Skinfaxi - 01.01.1914, Side 1

1. BLAÐ
REYKJAVÍK, JANÚAR 1914.
V. ÁR
Áhugi.
Hálfdán lávarður, mjög góðkunnur stjórn-
málamaður á Englandi, hélt nýlega ræðu
til vngra manna.
Eitt r;iö. Eg gef ykkur aðeins eitt
ráð, sagði hann, verið áhugasamir, með
opin augu fyrir þeirri iniklu fegurð og
göfgi, sem til er í heiminum. Ekkert er
eins hættulegt og að vera trúlaus á alt
og sama um alt. Þeir menn sem svo
eru gerðir, eru þjóðfélaginu minna en
einkis virði. Þeir eru beint skaðlegir.
Eg held því fram, og ég hefi ekki all-
litla lífsreynslu og mannþekkingu að baki
mér — að hver ungur maður, sem vill
gera eitthvað og koinast eitthvað í heimin-
um, verði að hafa áhugamál, sem fylla sál
hans og láta hann skilja hvílík dýpt og
göfgi er í hinum miklu áhugaefnum mann-
lífsins. Það skiftir næstum engu, hvort
þetta áhugaefni er trúin, vísindin, heim-
spekin eða hinar fögru listir. Það sem
öllu skiftir er að vera úti á hinum djúpu
vötnum, að vera kominn í náið og inni-
legt samband við einhverja aðalgrein heims-
hugsunarinnar, að geta verið heitur, hrifinn
og fullur af lotningu fyrir því, sem mikið
er og göfugt, því að sá skilningsgóði og
lotningarfulli hugsunarháttur gerir manninn
áhugasaman og bjartsýnan ogþúsund sinn-
um meira virði að hverju verki sem hann
gengur.
And- Ekkert er jafn kæfandi-drep-
stœða. andi eins og það skilningslausa,
dauða sjálfstraust, sem alt af horíir inn á
við, sem tilbiður sjálft sig, en lítur með
blindri fyrirlitningu á þá fegurð og dýrð,
sem snild og viska mannsins hefir verið
að skapa í mörg þúsund ár. Slíkir menn
eru dauðir, jafnvel meðan þeir lifa. Frá
þeim kemur enginn andi, engin hugsun,
ekkert nýtilegt starf, því að í þá vantar
hreifiaflið: Þá sterku tilfinningu fyrir
þvi sem vel hefir verið gert á undan
þeim, og löngunina til að halda áfram
i sömu stefnu.
íslenska Þessi viðvörun Hálfdáns lávarð-
álmga- ar mun engu síður eiga við hér
leysið. en i ættlandi hans. Við höfum
orðið fyrir því mikla óláni að eiga tiltölu-
lega mikið af áhugaleysingjum, sem er
saina um alt, sem er utan við þeirra eigið
skinn. Og þeir eru ætíð og undan-
tekningarlaust steinblindir fyrir „heims-
ljósunum miklu“. Það eru þessir andvana-
fæddu menn, sem eru aðal hindrun um-
bótanna í landinu. Þeir hafa engin rök,
ekkert nerna tómahlátur skilningsleysisins.
I þeirra augum er skógræktun barnaskapur.
Ur því landið er bert og kálgarðar í kring
um bæina, þá er óþarfi að breyta nokkfu
um. Iþróttirnar eru hlægileg vitleysa,
betra að sitja inn á knæpum og drekka
sig fullan. Alþýðumentun skaðleg heimska.
„Skríllinn“ á að vinna og hlýða möglun-
arlaust. Aukinn siðferðisþroski til ills eins
„því að hart er að taka af þeim fátæku
réttinn til að svíkja“. Maðurinn sem sagði
þessi orð — og það er þjóðfrægur borg-
ari i Rvík. — hefir líklega ekki gætt að
því, að fátæklingarnir nota sér ekki oft