Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1945, Page 11

hafnar, og tók þar farm til Danmerkur. Þar var
legið í þrjá mánuði, eða þangað til í mars, því
. ekki fékkst trygging á skipinu við siglingu að
vetrarlagi. Síðan var haldið til Reykjavíkur aft-
ur, og hafði skipið verið sex mánuði í burtu, er
það kom heim.
Kaupið í þessari ferð var ein króna á dag auk
fæðis og þótti það gott, enda voru peningar
meira virði í þá daga en nú. Þó að kaupið hefði
ekkert verið, hefði mörgum þótt eftirsóknarvert
að fara ferðina, því að ferðalöngunin og útþráin
var mikil.
Á þessum tíma voru engir hafnargarðar í
Reykjavík, og komu ekki fyrr en í byrjun fyrri
heimsstyrjaldar. Þá þekktist ekkert „hafnarfrí"
meðal sjómanna. Skipshafnirnar urðu að flytja
allt að og frá skipi á árabátum, og var það oft
illt verk og erfitt. Ekki átti þetta sízt við um þá,
sem voru á útvegi Geirs Zoega. Hann gerði
strangar kröfur til starfsmanna sinna og tók
hart á leti og sérhlífni. Þrátt fyrir það þótti Eíl-
ert að mörgu leyti góð vistin hjá honum, því
að þar var hægt að læra að vinna og vinna vel.
Sú saga er sögð, að einn háseti hans, ættaður
austan úr sveitum, sem þótti liðléttingur, hafi
beðið hann um skæði í skó, svo að hann gæti
gengið heim til sín. Það var velkomið, bara að
þau entust ekki til baka aftur.
Ellert Schram varð fyrst skipstjóri árið 1892,
og var samfleytt skipstjóri til ársins 1917, er
hann varð að leggja niður sjóferðir vegna þess,
hve erfitt hann átti orðið með svefn á sjónum.
Seinast var hann skipstjóri á kútter Björvin,
og átti hlut í honurn um skeið. Síðar komst hann
samt að öllu leyti á hendur kaupmanna, eins og
flestir kútterarnir. Síðasta ferðin, sem Ellert
fór, var til Danmerkur, til að kaupa vél í skipið.
Talið var, að að verðið á vélinni og kostnaður
við að ná í hana, hafi alls numið 70 þús. krón-
um, og átti hagnaðurinn af sildveiðunm sumarið
eftir að borga brúsann. Seint og illa gekk að
koma vélinni niður, því að „stríðsvinnubragða"
gætti talsvert í Danmörku árið 1917. Síðan
reyndist olía til heimferðarinnar ófáanleg með
öllu, svo að kútternum varð að sigla báðar leiðir,
þrátt fyrir mótorinn. Siglt var norður með Nor-
egi til að forðast kafbátana, sem mjög iétu til
sín taka um þær mundir.
Þann tíma, sem Ellert var skipstjóri, telur
hann kaup sitt muni hafa verið um 2000 krónur
á ári til jafnaðar. Má það vafalaust teljast
sæmilegt kaup í hlutfalli við verðlag þá, borið
saman við það, sem nú er.
Ellert var einn þeirra manna, sem bundust
samtökum um stofnun skipstjóra- og stýri-
mannafélagsins Öldunnar. Ásgeir Þorsteinsson
gekk manna bezt fram í félagsstofnuninni og
ríKINGUR
Stýrimannaskólanum slitið
Hinn 15. þ. m. var Stýrimannaskólanum slitið. Far-
mannapróf var ekki haldið að þessu sinni, en 19 nem-
endur luku fiskimannaprófi. Hér fara eftir nöfn þeirra
og einkunnir þær, sem þeir hlutu:
Árni Guðmundsson, Reykjavík, 131'/3 stig. Árni Ingv-
arsson, Rvík, 140. Ásgeir Jakobsson, Bolungarvik, 133.
Brynjólfur Ársælsson, Rvík, 131%- Björn Friðbjörnsson,
Akureyri, 124'/3. Björn Óskarsson, Rvík, 137%. Gísli Jón-
asson, Siglufirði, 137!/3. Guðmundur Kristjánsson, Rvík,
137. Gunnar Hjálmarsson, Isafirði, 130%. Halldór Bald-
vinsson, Hafnarfirði, 129%. Haukur Kristjánsson, Hafn-
arfirði, 138. Jóhann Sveinsson, Hafnarfirði 154%. Jón
Herbert Jónsson, Akureyri, 119%. Jónas Einarsson, Hjalt-
eyri, 131%. Ólafur Björnsson, Hafnarfirði, 142'/3. Sigdór
Sigurðsson, Norðfirði, 143. Sigurjón Stefánsson, Dýra-
firði, 151%. Teitur Magnússon, Hafnarfirði, 122%. Þor-
steinn Ivr. Þórðarson, Yestmannaeyjum, 151'% stig.
Þrír nemendanna, þeir Jóhann Sveinsson, Sigurjón
Stefánsson og Þorsteinn Kr. Þórðarson, hlutu ágætis-
einkunn, og var þeim úthlutað verðlaunum úr Verð-
launa- og styrktarsjóði Páls Halldórssonar, skólastjóra.
Um leið og sjómannablaðið Víkingur árnar hinum ný-
útskrifuðu stýrimönnum heilla að afloknu prófi, vill hann
láta þá ósk í Ijós, að framtíðaistarf þeirra megi verða
þeim sjálfum og þjóðinni allri sem giftudrýgst.
var fyrsti formaður félagsins. Auk Ellerts eru
nú aðeins þrír af 24 stofnendum félagsins á lífi,
þeir Sigurður Jónsson í Görðum, Þorsteinn Þor-
steinsson frá Bakkabúð og Guðmundur Stefáns-
son. Það má teljast athyglisvert, að enginn
stofnendanna hefur farizt á sjó, — því fast þeir
sóttu sjóinn margir.
Ellert er framfaramaður í lund og fylgist vel
með þeirri breytingu á atvinnuháttum og þjóð-
lífi, sem orðið hafa um daga hans. Einna mestan
fögnuð hans hefur það vakið, að á síðasta sumri
endurheimtu Islendingar loks að fullu sjálfstæði
sitt, eftir að hafa lotið erlendu valdi í sjö
aldir.
Hann varð áttræður hinn 11. febr. s. 1., og
ber háan aldur vel. Hann er beinn í baki og
kvikur í spori og hefur til skamms tíma stundað
seglagerð, er hann setti á stofn eftir að hann
hætti sjósókn. Félagi hans í því fyrirtæki var
Finnur Finnsson, skólabróðir hans frá árunum
1887—’89, éi' lézt um síðustu jól. Það er.mál
manna, að Ellert hafi til hvíldar unnið eftir
langan og erfiðan dag og sé vel að því kominn
að njóta ávaxtanna af starfi og striti hart nær
sjö áratuga það sem eftir er ævinnar.
G. Ó. E.
115