Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1967, Blaðsíða 29

vill allir æðri kraftar tilverunnar
hjálpa oss og lyfta oss til himna,
því við trúum því að maðurinn
sé Guðs ættar. „Allt sem eðli
himneskt hefur, himninum aftur
dauðinn gefur/‘ segir skáldið.Við
vildum og þyrftum að geta nálg-
ast himininn lifandi. Því and-
legri sem hugsunin verður, þeim
mun máttugri verður hún í verk-
um sínum.
Fyrir 900 árum síðan eða árið
1066 um vorið sést á himni hala-
stjarna mikil. Teikn þess að mik-
il tíðindi og ill mundu henda
mannfólkið, enda lét ógæfan ekk
á sér standa.
f september sama ár fór Vil-
hjálmur hertogi af Normany
með flota mikinn yfir Ermarsund
og lagði undir sig England. Orr-
ustan við Hastings, svo sem frægt
er. Slíkt afrek hefur síðan aldrei
verið unnið, og það gaf honum
nafnið Wilhjálmur sigurvegari.
Mynd sú er hér fylgir er af
hinu fræga Bayeuxteppi, sem gert
var af þessari frægðarför og sigri
Wilhjálms.
Það hefur margt merkilegt
skeð frá þeim tíma, er þeir feðg-
ar, Grikkjarnir Daedalus og
Ikaros þreyttu vöðvaflug sitt um
geiminn á álftavængjum og arn-
arfjöðrum samsettum með vaxi,
en flugu þó svo hátt, segir sagan,
og nærri sólu, að vaxið bráðnaði
og vængirnir leystust í sundur,
svo að þeir hröpuðu til jarðar og
biðu bana.
Á fyrstu tímum gufuskipanna
var kveðið á Islandi: „Nú er ei
ófært neitt í heirn, því nú má
fara á eldi og eim, allt á sjó og
landi.“ Þá var kjarnorkan ekki
þekkt, eða rakettutækni nútím-
ans, og Islendingar hugsuðu ekki
hátt þá.
Nú er sá möguleiki fyrir hendi
að mannkynið setjist að á tungl-
inu og stofni þar nýlendur. Menn
trúa því ennþá að tunglið hafi
margt til síns ágætds, sem jörðin
hafi ekki. Óþekkta málma meðal
annars o.fl. o.fl., því útgeislun
sólar hafi vegna gufuhvolfsleysis
tunglsinshaft önnur áhrif á berg-
tegundir og lífræn efni þar en
VÍKINGUR
hér á jörðinni, sem gæti hafa
framleitt efni og efnasambönd,
sem óþekkt eru við okkar aðstæð-
ur, og gæti þetta opnað okkur ný
og óþekkt svið til vísindalegrar
þekkingar. Margar vísindarann-
sóknir má framkvæma þar, sem
ekki verða framkvæmdar á jörðu,
og líklega engar merkilegri en
þær, sem snerta útvarpsbylgjur
og útvarpsstjarnfræði, sem nú er
ný, en ein hinna vaxtarmestu vís-
indagreina.
Útvarpsbylgjur ná yfir geysi
víðáttumikið svið, og margar
þeirra ná ekki loftnetum okkar
vegna hinna skýlandi áhrifa
Gufuhvolfsins. Menn hafa á síð-
ustu árum uppgötvað innan okk-
ar eigin vetrarbrautar og í öðr-
um stjarnkerfum, og á hinum
risastóru Quasars „hlutir óþekkts
eðlis,“ svo gífurlega orku á út-
varpsbylgjum og ljósbylgjum, að
þær ná til endimarka alheimsins,
en enn eru rannsóknir þessar á
frumstigi. Ef við lítum á tunglið
og möguleika þess á framþróun-
ina, þá verða þeir sennilega meira
vísindalega og þekkingarlega
mikilvægir en náttúruauðæfa-
legir.
Þó gætu framsýnir bissness-
menn glímt við að stofna flutn-
ingafélög til tunglsins, því þó
dýrt sé og erfitt að lyfta farmi
frá jörðu til tunglsins, þá gefur
það ekki hugmynd um hvað kost-
ar að gera hið gagnstæða. Lausn-
arhraði jarðar er 40.000 km, en
frá tungli ekki nema sjöttipartur
af því. Frá tungli er farið lárétt
frá jörðu lóðrétt.
Frá tungli má rannsaka allan
heimingeiminn á einum mánuði.
Hlustunarstöðvar á tunglinu
(bakhlið þess) mundu losna við
allar truflanir útvarpssendinga á
jörðinni, og gufuhvolfsáhrifin að
auki, og gerðu það auðveldara að
ná daufum útsendingum úr fjar-
lægð.
Við skulum nú koma aðeins
aftur niður á jörðina. Og auðvit-
að erum við stödd í höfninni í
Port Canaveral. Raunverulega
höfum við fest landfestar skips-
ins við vélamagn alheimsins, og
maður finnur að maður er hér í
nánu sambandi við alheildina,
mannlífið, og framþróunina. Hér
blasa við augum risastór skip af
nýrri gerð, þakin stórum stj ömu-
athugunarskermum og allri hugs-
anlegri himin- og geimrannsókn-
ar- og leitartækjum, stór og hrað-
skreið björgunar- og þyrluskip til
að bjarga geimförum og farar-
tækjum þeirra eftir lendingu og
fleira og fleira er hér merkilegt
að sjá. Þarna er turn upp á 44
hæðir — L.U.T. Launcher Um-
lettical Tower, skotturn fyrir
Appollo og Sarturn V. Þarna er
stærsta bygging veraldar í smíð-
um, kölluð V.A.B. skotturn, sem
er 129 milljón Cubic-fet, nærri
tvisvar sinnum stærri en Penta-
gon í Washington, sem er
77.000.000 cubic-fet, og hann er
stærri en Cheops-piramitinn,
sem verið hefur stærsta bygging
veraldar í 45 aldir og er
96.000.000 cubic-fet. Hæð þess-
arar byggingar er 525 fet, lengd
716 fet og breidd 518 fet. Teikn-
ingarnar yfir bygginguna ná yf-
ir 100 mílna svæði. Tvær aðrar
byggingar eru á þessu svæði,
Center Headquartdrs, 3ja hæða
hús, 320.000 ferfet og the Man-
ned Spacecraft Operations Build-
ing, þaðan er skotið Gemini
tveggj a manna geimförum. Þarna
er allt stórt í sniðum. Fyrir fram-
an Technical Laboratory Build-
ing á Patric Airforce Base, hafa
verið settar eftirlíkingar af öllum
geimförum Ameríkana, sem send
hafa verið í þessar tilraunir,
fyrsta rakettan 24. júlí 1950
gemini XIV í dag. Framkvæmda-
stjóri þessarar stöðvar er Dr.
Kurt H. Debus, fæddur í Frank-
furt í Þýzkalandi 29. nóvember
1908, sonur Henrich P. Debus og
Melly Debus, konu hans, sem enn
lifa í Frankfurth í Vestur-Þýzka-
landi. Hann fékk sinn skóla í
verkfræði, vélfræði og rafmagni
við háskóla í Liebek og Darm-
stadt, og lauk sínu meistaraprófi
1935. Árið 1939 varð hann doktor
í vélfræði, og árið 1943 tók hann
virkan þátt í rakettuhernaði
Þjóðverja frá Peenemunde. — I
99