Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1980, Qupperneq 37

.c
B
íO
Skipshöfn á hamradreka
Þar fylgir umbun erfiöi
í Grímsey hefði ég viljað vera lengur. Ég var þar f jóra daga í maílok
og eykt betur. Stutt kynni en góð. Það var að vísu nöturkalt þessa
dagana. Maður mátti svo sem kenna þess að vera kominn á ystu „mörk
hins byggilega heims“. Samt iðar hér líf hvarvetna, dýra og manna, og á
allt upphaf sitt og viðurværi í köldu hafinu.
Grímsey er langt úti í hafi. Styst er til lands í Gjögurtá austan
Eyjafjarðar, 21 sjómíla eða tæpir 40 km. Hún er lengst 5.5 km frá
norðvestri til suðausturs og um 2 km þar sem hún er breiðust. Flatarmál
5.26 km2. Hún er hæst að austanverðu, vel yfir 100 m — þar eru mikil
fuglabjörg, en hallar niður að sjó að vestan.
Sú hugsun skaust í koll mér þegar ég sigldi að Grímsey norðan úr
hafi, að hún væri ekki land, heldur skip, hrygglangur og þróttmikill
hamradreki sem lægi þarna fyrir traustum festum á grunninu. Gríms-
eyingar tala að vísu um að fara í land þegar þeir snúa heim til hafnar úr
fiskiróðri. Annars merkir „í landi“ í þeirra munni á meginlandinu. Þeir
fara í land t.a.m. þegar þeir fara til Akureyrar eða Húsavíkur, en koma
fram eða út þegar þeir halda heim.
Grímseyingar sækja sjóinn á litlum bátum, allan ársins hrings. Þeir
erja hafið allt í kringum þetta mikla móðurskip. Nær eingöngu lifa þeir
af sjó, og ekki annað að sjá en það sé gott líf. Grímseyingum fjölgar,
ungt fólk sest hér að. Þeir hafa allt sem þeir þurfa, góð húsakynni, vatn,
rafmagn, hreint loft og kyrrð, góðar tekjur— allt nema eitt: góða höfn.
Þeir biðja um höfn. Lítil byggðarlögnum land allt verða að fara
bónarveg að yfirvöldum syðra til fjár og framkvæmda. Þó er framleiðsla
þessara byggðarlaga undirstaðan að velmegun allrar þjóðarinnar.
Hafnargarð hafa þeir fengið. Fyrst var að vísu byggður garður þar sem
þeir vissu að hann myndi molna í hafróti, en svo fengu þeir annan á
góðan stað. Og nú vantar þá hafnargarð á móti til að loka höfninni.
Hann er þeim lífsnauðsyn til öryggis fyrir bátana sem þeir eiga og öll
þeirra afkoma byggist á. Við skulum vona að þeir þurfi ekki lengi að
bíða.
Það hefur fjölgað í Grímsey. Menn sækja þangað til að lifa við
hollustu, ríka og gjöfula náttúru. Þeir lifa á henni og með henni og hún
veitir þeim unað. Einn sjómaður sem fluttist hingað fyrir fjórum árum
lét svo ummælt við mig: „Hér er miklu þægilegra líf en í landi, ekki
stress eða hamagangur. Þú veist hvernig þetta er í landi, allir eins og
þeir séu á síðasta snúning.“ Fleiri tóku í sama streng, eins og m.a.
kemur fram í viðtalinu við Alfreð Jónsson, oddvita. Ef til vill skiptir
ekki minna máli að í lífi þessa fólks ríkir eðlilegt hlutfall milli erfiðis og
umbunar. Menn hafa haft góðar tkejur og þurft að vinna fyrir þeim.
Megi svo verða. FTH
— Já, ég held við verðum að
telja hann hafa gengið ágætlega.
Eftir því sem ég veit best, þá hefur
hver íbúi hér skilað sem næst
fjórum milljónum í gjaldeyri á
síðastliðnu ári.
— En meðaltekjur?
— Ég hef nú ekki tölur um þær.
Það er ekki búið að gera þetta upp
ennþá, en ég held að þær séu
ágætar á okkar mælikvarða.
Menn eru að vísu ekki með ráð-
herralaun, en þeir una glaðir við
sitt.
— Þetta eru litlir bátar sem hér
eru gerðir út.
— Já, þetta eru trillur og litlir
þilfarsbátar, Bátalónsbátar, 11—
12 tonna; þeir eru 5 slíkir núna.
— Og á þessu róa menn allan
ársins hring.
— Já, og sækja fast. Þetta eru
góðir sjómenn og duglegir, enda
uppskera þeir í samræmi við það.
Þó held ég megi segja að þeir séu
varkárir. Þetta eru yfirleitt menn
sem eru aldir upp á sjónum, hafa
flestallir verið á sjó frá blautu
barnsbeini. Drengir byrja að róa
hér svona 7—8 ára og halda þessu
svo áfram.
— Hafa menn ekki áhuga á því
að fá sér stærri báta?
— Jú, trúlega er nú áhuginn
fyrir hendi, en ytri skilyrði hamla
því, fyrst og fremst hafnaraðstaða;
hún er og hefur alltaf verið í
ólestri, er alltaf á eftir, þannig að
þegar eitthvað er gert er þ^ð þegar
orðið of lítið.
— Hér er nú samt höfn.
— Vissulega er hér höfn — að
nafninu til.
— Og hafnargarður.
— Já, víðfrægur að vísu.
— Fyrir hvað?
— Hann er eitt af þeim fyrir-
brigðum sem orðið hafa fræg af
endemum. Hann flaut í burtu hér
einu sinni, alls ekki í vondu veðri.
— Hvernig stóð á því?
— Við teljum að það hafi verið
reikningsskekkja, en hinir lærðu
VÍKINGUR
37