Skinfaxi - 01.02.1914, Blaðsíða 12

26
SKTNFAXI.
laust einn hinn mesti stjórnvitringur, sem
nú er uppi, og áhrifamestur af því hann
«nýr sér að hinum verulegu meinum ])jóð-
ar sinnar og vinnur að sönnum endurbót-
um með karlmensku og forsjá. í flestum
löndum láta stjórnmálaílokkar og foringj-
ar þeirra sér nægja að glima við formið,
fást við yfirskinsumbætur, en glamra hátt
til kjörfylgis og valda. Er það bæði af
því, að til að sjá langt og skýrt í þjóð-
málefnum þarf meira vit en sanngjarnt er
að heimta af hversdags stjórnmálamönn-
um, og þó engu síður hitt að tit að gera
miklar og gagngerðar umbætur þarf yfir-
burðaaíl, því að ætíð eru fleiri í þeimefn-
um sem draga niður en hinir sem lyfta.
Á Englandi er misskifting auðsins mesta
þjóðarmeinið, því hvað stoðar það j)jóðina
þótt hún sé ríkust í heimi, úr því mestur
hluti fólksins er bláfátækur. Af hverjum
44 fbúum í landinu eru 2 auðugir, 4 vel
efnaðir og 38 fátækir eða allslausir. Lloyd
George hefir unnið fyrir þennan síðasttalda
flokk sem flestir gleyma, af því að hann
hefir með nn’nstu að launa. Hann vann
að ellitrygrjingu þeirra sem hrumir voru
og þegar tímar líða þarf ekkert gamal-
menni að fara á sveit eða verða öðrum til
byrði, en lifir á eftirlaunum nægilegum til
sæmilegrar framfærslu. Þá vildi hann
leggja skatt á hin víðáttumiklu veiði- og
heitilönd aðalsins, er sú stétt notar sér
eingöngu til skemtunar, þótt miljónum
manna sé þrengt saman í óhollum vistar-
verum í stórbæjunum, af því að lóðir eru
þar of dýrar. Þá risu aðalsmenn upp, en
þeir voru einvaldir í efrideild þingsins og,
hugðust að verja grimmilega hin fornusér-
réttindi. En það varð þeim til hins mesta
falls, því að Lloyd George og flokkur hans
komu þá með nýtt lagafrumvarp er braut
á bak aftur veldi efrideildar. Skyldi hún
samkvæmt því aðeins hafa frestandi neit-
unarvald, því að það sem neðri deild sam-
þykkir tvisvar óbreytt verður að lögum,
.hvað sem efri deild segir. Þetta urðu
lávarðarnir sjálfir að samþykkja, því að
annars hefði yfirráðherrann látið konung
gera nógu marga nýja lávarða til að
koma frumvarpinu fram í efri deild.
Með þessum þýðingarmiklu lögum veitti
Lloyd George veldi efrideildar fullkom-
ið banahögg. Síðan er það skuggi einn.
Því næst bar hann fram hinn mikla trygg-
ingar-lagabálk sinn, sem skyldar alla efna-
litla verkamenn til að vátryggja sig. Gjalda
þeir fáeina aura á viku í iðgjald og hús-
bóndinn nokkuð á móti. Safnast þann-
ig mikið fé til tryggingar, þegar atvinnu-
leysi ber að höndum, veikindi eða slys.
Auðmenn og fylgifiskar gerðu mótblástur
mikinn gegn lögum þessum, töldu þau
binda þjóðinni þann bagga, að hrun og
afturför myndi af þeim leiða. En ekki
hefir það reynst. Verslun og iðnaður
Englands hefir aldrei staðið með meiri
blóma en síðan tryggingarlögin gengu í
gildi. Hinsvegar hafa þau bjargað þús-
undum frá eymd og ótímabærum dauða.
Þá hefir Lloyd George drengilega stutt
Ira og Wales-menn (landa sína) í barátt-
unni fyrir heimastjórn i stjórnmálum og
kirkjulegum efnum, þó ekki vej-ði frekar
minst á það hér. En í vetur hefir hann
komið fram með nýtt stórmæli, ný land-
lög. Þau miða að því að dreifa fólkinu
um landið, með því að gera einstökum
mönnum erfitt eða ókleyft að eiga miklar
landeignir. Frumvarp hans nær bæði lil
borga og sveita. Hann setur á stofn sér-
stakt landráðaneyti. Það hefir umboðs-
menn út um allar jarðir. Fyrir þeim og
ráðaneytinu geta smælingjarnir borið upp
kveinstafi sína, og ber umboðsmönnunum
vald til að leggja það á fullan úrskurð.
Leiguliðar misbeittir á hvern hátt sem er,
eiga þar athvarf. Smátt og smátt á að
liða óræktuðu stóreignirnar sundur í hæfi-
leg býli, sjálfseignir eða erfðafestulönd,
byggja hús fyrir ríkisfé handa fátækling-
um sem ekki geta bygt heilnæm hús yfir
höfuð sín, og leigja þau sanngjörnu verði,