Skinfaxi - 01.06.1915, Qupperneq 6

70
SKINFAXI
greind. Sennilega eru aldrei fleiri en tíu
nienn uppi samtímis hér á landi, sem
yrkja sér til sóma. Ungu skáldin verða
að spyrja: Er eg einn af þeim fáu út-
völdu eða er eg aðeins kallaður? Alt er
undir því komið, að skilja dóminn rétt og
hlíta honum. Byrjendur í skáldskap ættu
að fara varlega í að birta æskukvæði sín.
Hitt er nægur prófsteinn að láta samvist-
armenn sina sjá og heyra kvæðin. Ef
þau brenna sig i hugskot þeirra og Hjúga
landshornanna á milli á vörum þjóðarinn-
ar, eins og sumar æskuvísur Hjálmars,
Páls Ólafssonar og Kristjáns, þá getur
unga skáldið hættulaust farið að iðka og
æfa skáldmátt sinn. En ef þjóðin berg-
málar ekki ljóðin, þá er það dauðadómur
yfir skáldinu. En maðurinn lifir fyrir því.
Ag-i.
Það eru að verða einhver straumhvörf
í þjóðlífi okkar. Þjóðin er farin að hræð-
ast sjálfa sig, eins og drykkjumaður, sem
horfir í skuggsjá á afmyndaða ásýnd sína.
Menn óttast agaleysið, sem verið hefir
erfðalöstur Islendinga i þúsund ár og vald-
ið mestu tjóni: Deilunum og mannlátinu
á söguöldinni, hörmungum Sturlungaald-
arinnar, frelsismissinum og gengisleysinu í
viðreisnarbaráttu síðari tíma. Ekki er á-
standið heldur sérlega glæsilegt nú. Stjórn-
arski])un sú, er við höfum, er bygð á því,
að fólkið í landinu hafi tamið sér aga og
löghlýðni, m. a. að menn kunni að vera í
minnihluta. Þetta kunna Islendingar ekki,
þess vegna er sífelt riðl og hringlandi í
flokkunum. Þessvegna eru bannlögin brot-
in. Jafnvel sumir af þingmönnum segjast
ekki fá samviskubit af að lauma inn brenni-
víni. Hvernig líst mönnum á, ef hver
einstaklingur á að skera úr, fyrir sig, hvað
séu réttmæt lög? Hvað verður þá mikið
eftir af skipulagi og vernd þjóðfélagsins ?
Sjónleikir.
I síðasta blaði var spurt hvernig ætti að
útbreiða skilning á góðum leikritum hér
á landi. En U. M. F. eru búin að svara
þessu, víðsvegar um land, þótt lítinn ávöxt
beri enn: „Með því að leika þau í hverri
bygð og þorpi,“ Þetta er snjallræði. Við
að sjá persónurnar verða þær lifandi í hug
áhorfenda, jafnvel þótt viðvaningslega sé
farið að. Og á eftir lesa menn leikinn
og hafa hans not. Við sveitaleiki þarf og
á alt að vera einfalt. Engir dýrir búning-
ar, leiktjöld o. s. frv. Á dögum Shake-
speares var allur útbúnaður í leikhúsum
mjög einfaldur. Ætti að sýna fjarlægar
borgir t. d. Feneyjar var borgarnafnið
skráð stórum stöfum á spjald á veggnum.
Frakkar 1 Marokkó.
Eins og allir vita var Marokkó sjálfstætt
ríki fyrir fáum árum, en nú hafa Frakkar
hrifsað það. Þeim lék hugur á landinu,
því að þar voru náttúrugæði mikil og það
lá að eldri nýlendum þeirra. Landið var
stórt, veglaust og lítið ræktað, en þjóðin
fátæk og illa mentuð. Frakkar sendu
þá fésýslumenn til Marokko. Þeir sögðu
við soldáninn: „Þið hafið ekki að eta og
getið aldrei fengið málungi matar, nema
hér séu lagðar járnbrautir." Soldáninn
félst á það, en kvaðst ekki hafa fé til þeirra
framkvæmda. Frakkarnir buðust til að
lána féð og það varð úr. Skyldu þeir
bæði hafa umsjón með járnbrautunum og
taka að sér skattheimtu i landinu, til að
„afborga járnbrautarlánið.“ Síðan urðu
einhverjar óspektir í landinu. Þá sendu
Frakkar þangað her til að gæta franskra
hagsmuna. Og áður en aumingja soldán-
inn vissi var ríkið hans af honum tekið
og komið í hendur PVakka. Hervald kom
þar að vísu til sögunnar. En ef ekki hefði
verið von vopnaðrar mótstöðu, þá mundu
fésýslumeun Frakka samt hafa náð yfir-
ráðum í landinu, þar sem fávís þjóð var
sokkin í botnlausa skuldahít og féð horfið
i vanhugsaðar framkvæmdir.