Skinfaxi - 01.08.2006, Page 33

Hermundur Sigmundsson, prófessor:
Ofsaakstur - aga- og tillitsleysi
ríkjandi í þjóðfélaginu:
Verðum að snúa
blaðinu við
Hermundi Sigmundssyni brá heldur betur í brún
við aga- og tillitsleysið á íslandi þegar hann kom
heim aftur eftir 18 ára búsetu í Noregi. Her-
mundur varð doktor 1998 frá norska tækni- og
vísindaháskólanum í Þrándheimi. Hann hefur
m.a. rannsakað börn með hreyfivandamál, les-
blindu og erfiðleika í stærðfræðinámi og birt
niðurstöður rannsókna sinna í virtum erlendum
tímaritum. Hermundur er nú prófessor í lífeðlis-
legri sálarfræði við Háskólann á Akureyri.
„Ég tók eftir því, þegar ég kom heim, hvað
þjóðfélagið hafði breyst mikið. Fljótlega varð ég
var við agaleysi hjá börnum og unglingum. (
Noregi hefur markvisst verið unnið með börn-
um og unglingum hvað þennan félagslega geira
snertir í nokkur ár. Ráðist var í þetta verkefni
árið 2002, að tilstuðlan norska forsætisráðherr-
ans. Ákveðið var að taka á félagslegu umhverfi í
öllum norskum skólum í samvinnu við foreldra.
Mér finnst vanta alla mannrækt hér á landi en
hún er mjög ríkjandi í Noregi eftir átakið sem
ráðistvarí,"sagði Hermundur.
Hermundur sagðist hafa orðið var við aga-
leysi í skólum þegar hann sneri heim frá Noregi,
svo að ekki sé minnst á tillitsleysið í umferðinni.
Hann segir hámarkshraðann í Noregi lægri en
hérá landi.
„Það eru hraðaljósmyndavélar á öllum veg-
um í Noregi og gríðarlega háar sektir fyrir að aka
of hratt. Meira að segja getur lögreglan sektað
ökumenn fyrir að keyra of nálægt næsta bíl og
eins fyrir að aka yfir gangbraut ef gangandi veg-
farandi bíður eftir að komast yfir. Maður sér að
löggæslan er mun meiri í Noregi auk þess sem
markvisst hefur verið unnið að því að auka virð-
inguna og tillitsemina. Það sama verður að ger-
ast hér á landi og mér hefur dottið í hug nokk-
urs konar þjóðarátak, ekki bara í einhverja mán-
uði, heldursem verðuralltaf ígangi. Efviðfáum
heimili og skóla í lið saman og byrjum í skólun-
um, þar sem við ræktum upp börnin, þar sem
mannræktin verður höfð til hliðsjónar, held ég
að við getum bætt tillitsemina og ekki veitir af í
þessu agalausa þjóðfélagi sem mér finnst vera,"
segir Hermundur.
- Þú heldur að þessi ofsaakstur ungra öku-
manna síðustu misseri sé til kominn vegna aga-
leysis?
„Ekki bara hjá þeim sem eru nýkomnir með
ökupróf heldur finnst mér þetta vera upp allan
aldursstigann. Maður varð vitni að því hvað
eftir annað í sumar á þjóðvegum landsins
þegar bílar með fellihýsi tóku fram úr við mjög
erfiðar aðstæður oft á tíðum. Við verðum að lita
mjög alvarlegum augum á þennan ofsaakstur
ungra ökumanna en viðurlög við slíku í Noregi
eru mjög ströng. Það er eins og þessir ungu
ökumenn hafi hreinlega ekki skilning á því hvað
ábyrgðin er mikil að aka bifreið í umferðinni.
Ég skora á ráðamenn þjóðarinnar að hleypa af
stað þjóðarátaki þar sem manngildi, virðing,
tillitsemi, öryggi og samkennd verði í fyrirrúmi."
Hermundur sagði að svona átak verði að
koma ofan frá, líka neðan frá þar sem almenn-
ingur sýni afdráttarlaust að hann vilji koma hlut-
unum til betri vegar.
„Við verðum að taka okkur saman í andlitinu
í þessum efnum því að annars geta málin þróast
á enn verri veg en þau hafa gert til þessa. Við
erum í það minnsta ekki á réttri leið í dag. Mér
finnst vöntun á fleiri gildum í þjóðfélaginu en
þeim sem snerta peninga og útlit. Við verðum
að fá manngildið til baka, sýna góða hegðum og
bera virðingu fyrir náunganum og umhverfinu
almennt,"sagði Hermundur Sigmundsson.
SKINFAXI - tímarit Ungmannafélags Islands 33