Náttúrufræðingurinn - 1961, Blaðsíða 30

178
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
Bylgjuskel (Mysia undata Penn.) [Syn: Lucinopsis u.].
Tegund þessa, sem ekki hefur verið talin íslenzk, fann Páll Ein-
arsson, Reykjavík, sumarið 1958 í uppdælingar-(verksmiðju)-sand-
inum á Akranesi. Hann fann aðeins aðra skelina, og var stærð lienn-
ar sem hér segir: Lengd 8,5 mm og breidd
7,5 mm. S. 1. sumar (1960) finnur Páll svo
aðra skel sömu tegundar, og var lengdin á
henni 6,0 mm og breidd 5,0 mm. Hvorug
skelin var steinrunnin; voru þær jafnvel svo
ferskar útlits, að þær hefðu vel getað verið
í tölu lifenda til skamms tíma. Þessa nýfundnu
tegund hef ég skírt b y 1 g j u s k e 1; var hún
áður talin til Freyjuskeljaættar (Veneridae),
en er nú talin til útlendrar ættar: Petricoli-
dae, er ég leyfi mér að kalla bylgjuskelja-
æ 11. Skeljar þessarar ættar eru flestar fremur smáar, kringluleitar
eða aflangar. Hægri skelin með 2, en sú vinstri með 3 griptönn-
um. Hliðartennur engar. Úttengsli eru mjög stutt. Möttulbugur-
inn stór. Út- og innstreymispípur langar.
Hér fer á eftir stutt lýsing af bylgjuskelinni:
„Skeljarnar nærri kringlóttar, lítið eitt lengri en þær eru breið-
ar, hvítar að lit, þunnar og fremur kúptar. Nefið lítið um sig, en
töluvert framstætt. Miðtönn vinstri skeljar klofin. Yfirborðið með
óreglulegum, fremur lítið áberandi langrákum. Möttulbugurinn
langur og liggur á ská upp á við. Út- og innstreymispípurnar að-
skildar eða því sem nær.“
Fullvaxta bylgjuskel er 30—37 mm löng, svo að skeljamar, sem
fundust á Akranesi, hafa verið nokkuð ungar.
Bylgjuskelin er Evrópu-tegund. Nær hún frá Lófóten í Noregi
suður á bóginn og alla leið til Miðjarðarhafs; er bæði við Færeyj-
ar og Bretlandseyjar. Dýptarsvið tegundarinnar er mjög mikið, allt
frá 9 m og niður á 2500 m.
Hvenær eða hvernig bylgjuskelin er hingað komin, eða hvort
hún getur lifað eðlilegu lífi hér við land, skal engum getum að
leitt um sinn. Vil ég biðja alla þá, sem safna skeldýrum í eða um-
hverfis Faxaflóa, að athuga vandlega, hvort bylgjuskelin kemur
fram í safni þeirra. Ef svo yrði, eru þeir vinsamlega beðnir að
tilkynna mér það.
2. mynd. Bylgjuskel
sýnd frá hægri hlið.
(Úr: Danmarks fauna).