Skinfaxi - 01.01.1922, Blaðsíða 5

SKINFAXI
5
unni, er sannleikur, sem rneðal annars heim-
færist upp á tímaskiftingu sögunnar. Það
er einkenni á hinum nýa tíma, að mennir-
nir eru frjálsari en ella. Það er um fleirax
að velja af stefnuin og lífsskoðunum til, að,
byggja hið nýa á. Utsýnin yfir hin sögu^
legu rök eru glöggari á rústum hins gamla,'
en ella, þessvegna er auðveldara að taka
varnað á vondum dæmum og sjá leiðina
til fyrirheitna landsins. Því er það, að á
slíkum tímum kemur venjul. fram fleira eða
færra af miklum mönnum. Ber aðallega
tvent til þess. Leiðin til þroskans er opnari
í frelsinu en ella. Að standa á rústum og
þurfa að byggja alt að nýju, krefur auk-
ins mann dóms.
Nýi tíminn leggur því ætíð frá landi
með beggja skauta byr. Meiri menn, meira
frelsi.
Nú er að byrja nýr tími. Enginn veit
hvaða nafn honum hlotnast. Sennilega
verður hann nefndur nýasti tíminn. Ef til
vill verður hann nefndur eftir því hverju
komið verður til leiðar mannkyninu til
lieilla og hamingju á braut hans. Otal
göfugar hugsjónir og starfa hvatir ólga í
hugum manna, vegna þess, að nýr tími
er að renna upp. Það er aðal ljósið sem
nú verpur birtu yfir framtíðina. Það er
aðallindin sem vilji og vonir mannanna
spretta af nú, og það er aðalhvatningin
í lífsbaráttunni, eins og nú er komið mál-
um mannkynsins.
Nýr tími! Það er dýrðlegt hugtak og
von til þess, að birti yfir hugum manna,
þegar undir hann hillir, eigi síst þegar
myrkur og óveður hafa þjakað mannkyninu
um langan tíma.
Sjóhrakningamennirnir sem Páll postuli
var með, þegar hann var fluttur bandingi
til Rómaborgar, áttu aðeins eina ósk, þeg-
ar skipið kendi grunns í myrkrinu og
óveðrinu. Þeir óskuðu að dagur rynni. Nú
á tímum er mannkyninu líkt farið og þess-
uin sjóbrakningamönnum. Það óskar ein-
urn munni, að nýr tími renni upp. Og nýr
tími er að renna upp. Sjaldan er fylling
óskanna svona hraðfara.
Otal spurningar eru bornar fram af vör-
um mannkynsins nú þegar nýi tíminn
er að renna upp. Meðal þeirra eru tvær
sem eg ætla að minnast örlítið á. Hin
fyrri er: Hverir eru herrar hins nýa tíma?
Hin síðari er: Hver eru hin helstu leiðar-
mörk nýu stefnunnar. Við fyrri spurning-
unni er til svar hjá skáldinu sem kvað
»Guði sé lof þeim gömlu máttur þverra,
Guði sé lof þeir ungu, eru tímans herrar.«
Enginn maður ber brigður á þennan sann-
leika. Það eru ungu mennirnir sem eru
herrar hins nýa tíma. Nýi tírninn er tími
æskunnar, og æskan er hinn nýi tími.
Það er á valdi æskunnar að byrja þenn-
an nýa tíma svo vel, að góðu spái, urn
alla framtíð. Það er æskan sem verður að
ganga til verks, og byggja nýa heiminn
upp af rústunum. A æskunni hvílir vand-
inn, ábyrgðin, erfiðið. Hver einasti æsku-
maður verður að gerast tvígildur til allra
afreka. Tvígildur maður á öllum sviðum
jafnt efnislegum sem andlegum. Það er
krafa sem ómögulegt er að slá af, eins og
málum er komið.
Hver séu hin helstu leiðarmörk nýu
stefnunnar er vandsvarað. Þau eru líka
svo mörg, að ógerningur er að reyna að
rekja þau í stuttu máli. Eitt þeirra er
hversu æskan býr sig undir starf sitt á
nýa tímanum. Ungmennafélögin eru tákn
um það. Þau eru menningarfélög, vakn-
inga-félög, sem beina ungum mönnum að
manngildis og siðferðis þroskanum. Ef þau
fara vel með hlutverk sitt, er strax bjartara
um að lítast. Enginn sem þekkir þau, mun
óttast, að þau víki af sinni settu braut.
Merkur rithöfundur Benjam. Kidd, hefur
sagt, að einkenni blómaskeiðanna í lífi
þjóðanna, og þá um leið einstaklinganna
sé: hreinlífi og ráðvendni í viðskiftalífinu.
Hár mælikvarði fyrir siðferðisgildi, og