Náttúrufræðingurinn - 1969, Blaðsíða 16

Arnpór Garðarsson:
Er flóastelkur (Tringa glareola) varpfugl á íslandi?
Flóastelkur (Tringa glareola) er algengur varplugl í norðan-
verðri Evrópu og í Asíu. Hans hefur þó ekki orðið vart á íslandi
fyrr en á síðasta áratug.
Hinn 11. júlí 1959 sá ég stakan flóastelk í Framengjum, nálægt
svonefndri Holtstjörn, norðaustan Baldursheims í Mývatnssveit.
Fuglinn hélt sig við tjarnir og í stararflóðum milli víðirunna.
Hann var styggur, en flaug aldrei langt í einu. Flóastelkurinn var
þarna innan um hópa óðinshana (Phalaropus lobatus), stelka
(Tringa totanus) og urtanda (Anas crecca), en ekki virtist hann
skipta sér af neinum þessara fugla. Eftir nokkurn eltingaleik tókst
mér að skjóta fuglinn. Við krufningu reyndist þetta vera fullorð-
inn kvenfugl. Hann var mjög feitur og með tvo nakta legubletti,
en í þeim var tekið að votta fyrir blóðfjöðrum. Þremur bandorm-
urn var safnað úr þörmum fuglsins, og reyndust þeir tilheyra teg-
undinni Anomotaenia tringae (sbr. Baer 1962). Magainnihald var
ekki rannsakað.
Að kvöldi hins 30. júní 1961 sá ég flóastelk við Álftagerði í
Mývatnssveit. Fugl þessi var þögull og var í ætisleit í túni sunnan
Kritatjarnar vestur af Álftagerði, en í túninu voru einnig nokkrir
stelkar með unga. Sá staður sem hér um ræðir er aðeins um 4
km frá þeim stað er ég sá fyrsta flóastelkinn. Ég reyndi að ná
fuglinum, en það tókst þó ekki fyrr en morguninn eftir (1. júlí).
Þetta reyndist vera fullorðinn kvenfugl (eggjagöng hlykkjótt og
útvíkkuð, í eggjakerfi voru samfallnar eggblöðrur allt að 2 mrn
í þvermál). Legublettirnir tveir voru stórir og naktir og án sýni-
legra blóðfjaðra. Fuglinn var rnagur. í fóarni voru aðeins örlitlar
skordýraleifar, líklega mest bjöllur, þeirra á meðal einn silakeppur
(Otiorrhynchus sp.). — Hamir beggja þessara fugla eru varðveittir
í Náttúrufræðistofnun íslands.
Hinn 13. júní 1963 sá ég ásamt fleirum flóastelk við gróðurmikla