Náttúrufræðingurinn - 1953, Side 14

8
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
Útsýn nor&tuslur yfir Lambafitjarhraun í júlí 1931. LóniS viS hraunjaSarinn í
hámarksstœrS. Nœst: Kvísl úr Nýjahraurd (frá 1878). Hinum megin við Lamba-
fitjarhraun, frá h. til v.: Sauðleysur og þar yfir Herbjarnarfell, Hrafnabjargaalda
og þar yfir Hrafnabjörg (hœst). Tvö mestu eldvörpin frá 1913 sjást hvort sínum
megin við ölduna og vottar fyrir gossprungunni milli þeirra. Fjarst: Bárðarbunga,
Hágöngur og Tungnafellsjökull.
kom vatn hennar hvergi fram aftur á yfirborði jarðar fyrr en í
Tungnaá, Þjórsá eða Ytri-Rangá — eða i öllum þessum ám.
Sumarið 1931 hafði Helliskvísl aðeins sótt fram um h. u. b. 1,5 km
frá hraunstiflunni á Lambafit. En þá var sýnt, að framsóknin mundi
verða hraðari hin næstu ár, því að nú hallaði þó undan, eftir að hún
tók að renna út úr lóninu.
Sumurin 1935 og ’36 sá ég álengdar (af Krókagiljabrún), að lónið
vestan við Lambafitjarhraun var mjög tekið að fyllast af sandeyrum
og áin hafði lengzt að mun norður úr því,
Nú liðu svo níu ár, að ég kom aldrei að Helliskvísl. En Guðmund
í Múla hitti ég stöku sinnum, og hann fullyrti jafnan, að ekki væri
hún enn komin fram í farvegi sínum hjá Haldinu, þar sem hún féll
í Tungnaá fram til 1913. En báðir héldum við, að þar mundi hún
lenda, og furðaði, hve það dróst.
Haustið 1944, 15. sept., kom ég enn að lónsstæðinu vestan við
Lambafit. Þá hafði það algerlega fyllzt, og áin, sem að þessu sinni
var vatnsminni en ég hafði áður séð hana, kvíslaðist um sléttar leir-
ur þar, sem áður var lónið. Ég gekk niður með ánni fáeina kiló-