Náttúrufræðingurinn - 1933, Blaðsíða 7

nAttúrufr.
133
hlutur, að vér auðgum dýralíf lands vors að þeim tegundum,
sem vér vitum, að mundu hafa sezt hér að af sjálfsdáðum, ef
þær hefðu átt þess lcost, og ennfremur að þeim tegundum, sem
vér getum haft not af með ræktun, þó að landið sjálft bjóði þeim
ekki eðlileg lífsskilyrði.
Mennirnir eru eigingjarnir. l>eir líta jafnan fyrst og fremst
á sinn eigin hagnað. Vér mundum ekki una því, að fluttar yrðu
inn dýrategundir, sem gerðu oss efnalegt tjón. Vér hugsum fyrst
og fremst um gagnið, sem hafa má af dýrunum. I>ví voru það
húsdýr, sem fyrst og fremst voru flutt inn. En náttúrufræðingar
og náttúruvinir hafa þó ekki minni áhuga á þeim dýrum, sem lifa
eftir eðli sínu, án þess að vera undir handleiðslu mannanna. Mér
finnst það því ekki að eins réttlætanlegt, heldur sjálfsagt, að vér
stuðlum að því, að þær dýrategundir, sem hér er lífsskilyrði fyr-
ir og gera ekki ógagn, séu fluttar inn og þeim leyfð landvist.
Nú á síðari árum hafa nokkrar dýrategundir verið fluttar
til landsins, flestar að vísu beinlínis í hagnaðarskyni, og sam-
kvæmt tilmælum ritstjórans ætla eg að segja hér dálítið frá þess-
um nýju landnemum.
I.
Hreindýr.
Þau geta að vísu ekki talist með hinum nýju landnemum,
þar sem þau hafa þegar verið um hálfa aðra öld hér á landi.
En með þeim er hafinn innflutningur villtra veiðidýra til
landsins.
í ,,Náttúrufræðingnum“ hafa áður birzt greinar um hrein-
dýrin, bæði eftir Árna Friðriksson magister og Guðmund heit-
inn Bárðarson prófessor. Lýsing á þeim er einnig í ,,spenclýrum“
dr. Bjarna Sæmundssonar. Ennfremur má benda á skemmtilega
ritgexð, „Hreindýraveiðar í Þingeyjarsýslu á 19. öld“, eftir Jó-
hannes Friðlaugsson frá Fjalli, í ,,Eimreiðinni“ nýverið. Það er
óþarft að endurtaka það hér, sem sagt er í þessum ritgerðum;
en margt mætti þó fleira segja um hreindýrin, ef rúm væri
til þess. —
Hreindýr eiga heima í öllum löndum, sem liggja að Norður-
íshafinu, víðasthvar villt, en sums staðar tamin (í Lapplandi og
Síberíu). Talin eru um 14 afbrigði þeirra. Hingað voru fluttir
norskir fjallahreinar (Rangifer tarandus). Víðasthvar flytja
þau sig til eftir árstíðum, sums staðar svo hundruðum kílómetra
skiftir. —