Náttúrufræðingurinn - 1953, Qupperneq 42

Sigurður Þórarinsson:
Pribyloffselurinn
1 Beringshafi, vestur af meginlandi Alaska, á 57. gráðu norðlægrar
breiddar, liggur eyjaklasi, sem nefnist Pribyloffeyjar. Eyjaklasinn,
sem er hlaðinn upp af ungum gosmyndunum, er um 400 ferkílómetr-
ar, og þar búa að staðaldri um 450 manns. Þessar eyjar eru aðal-
heimkynni Pribyloffselsins. Talið er, að um 90% allra sela þessarar
tegundar sæki nú í látur á þessum eyjum.
Pribyloffselurinn (Arctocephalus ursinus) eða sæbjörninn, eins og
hann er einnig nefndur, telst til eyrnasela (Otariidœ) og til þess flokks
þeirra, sem nefnist loðselir. Á skinnum loðsela er allmikið þel, og telj-
ast þau skinn því til „loðskinna“ og eru verðmætari en skinn ann-
arra selategunda.
Pribyloffselurinn er ekki mjög stórvaxinn. Fullorðinn brimill er 2.0
—2.5 m langur og vegur 200—250 kg (um helmingi meira en land-
selur). Urtan vegur nær fimm sinnum minna, eða 50—60 kg. Brimill-
inn er dökkbrúnn að lit, urtur og ungselir silfurgrá (sbr. l.mynd).
Saga sæbjarnanna á Pribyloffeyjum, frá því er Evrópumenn fundu
fyrst þessar eyjar, er næsta lærdómsrík, og skal hún rakin hér í stuttu
máli. Fer ég þar einkum eftir ritgerð, sem forstjóri Scott Polar Re-
search Institute í Cambridge, G. C. L. Bertram, birti í kanadíska tíma-
ritinu Arctic árið 1950.
Rússneskur leiðangur fann Pribyloffeyjar árið 1786. Þær voxn þá
óbyggðar, en brátt var fólk af kynstofni Aleuta flutt til stærstu eyj-
anna, St. Paul og St. George, og farið var að stunda þarna selveiðar.
Þó komst ekki verulegt skrið á þessar selveiðar, fyrr en Bandaríkja-
menn keyptu eyjamar af Rússum árið 1876. Er áætlað, að tala sel-
anna á eyjunum hafi þá verið yfir 4 milljónir. Áður höfðu selirnir
nær eingöngu verið veiddir á landi, en nú var einnig farið að veiða
þá á hafi úti og veiði stunduð árið um kring. Gekk nú mjög á sel-
stofninn, og svo var komið 1910, að selunum hafði fækkað niður í
200.000. Árið 1911 var skotið á ráðstefnu Bandaríkjamanna, Rússa,