Náttúrufræðingurinn - 1951, Síða 41

SMAGREINAR
Hekla
í 4. hefti Náttúrufræðingsins 1950, birlisl lýsing Magnúsar Grímssonr á Geysi og
Strokk. Eftirfarandi lýsing Magnúsar Grímssonar á Heklu er úr ferðasögunni, sent um
getur x formálsorðum Einars E. Sæmundsen að fyrrnefndri grein og hefur hún eigi
verið birt áður. Grein þessi er rituð árið 1848.
Ég geri ráð fyrir, að þér vonið eftir greinilegri lýsingu lijá mér
á Heklu, en hitt mun þó verða, að um liana mun ég fátt tala. Hekla
er reyndar liið frægasta eldfjall á Islandi, og er því auðvitað, að
margt mætti um hana tala. Hún hefur líka lengi haft ntikið orð á
sér hjá erlendum þjóðum, og ég lield, að hún og Geysir, hafi einkum
vakið eftirtekt margra útlendra manna, og komið þeim til að taka
eftir íslandi, því að þegar hetjuandinn var lagztur í dá, og íslend-
ingar voru hættir að vinna sér frægð með hreystiverkum, og snæ-
klædda eykonan í hinum norðlæga útsæ var gleymd, þá hamaðist
Hekla og Geysir, og þyrluðu upp eldi og vatni, svo að undrunt
gegndi, og allur hinn lærði heimur starði á býsn þessi, og margir
flykktust að þeim til að skoða þau.
Ég veit að yður þykir nú ójöfnu saman jafnað, þar sem Hekla
hefur unnið svo mikið tjón, og ollað svo margrar óhamingju, en
Geysir þar á móti hefur aldrei gert það; en ég jafnaði þeim saman
að því leyti, sem þau eru bæði fræg og alkunn. Eins og ég kallaði
Almannagjá drottningu allra hraungjáa á íslandi, eins má kalla
Heklu drottningu allra eldfjalla þar. Geysir er sérstakur; hann er
mestur allra hvera í heimi, og má því kallast konungur þeirra allra.
Þessi eru þá þau þrjú stórsmíði náttúrunnar á íslandi, sem menn
þykja mikil og eftirtektarverð.
Hekla er eitt með hinum hæstu fjöllum á íslandi; hún er hér um
bil . . . faðma há yfir sjávarflöt. Það má nærri geta, að upp á henni
er víðsýni mikil og fögur, og skulum vér nú ímynda oss að vér