp, hefur verið fundinn end-
anlegur varðveislustaður í húsnæði
Náttúrustofu Norðurlands vestra á
Sauðárkróki. Við móttökuathöfn í
Náttúrustofunni síðastliðinn
fimmtudag rakti forstöðumaður
stofnunarinnar, Þorsteinn Sæ-
mundsson, hið æsilega nokkurra
vikna tímabil, frá því að þetta mynd-
arlega dýr fannst á rölti á Þver-
árfjallsvegi og allt til þess dags er
seinna dýrið sem lagði leið sína
hingað til lands var fellt við bæinn
Hraun á Skaga.
Rakti Þorsteinn á mjög fræðandi
og skemmtilegan hátt hin vantrúar-
kenndu fyrstu viðbrögð, síðan at-
burði á mjög ótryggum vettvangi á
Þverárfjalli, þar sem fjöldi fólks
hafði mætt á svæðið. Eftir að fella
þurfti dýrið sagði Þorsteinn frá
mjög afdráttarlausum og jafnvel
harkalegum viðbrögðum, inn-
lendum sem erlendum, jafnt að
nóttu sem degi, þar sem símalínur
og tölvuskjáir nánast loguðu, en
ákveðið hefði verið á stofnuninni að
svara öllum hlutaðeigandi og reyna
á sem gleggstan hátt að skýra orsak-
ir þess að til þessarar niðurstöðu
þurfti að koma. Þá rakti Þorsteinn
einnig atburðarásina er síðara
bjarndýrið kom og samvinnu við er-
lenda sérfræðinga. Væru þeir nú að
lokum komnir til framtíðarbústaða,
karldýrið á Sauðárkróki, en kven-
dýrið á Hafíssetrinu á Blönduósi.
Ísbjörn sem felldur var á Þverárfjalli í sumar í varðveislu hjá Náttúrustofu Norðurlands vestra
Björninn
kominn
heim
Morgunblaðið/Björn Björnsson
Fundur Nú mætast þeir í öllu öruggara návígi, Þverárfjallsbjörninn og Stefán Vagn Stefánsson yfirlögregluþjónn
Eftir Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
JÓN Auðunn
Bogason, há-
skólanemi í Dan-
mörku, lenti í
óskemmtilegri
reynslu ásamt
móður sinni á
dögunum þegar
þau voru í versl-
uninni Fona í
Lyngby að kaupa
nettengingu. Þeg-
ar hann var beðinn um að sýna skil-
ríki, og dró þá fram íslenskt öku-
skírteini, var honum synjað um
afgreiðslu. „Ég tel að hér hafi verið
um mismunun að ræða þar sem ég er
Íslendingur. Sölumaðurinn upplýsti
mig um að ef ég kæmi frá Svíþjóð eða
Noregi þá gæti ég verslað við þá
þrátt fyrir að vera hvorki með dansk-
an passa né danskt ökuskírteini.“
Jón Auðunn ákvað að nýta sér til-
boð sem sölumaður kynnti fyrir hon-
um með 3G-internetþjónustu frá
danska fyrirtækinu 3.
„Ég skellti mér á tilboðið og næsta
skref var að ganga frá greiðslu. Sölu-
maðurinn vildi fá að sjá skilríki með
mynd og bað annaðhvort um vega-
bréf eða ökuskírteini. Ég var ekki
með vegabréf með mér en sýndi hon-
um íslenska ökuskírteinið mitt. Þegar
hann rak augun í að ökuskírteinið
væri íslenskt sagðist hann muna að
það væri eitthvað í sambandi við ís-
lensk ökuskírteini og því þyrfti hann
að hafa samband við þjónustuborð
hjá fyrirtæki sínu. Hann hringdi og
fékk upplýst hjá öðrum starfsmanni
að hann mætti ekki selja mér þessa
þjónustu án þess að ég myndi sýna
honum danskan passa eða danskt
ökuskírteini,“ segir Jón Auðunn.
Þau sættu sig ekki við þessi svör og
báðu sölumanninn að hafa aftur sam-
band við þjónustuborð sitt, þar sem
um misskilning hlyti að vera að ræða.
Eftir það símtal vildi sölumaðurinn fá
að sjá landvistarleyfi frá Jóni þar sem
hann gat ekki sýnt danskt vegabréf.
Engu skipti þótt hann væri með
danskt sjúkrasamlagsskírteini, sem
ekki fæst nema að vera með lögheim-
ili í Danmörku, danskt skólaskírteini
og dönsk greiðslukort.
Var nóg boðið
„Móðir mín benti honum á að við
þyrftum ekki landvistarleyfi þar sem
við komum frá Norðurlöndum og bað
hann því um að hringja aftur. Sölu-
maðurinn hringdi í þriðja sinn en
starfsmaður þjónustuborðsins sagð-
ist meira að segja ekki nenna að eyða
tíma sínum í að útskýra þetta fyrir
okkur. Þegar hér var komið var okk-
ur nóg boðið og báðum við um að fá
að tala við yfirmann sölumannsins.
Það skal tekið fram að hann reyndi
eftir fremsta megni að ná í hann en
án árangurs. Sölumaðurinn tók niður
símanúmerið mitt en ég hef ekkert
heyrt frá þeim eftir þetta,“ segir Jón
Auðunn, sem hefur verið í há-
skólanámi í Danmörku síðan í ágúst.
Áður var hann búsettur í rúm tíu ár í
Danmörku ásamt fjölskyldu sinni.
Neitað um
viðskipti
Íslenskur námsmaður í Danmörku
krafinn um landvistarleyfi í verslun
Í HNOTSKURN
»Jón Auðunn talar góðadönsku, því var ekki um
neina tungumálaerfiðleika að
ræða, heldur hreina mis-
munun vegna þjóðernis að
hans mati.
»Um var að ræða raftækja-verslunina Fona í Lyngby,
norður af Kaupmannahöfn.
Jón Auðunn
Bogason
„ÞVÍ miður er það bláköld staðreynd að ofbeldi gegn
konum viðgengst í öllum löndum, í öllum þjóðfélags-
hópum og beinist gegn konum á öllum aldri,“ sagði Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir, utanríkisráðherra, á morgun-
verðarfundi UNIFEM í gær. Benti hún á að ein af
hverjum þremur konum yrði fyrir ofbeldi í einhverri
mynd einhvern tímann á lífsleiðinni.
„Ofbeldi gegn konum er falið, það er þaggað niður og
því er gjarnan tekið léttilega í samanburði við annars
konar ofbeldisglæpi. Ofbeldið þrífst í þögninni og hana
er nauðsynlegt að rjúfa,“ sagði Ingibjörg Sólrún og
þakkaði Stígamótum, Samtökum um kvennaathvarf og
UNIFEM fyrir mikilvægt starf við að rjúfa þögnina.
Nauðsynlegt að rjúfa þögnina
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
Morgunblaðið/Valdís Thor
Sjálfsörugg Frásögn Emebet Merkuria á morgunverðarfundi UNIFEM vakti verðskuldaða hrifningu fundargesta.
Sterk og sjálfstæð
Emebet Merkuria kemur frá landi þar sem konur eru annars
flokks þegnar og þar sem kynbundið ofbeldi er talið sjálfsagt