Náttúrufræðingurinn - 1935, Síða 7

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 147
iiimiimmmiimmmmmmmiiiimmiiiiimiimimiiiiiiimmimmmmiiiiiimiiimiiiiiiiimimiiimimmiiiiiiimiiiiiiiiiiimi
hver blettur í hverjum þræði hýsir sitt eða sín gen. Að vísu
hefir aldrei tekizt að sjá það, sem við köllum gen, en það hefir
stundum verið hægt að benda á sambandið á milli þeirra ein-
kenna, sem eiginleikarnir valda, og alveg ákveðinna depla í
þráðunum. Það hefir nefnilega alloft sést hjá bananflugunni,
að þegar eitthvert einkenni er frábrugðið því sem það er vana-
lega, þá er líka sá punktur í litþræðinum, þar sem talið er
að samsvarandi gen eigi heima, eitthvað öðruvísi en hann á að
vera. Þessar rannsóknir eru afar erfiðar viðfangs, enda hefir
ekki tekizt að benda á svona sambönd nema í einstöku til-
fellum.
VI. Karl og kona.
Nú víkjum við okkur að því atriði, sem hefir verið eitt af brenn-
andi viðfangsefnum ættgengisfræðinnar, en það er sú ráðgáta,
hvað það er, sem ákveður kynið hjá fóstrinu. Reyndar eru rann-
sóknir þessu viðvíkjandi frekar í ætt við sellufræði og þróunar-
fræði en við ættgengisfræði, en ættgengisfræðin hefir lagt sinn
mikla skerf af mörkum til lausnar á málinu.
Hjá mannkyninu fæðast, eins og kunnugt er, jafnaðarlega
hér um bil jafnmargir drengir og telpur. Þetta atriði, að fjöld-
inn af báðum kynjunum er sá sami, minnir strax á sum fyrir-
brigði úr ættgengisfræðinni. Við minnumst nú þess, sem áður
er sagt um baunaplönturnar. Tækjum við nefnilega bauna-
plöntu með hvítu blómi, og aðra með jjósfjólubláu, og létum
aðra fræva hina, varð helmingurinn af afkvæminu hvítblóma,
en helmingurinn fékk ljósfjólublátt blóm, eða með öðrum orð-
um, annar helmingur afkvæmisins líktist öðru foreldrinu en
hinn hinu. Þetta er í rauninni alveg það sama eins og kyn-
ferðisfyrirbrigðið, því að annaðhvort verður barnið karl eða
kona, og verður í því tilliti alveg eins og annað foreldrið. Við
höfum séð, að hvíta plantan hafði hvíta litinn í tvöföldum
skammti, en sú ljósfjólubláa í einföldum, svo að hver kynsella
hjá hvítu plöntunni hafði hvítt, ef svo má að orði komast, en
hjá Ijósfjólubláu plöntunni’ hafði önnur hvor kynsella hvítt en
önnur hvor fjólublátt. Þegar nú plönturnar frævuðust sín á
milli, voru jafn mikil líkindi til þess, að hvítt mætti hvítu, og
gæfi hvítt, eins og að hvítt mætti fjólubláu og gæfi fjólublátt.
Þess vegna var annar helmingurinn af afkvæminu alveg eins
og annað foreldrið, en hinn helmingurinn alveg eins og hitt.
10*