Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1944, Síða 5

Osig u r
Birgir Thoroddsen þýddi •
Frh. frá síðasta blaði.
Hinn 1. sept. flýtur skipið loksins aftur, en 2.
þessa mánaðar skellur veturinn skyndilega á og
nú réttu ári eftir að þeir festust í ísnum, liggur
fyrir þeim ógnandi vetrardvöl í annað sinn.
Þeir hafa að vísu farið krákustigi, en þó stöð-
ugt færst með ísnum. I bezta mánuðinum, maí,
hafa þeir rekið allt að 8 kvartmílum á dag. Yfir
allan mánuðinn er vegalengdin um 100 kvartmíl-
ur en það segir lítið. De Long reiknar út, að með
þessu lagi mundu þeir verða sex ár að ná póln-
um, og nú var rekið í fyllsta máta óreglulegt,
stundum meira að segja beint til baka. 1 ágúst
voru þeir því lengra í suðaustur en í maí, en ann-
veturinn ráku þeir þó reglulega í norðvestur átt.
Kuldinn er meiri en fyrri veturinn, oft á tíð-
um kemst hann niður í 50 gráða frost, svo að
kvikasilfrið frýs. Að öðru leyti líður þessi vetur
eins og sá fyrri. Daunenhower er stöðugt veikur,
önnur sjúkdómstilfelli koma fyrir, en engin lang-'
varandi. Yfir höfuð er heilsufarið ágætt, sama
er að segja um sinnið og samlyndið, og er það
mótsetning við reynslu annara leiðangra, því hér
var ásigkomulagið snöggt um betra en fyrra
árið. Læknirinn segir að þeir séu raunalegir út-
lits, en de Long bætir við: ,,Ég hugsa að enginn,
sem búinn væri í 17 mánuði að lifa sliku lífi sem
við, gegnum hættur, öryggisleysi, vonbrigði og
tiibreytingarleysi, gæti annað en mótast af því.“
1 miðjan maí 1881 finna þeir litla eyju, sem
er það fyrsta af slíku tagi, er þeir hafa séð. „Það
er þó til annað en ís i heiminum, leiðangurinn
hefir orðið þess var, þó lítilf jörlegt sé“. De Long
huggar sig við að skrifa þannig. Eyjuna nefna
þeir Jeanetta eyju. Maður getur skilið að þeir
hafa starað á hana, daginn út og daginn inn.
Þegar til Fleetwood kom, eftir 6 og M> sólar-
hring var okkur vel fagnað; fengum við 2 nýja
lífbáta með fullkomnum útbúnaði, einnig var
gert við það, sem úr iagi hafði farið, slegið í
þilfarið, byggt undir flekann og fleira. Fiskur-
inn seldist allur á hámarksverði, síðan var
lestað og haldið af stað heim aftur, eftir
tveggja daga viðdvöl. Ferðin heim gekk með
ágætum og þóttust allir, okkur úr helju heimt
hafa.
Viku siðar finna þeir aðra svipaða eyju, hana
kalla þeir Henriette eyju. Og svo reka þeir
áfram án frekari viðburða. Skrúfísinn hefur ver-
ið fult svo tíður þennan vetur, en venjulega ekki
eins magnaður, og hefir ekki orðið að sök. Nótt
og dag gengur dælan, sinn þumbaldalega leiða
gang. Lekinn eykst ekki, og þegar næsta vor
nálgast, virðist gæfan þeim hliðhollari. Það eru
fleiri vakir við sjóndeildarhringinn heldur en
sést hafa um langt skeið, og hinn 11 júní flýtur
skipið, laust við ísál, sem myndast hefir.
Gleði þeirra og eftirvænting er mikil, en kald-
hæðni örlaganna slær þá aftur, harðara en
nokkru sinni fyrr. Um morguninn hinn 12. júni,
ryðst að þeim nýr og kröftugur skrúfís. Þegar
á daginn líður verða þeir þess fullvissir, og í
þetta skipti þolir skipið ekki átökin, og byrja því
á að bjarga því sem bjarga má, öllu, sem að
gagni má koma: Sleðum, bátum, tjöldum, fatn-
aði, matvælum, byssum, verkfærum, sjókortum,
minnisbókum og ótal mörgu öðru, er komið frá
borði, því þrýstingurinn fór alltaf vaxandi. Menn
tóku á sig náðir á ísnum þetta kvöld. Um mið-
nætti vöknuðu þeir við að jakinn sprakk, svo að
allt góss varð að flytja til. Kl. 2 gengu menn
aftur til hvíldar, og kl. 4 sökk Jeanetta". Það er
tæplega hægt að setja sig inn í tilfinningar þess-
ara 33 manna, þennan morgun, sem þeir horfðu
á skipið sitt hverfa i hljóðlátri kyrð niður um
ísinn, með flagg við hún, skipið sem hafði verið
heimili þeirra og skjól, yfir tveggja ára tímabil.
Eftir 22 mánuða rek í ísnum stendur nú fyrir
dyrum hættuleg og erfið ferð til baka. Það er
að minnsta kosti 500 kvartmílur til næstu
byggða á strönd Asíu, og vistaforði þeirra nægir
aðeins í 60 daga. Þar til skipið sökk höfðu þeir
alltaf von um að geta komist lengra til norðurs.
En nú er aðeins um eitt að ræða: Frelsið —
þrátt fyrir það að hart er að þurfa að snúa til
baka á 77° 18' N.br.
Skipið var yfirgefið æðrulaust, og svo var
gerð skipulögð áætlun um ferðina til baka, skil-
merkilega og blátt áfram. öllum farangri er
deilt niður á 5 sleða og mönnum og hundum er
skipt niður í flokka til að draga. Auk þess eru 3
stórir bátar teknir með. Fyrsti dagurinn á ísn-
um er sunnudagur, þess vegna byrja þeir á að
halda guðsþjónustu áður en lagt er af stað. Ferð-
in verður erfiðari en þeir höfðu gert ráð fyrir.
ísinn reynist næstum ófær, gljúpur og alstaðar
eru vakir, pittir og smáar og stórar sprungur
hér og þar. Hver flokkur út af fyrir sig, megnar
ekki að draga sleða og báta, svo þeir verða að
hjálpa hver öðrum, og selflytja hvað eftir annað.
Oft verða þeir að fara 4—5 mílna króka til að
komast 1 mílu áfrarh. Ef þeir koma að sprungum
verða þeir að byggja ísbrýr yfir, eða nota stóra
VÍKINGUR
237