Náttúrufræðingurinn - 1946, Síða 31

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
77
G. Timmermann:
Um tímgunarhætti auðnutittlingsins
— Carduelis flamea (L) —
Grein sú, sem hér fer .1 eftir, birtist haustið 1938 í þýzku fuglafræði-tímariti (Bei-
trage zur Fortpflanzungsbiologie der Vögel). I>ar sem hún fjallar um rannsóknir ;i lifn-
aðarháttum auðnutittlingsins íslenzka, þykir viðeigandi að htin birtist hér lauslega
þýdd. Myndunum cr bætl í hér. — Ritstj.
í fuglafræðibókum eru svo margar eyður um lifnaðarhætti auðnu-
titlingsins ,að ástæða virðist vera til birtingar athugana þeirra, sem
hér korna á eftir, enda þótt þær séu ailmjög í molum og sundur-
lausar. En þareð herra Kristján Geirmundsson á Akureyri hefir auk
þessa látið mér í té ýrnsar veigamiklar upplýsingar um útungunar-
Iiætti auðnutitlingsins, byggðar á athugunum, er hann hefir gert á
fuglum í fuglagirðingu; er það von mín að greinarkorn þetta geti
þó orðið til þess að tijjplýsa og skýra einstök atriði.
Flestir eru sammála um að auðnutitlingurinn sé frekar fáséður
varpfugl á íslandi, hins vegar eru skoðanir fuglafræðinga um tak-
mörk varpssvæðisins mjög á reiki. Ekki skal farið út í að rekja þær
skoðanir hér, heldur aðeins á það bent, að með vissu vita menn að
þeir verpi á tiltölulega takmörkuðu svæði Norðanlands (í Enjóska-
dal, Mývatnssveit og sennilega á fáeinum stöðurn enn í Suður-Þing-
eyjarsýslu). Svo virðist sem frásögn Slater’s um varp auðnutitlinga
í vestanverðri Mýrasýslu sé mjög hæpin, og það því fremur, sem frá-
sögnin öl 1 er mjög óljós. Einnig álít ég að frásögn hans um hreiður-
fund í grennd við Eyrarbakka hljóti að vera á misskilningi byggð.
Nielsen, sem árum saman hefir verið búsettur á Eyrarbakka og veitt
hefir fuglalífi þar um slóðir athygli (Dansk Ornith. For. Tidskr.)
lætur þess sérstaklega getið, að hann hafi eingöngu fengið auðnu-
titlingaegg úr þeim sveitum Norðanlands, sem þegar hafa verið
nefndar. Þegar sþórhópar erlendra auðnutitlinga lnekjast eða villast
til íslands, eins og átti sér stað árið 1929, en þá kom sægur rostata-
afbrigðisins til landsins, verpa þeir að vísu víða um land, og það
stundum á hinum ólíkindalegustu stöðum (Bjarni Sæmundsson,
Vid. Medd. Dansk Naturh. Eor Bd. 97, 1934, bís. 38). Slíkt verður
þó að sjálfsögðu að telja til sérstakra undantekninga, og verður að
greina vel á milli lifnaðarhátta þessara fugla og hinna raunverulegu
íslenzku auðnutitlinga.
Um byrjun varptímans er ég sömu skoðunar og Hantzsch o. fl.,