Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1958, Blaðsíða 23

Jónas Guðmundsson
Ný varðskip
Islendingum er þetta ekki nýtt.
Þeir hafa alla tíð barizt fyrir
sjálfstæði sínu vopnlausir. Þann-
ig hafa þeir endurheimt sjálf-
stæði sitt án vopna. Sú stefna,
að telja voldugri þjóðir á rétt-
látan málstað, hefur reynzt hald-
betri en stál og blý.
En allt á sín takmörk. Þannig
höfurn við neyðzt til þess að
\opna varðskipin og lögregluna.
En minnumst þess, að þau vopn
eru aðeins til þess að halda uppi
lógum og reglu á ío'jmdi og ís-
lenzkum hafsvæðum. Það er
nefnilega talsverður munur á
því, hvort um almenna löggæzlu
réttkjömar stjórnarforystu er
að ræða, eða útþenzlustefnu of-
beldisþjóða.
Þessi stefna þjóðarinnar, að
eiga engan hermann undir vopn-
um og hafa andstyggð á ofbeld-
ishernaði og vopnaviðskiptum
þjóða á milli, er greypt í þjóðar-
sálina.
Nú hina síðustu daga hefur at-
®----------------------------
lá þar og fékk að tala við fyrsta
stýrimann. Bað ég hann að gefa
mér smábút af tjörguðu tói. Ég
hugsaði, að kannski gæti það
glatt gamla skipstjórann og
framkallað gamlar endurminn-
ingar, frá því að hann gekk um
sólríkar bryggjur í Shanghai eða
Singapore. Gekk ég svo til baka
aftur upp á spítala með tóend-
ann í vasanum. Þegar ég kom
inn á sjúkrastofuna sá ég, að
dauðinn var allnærri. Yfirlækn-
irinn stóð við dánarbeðinn og
hélt um púlsinn á hægri hendi.
Benti hann mér að koma nær og
taka hina hendina. Nancy stóð
þar ásamt nokkrum nýjum
hj úkrunarkonum. Okkur til
stórrar undrunar brosti skip-
stjórinn, þegar hann heyrði mál-
róm minn. „Það er hringt til
burtferðar, skipstjóri“, sagði
hann. Ég varð að beygja mig
VÍKINGUR
hyglin beinzt að varðskipunum.
Brezkir togai’ar veiða í landhelgi
undan ströndum landsins í vemd
brezkra herskipa. fslenzku varð-
skipin eru einskis megnug að
halda uppi lögum gagnvart þessu
ofurefli, enda er þess ekki kraf-
ist. Stærsta varðskipið setti
menn um borð í brezkan togara.
Löggæzlumennirnir voru, þrátt
fyrir harðorð mótmæli, teknir til
fanga af brezkum sjóliðum og
hafðir í haldi á aðra viku, unz
herskipinu þóknaðist að bæta
gráu ofaná svart og sigla dul-
búið uppundir land og pkila þar
af sér föngunum. Svcna hefur
einn atburðurinn rekið annan.
Það hefur og verið táknrænt,
að jafnvel togararnir sjálfir
hafa reynt að bjóða varðskipun-
um byrginn, án beinna afskifta
herskipanna. Vopnaðir heitum
sjó, úrsláttajárnum, hnífum og
öxum, haf þeir verið reiðubúnir
til þess að verjast uppgöngu
varðskipsmanna, svo ekki sé
minnst á alvarlegri tilraunum til
---------------------------------<g
niður að honum, svo að ég gæti
skilið, hvað hann sagði. „Við tök-
um landganginn og ....“. Allt
í einu kipptist hann við og sagði:
„Hvaða lykt er þetta?“ Ég hafði
alveg gleymt tóspottanum, sem
ég var með í vasanum. Lét ég
hann nú í horaða hendi hans. Við
færðum hendina upp að vitum
hans og hann dró andann djúpt
að sér. Eitt augnablik leið ánægja
og vellíðan yfir andlit hans. „Lát-
ið fara að framan, klárt að aft-
an“, sagði hann. Dóu svo út orð-
in. Við beygðum okkur ofan að
honum. Við gátum heldur ekkert
sagt. Allt í einu urðu orðin skýr-
ari og hærri, eins og hjá skips-
skrúfu, sem vinnur sig gegnum
öldurnar í miklum sjó: „Beint
svona, fulla ferð áfram. Vertu
sæl, Nancy“.
Jón Jónsson, skipstj.
þýddi úr „Det Bedste".
að stytta þeim aldur, svosem með
ásiglingum og þessháttar.
Það er engin furða, þótt mönn-
um sé tíðrætt um varðskipin
þessa dagana. Menn eru salt-
vondir út í „mömmu lýðræðisins"
fyrir ofbeldisaðgerðir hennar við
strendur landsins. Og það verð-
ur æ ljósara, að varðskipin eru
alltof lítil, gömul og úrelt, en því
miður, heyrist lítið minnst á að
afla nýrri og betri skipa, til
verndar fiskimiðunum.
Ekki er þar með sagt, að verið
sé að hvetja til þess að látið sé
af hlutleysis- og friðarstefnu,
heldur að þjóðin beri það mikla
virðingu fyrir lögum þeim er hún
setur, að hún sjái um að lög-
gæzlumennirnir búi við sæmileg
vinnuskilyrði. Landhelgin er ekki
að okkur finnst, neitt óskaplega
stór, þótt hún sé dregin 12.0 sjó-
mílur af annesjum, en hún er
ekki svo lítil í augum þeirra
manna, er standa á stjórnpalli á
70 tonna trébátum, 20 ára göml-
um, og eiga að gæta hraðskreiðra
togara. Þessvegna verður eitt-
hvað að gera, ef vel á að vera.
Við megum ekki láta okkur nægja
að tönglast á því við „séum vopn-
laus smáþjóð", heldur eigum við
að gera eitthvað raunhæft til þess
að verja landhelgina. Það ætti
a. m. k. ekki að verða okkur of-
viða að afla skipa, sem eru nógu
Öflug til þess að landhelgisbrjót-
ar reyni ekki að komast undan
lögum á flótta. Almenningur skil-
ur þetta vel, þessvegna ætti yf-
irvöldunum að vera það Ijúft, að
bregðast vel við og fá löggæzlu-
mönnum sínum góð og hraðskreið
skip í hendur, til þess að verja
fiskimiðin og koma lögum yfir
alla þá, er dirfast að brjóta fisk-
veiðireglugerðina.
Að vísu getum við ekkert gert
gegn ofureflinu, sem nú er við að
tefla, en „það vinnur aldrei neinn
sitt dauðastríð“. Þessvegna mun
brezka þjóðin átta sig fyrr eða
síðar og láta af þessum ofbeldis-
aðgerðum. fslenzka þjóðin verð-
ur þá að vera reiðubúin til þess
að taka löggæzluna í sínar hend-
ur, einsog áður.
199