Náttúrufræðingurinn - 1953, Page 53

ISLENZKIR FUGLAR V
45
lundapör alveg út af fyrir sig, en sums staðar eru þó ekki nema örfá
pör saman.
Lundinn er farfugl hér á landi. Á vorin fer hann að koma upp að
landinu í apríl, oftast um eða upp úr miðjum apríl. Seint í apríl eða
í byrjun maí fer hann að vitja varpstöðvanna öðru hverju. Aðalvarp-
tíminn hefst um eða upp úr 20. maí og stendur fram í fyrstu viku
júnímánaðar. Eggið er aðeins eitt, hvítt eða skolhvítt að lit, með dauf-
um, móleitum eða ljósfjólubláum dropum og dílum, sem oft mynda
hettu á digra enda eggsins, eða hring í kringum hann. Stundum eru
dílamir svo litlir og daufir, að eggið virðist hreinhvítt fljótt á litið.
Eggskurnin er hrjúf og gljáalaus. Eggið er í holuendanum, sem ávallt
er víðari á alla vegu en holan sjálf. Undir því er nær undantekning-
arlaust meira eða minna af visnuðum blöðum eða stráum, er lundinn
dregur í holuna. Stundum er aðeins um nokkur strá að ræða, en oftar
þó talsverða visk. Utungunartíminn er talinn vera 6 vikur, og talið er,
að 7 vikur líði frá því, er unginn kemur úr egginu, unz hann verð-
ur fleygur. Báðir foreldrarnir taka þátt í útunguninni, en þó er talið,
að hlutur kvenfuglsins sé mun meiri. Báðir foreldramir færa ungan-
um æti. Eru það einkum smáfiskar og fiskseiði (sandsíli, síldarseiði
og seiði þorskfiska). Bera foreldramir sílin í nefinu, oftast mörg í
einu. Hér á landi fara fyrstu ungarnir að koma úr eggi síðustu dagana
í júní og upp úr 20. ágúst fara þeir að yfirgefa holurnar og leita til
sjávar. Nokkmm dögum áður hafa foreldrarnir yfirgefið þá, og þegar
sulturinn fer að sverfa að þeim, yfirgefa þeir holumar að næturlagi
og leita til sjóvar. I lok ágústmánaðar og fram í fyrstu vikuna í septem-
ber er lundinn að hverfa frá varpstöðvunum, og um miðjan sept.
má heita, að allur lundi sé horfinn frá landinu. Leitar hann þá til
hafs, en ekki er þó vitað með vissu, hvar vetrarheimkynni íslenzka
lundans eru. Líkindi eru þó til, að þau séu oft ekki langt undan, því
að í Vestmannaeyjum verður stundum á veturna vart við einn og
einn hrakningslunda eftir álandsofviðri. Og það er einnig vitað, að
lundar em á veturna á hafinu fyrir norðan fsland, því að í hafísárum,
þegar firðir og flóar norðanlands fyllast skyndilega af ís, þá finnst
oft talsvert af lunda á ísnum. En óvíst er, hvort þessir lnndar eru af
íslenzkum uppruna. Hér gæti alveg eins verið um lunda frá Jan May-
en, Svalbarða eða jafnvel Norður-Noregi að ræða.
SUMMARY
Icelandic Birds V. The Puffin (Fratercula arctica (L.)).
The puffin is a very common breeding bird on all coasts of Iceland. Numerically