Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1943, Page 14

HALLDÓR JÓNSSON:
Siglingar eru
Þetta er gamalkunn setning, sem enginn þarf
að bera brigður á, allra sízt þeir, sem í eylandi
búa. Hér á landi hefir þjóðinni verið slíkt lífs-
nauðsynlegt frá fyrstu tíð. Á síðustu tímum
með stóraukinni tækni, verður fiskveiði og sigl-
ing enn ríkari þáttur þjóðlífsins. Og ef ekki er
lagt allt kapp á að viðhalda og auka það, sem
við höfum náð á þessu sviði, verður hér stór-
kostleg afturför og fyrirsjáanlegt neyðarástand.
En hverju er því alvörumáli sinnt. Á undan-
förnum árum þannig. Að þeir, sem hafa viljað
auka skipastól okkar hafa verið hundeltir og
hrjáðir og óteljandi neitanir hafa verið við því
lagðar að ný skip eða nýleg fengjust innflutt,
þó sannanlega væri hægt að fá þau. Fiskveiða-
floti okkar einkum stærri skip eru komin á það
aldursskeið að um leið og hið vitfirrta ástand
styrj aldartímannna endar, verða þau ekki til
annars nýt, en ef hægt væri að selja þau úr
landi til notkunar fyrir aðrar þjóðir sem
,,drullupramma“ við hafnargerðir, eða ekki einu
sinni það, því að til þess eru þau óhentug.
Það líða því ekki mörg ár, eftir stríð þegar
við hættum að leika okkur að því að flytja inn
fyrir 18 milj. kr. meira en útflutningurinn nem-
ur, heldur blátt áfram neyðumst við til þess og
gæti jafnvel svo farið að við yrðum að flytja
inn fisk til þess að éta! Og er ekki vert að brosa
gleitt yfir slíkri fjarstæðu, í þjóðfélagi eins og
okkar, þar sem ekki eru liðin nema 4 ár síðan
að við þurftum að kaupa erlendis frá, síld fyrir
um 100 þús kr. af dýrmætum gjaldeyri, af sam-
keppnisþjóð okkar á fiskveiðasviðinu, síld sem
þeir höfðu veitt hér við ísland, urðum við að
kaupa af þeim aftur til beitu fyrir okkar fiski-
skip. Og það um leið og mönnum var bannað að
flytja inn skip til þess að veiða síld hér og
greiða mátti verð þeirra eftir geðþótta kaup-
anda með því sem þau öfluðu. En til þess þó
að allt liti betur út, voru á pappírnum veittir
f járstyrkir til skipakaupa, sbr. styrk Fiskimála-
nefndar, 1938, en þegar búið var að útvega
byggingu á fyrsta flokks togara af stærstu gerð,
sjá 9. tbl. og sótt var um styrkinn, kom frá
nauðsyn
(N avigare necesse)
Fiskimálanefnd formálalaus neitun. Þannig hef-
ir verið hlúð að þeim atvinnuvegi, sem nú er
svo dýrmætur, að ef hann stöðvast um mánaðar-
tíma, ætlar allt að ganga af göflunum um að
öll „velmegun" þjóðarinnar leggist í rústir.
Siglingar eru nauðsynlegar. En það er ekki
allt nauðsynlegt sem okkar takmarkaði skipa-
kostur hefir verið notaður til þess að flytja þjóð-
inni. eÞir vita það bezt sjómennirnir, sem
leggja líf sitt í hættu við siglingarnar. Þær bera
það einnig með sér búðarholurnar, sem sprottið
hafa upp eins og gorkúlur í höfuðborginni og
aragrúi ungra og vaskra manna, er hafa allt í
einu gerzt heildsalar eða smásalar og „stór-
slegið sér upp“ og framhjá því verður ekki
gengið, að margir hafa starfað af hinni mestu
hugkvæmni og dugnaði. En það er alveg full-
víst að þjóðfélaginu hefði verið hollara að eiga
fæi'ri nýja heildsala og smákaupmenn, en að
dugnaður þeirra og hugkvæmni hefði beinzt inn
á aðrar brautir.
Enda hefir töluvert verið afgreitt, þegar lit-
ið er í hagskýrslur.
Á tímabilinu jan.—okt. 1942 fluttum við inn,
auk margs annars eftirtaldar vörur:
Ilmolíur og snyrtivörur fyrir 2,322 milj. kr.
Húðir og skinn.......— 1,498 — —
Álnavara o. fl.......— 21,926 — —
Tekniskar vefnaðarvörur — 4,946 — —
Fatnaður úr vefnaði .... — 11,880 — —
Fatnaður úr skinni .... — 1,282 — —
Tilbún. vörur úr vefn... — 1,508 — —
Gler- og glervörur .... — 2,837 — —
Gimsteinar, perlur og þ.h. — 1,017 — —
Munir úr ódýrum málm. — 10,198 — —
Vagnar og flutningstæki — 9,040 — —
Ósundurliðað ........ — 9,59 — —
70,816 milj. kr.
Menn kippa sér nú orðið ekki mikið upp við
háar tölur, en óneitanlega hefði þetta þótt lag-
leg fjárupphæð á þeim tíma, er beinar skuldir
ríkissjóðs námu um 60 milj. kr.
Nú er ný ríkisstjórn tekin við, til þess að
VlKINGUR
14