Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1980, Blaðsíða 12

mönnum verið í lágmarki. í fyrsta
lagi voru langir túrar hjá okkur,
allt upp í 30—50—60 daga í hverri
veiðiferð, þannig að þeir höfðu
afvatnast þó þeir hefðu skvett í sig
í hinni förinni. Ég var líka á togara
frá Hafnarfirði frá 1932—40. Ef
menn komu drukknir um borð
þurftu þeir ekki að spyrja um
næsta túr, það getur hafa verið
aðhald líka. Bæði var þetta fjár-
hagslegt spursmál, og svo vildu
menn ekki missa vinnuna.
Guðmundur: Mig langar
aðeins til að bæta við það sem
Ingólfur sagði. Ég fór á togarann
Hjörleif um daginn, og við lentum
í þessu ofsa veðri sem gekk yfir
Austfirðina. Það kom allt upp á
sem hægt er í einni veiðiferð, m.a.
slitnaði trollið afturúr og var verið
að reyna að draga það upp. Menn
voru úti á dekki í þusandi aðgerð
með full vit af sjó, og mér er það
minnisstætt þegar einn hásetinn
spýtti sjónum út úr sér — maður
sem er búinn að vera um áratuga-
skeið á togurum — og sagði við
mig: „Svo eru þið Mummi minn á
skrifstofu Sjómannafélags
Reykjavíkur hissa á því þó að
maður fái sér brennivín til að
skola saltbragðið úr kjaftinum
þegar maður kemur í land.“
Gylfi: Mig langar að segja í
sambandi við þetta, að einu sinni
talaði ég við blaðamann frá Vísi, í
sambandi við rannsókn áfengis-
neyslu sem við Tómas höfum
unnið saman að, og þá lét ég m.a.
þau orð falla að sjómenn drykkju
niinna en almennt gerðist í landi.
Þetta var sett sem forsíðufrétt í
Vísi og var reyndar í útvarpsþætti
hjá Páli Heiðari kallað furðuleg-
asta frétt vikunnar, en tilfellið er
að ég er frekar á því, hvað magn
snertir. að sjómenn drekki minna.
Þeir drekka allt öðru vísi, sem
vonlegt er, því þeir hafa svo sjald-
an tækifæri til þess, að þeir verða
að innbyrða miklu meira magn í
einu.
Iiifjólfur Stefánsson
Ingólfur: Ég hefði viljað bæta
við þessa romsu sem ég var með
áðan, að ég var um þetta leyti með
skip frá Neskaupsstað. Við vorum
bæði í Þýskalandi, Englandi og
Danmörku en svo komum við til
Reykjavíkur. Hvað skeði nú þegar
við komum til Reykjavíkur? Þá
var ekki verið að kaupa einn
„Þegar athugað er hvað
niönnum þyki eftirsóknarverð-
ast við sjómennskuna eru
tekjurnar í fyrsta sæti, og til-
breyting og frelsi í öðru sæti.
Erfið vinna gleymist og menn
telja sig frjálsari á skipinu en í
landvinnu. Dvöl manna á
sjálfum vinnustaðnum á vafa-
laust sinn þátt í þessari til-
finningu.“
Haraldur Ólafsson
snaps, heldur farið í leigubíl og
keyptur einn kassi, og hér lentum
við heldur betur í vandræðum
með þessa reglumenn mína. Hér
var hvergi hægt að fara inn til þess
að fá sér öl, eða bjór og snaps, ekki
í annað hús að venda heldur en í
leigubíl og kassa hjá ríkinu. Þetta
held ég að hafi verið mjög áber-
andi á tímabili. Menn lentu illa út
úr drykkjuskap vegna þessara
ástæðna sem voru skapaðar hér.
Það var selt brennivín hvar sem
var, en hvergi staður til þess að
drekka þetta í rólegheitum.
Tómas: Geðsjúkdómar teknir
sem heild eru nokkurnveginn jafn
algengir hjá sjómönnum og land-
mönnum, hins vegar koma þeir
öðru vísi fram í hópi sjómann-
anna. Þar eru fleiri sem eru flokk-
aðir undir alkahólisma, en í hópi
landmannanna eru fleiri sem eru
flokkaðir undir taugaveiklun.
Ástæðan fyrir þessu er sú að það
eru sameiginlegir orsakaþættir að
taugaveiklun og drykkjusýki, síð-
an kemur inn í þetta hvernig og
hverjir veljast til sjómennskunnar.
Þá verðum við að muna eftir því
að í hópi undirmannanna á skip-
unum eru fleiri einhleypir menn,
en þeir eru oftar drykkjusjúkir en
þeir giftu. Þarna er ekki hægt að
taka sjómennskuna sem orsök eða
afleiðingu. Þetta helgast að
nokkru leyti af aðstæðum og
hverjir veljast til hvaða starfa og
síðan hvaða aðstæður umhverfið
býður upp á til þess að halda á
móti ýmsum einkennum. Þetta
hefur áhrif á tíðni þessara mis-
munandi kvilla annars vegar þeg-
ar maður ber saman landmennina
og sjómennina. Síðan er það allt
annað mál hverjir drekka meira
sem heild, landmenn eða sjó-
menn. Þar hugsa ég að sjómenn-
irnir í heild drekki minna en
landmennirnir. Þeir drekka hins
vegar, eins og Gísli sagði áðan,
miklu verr því þeir hafa engan
tíma til þess arna. Þeir verða að
12
VIKINGUR