Náttúrufræðingurinn - 1969, Blaðsíða 51

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
45
A Sleitubjarnarstöðum og í Kolbeinsdal i Skagafirði
13. og 14. september.
I vænlegum trjáreit skammt frá bænum vex einkennileg birki-
hrísla. Hún ber lauf og fjölda rekla á örstuttum dverggreinum,
svo að laufin sýnast vaxa beint út úr stofninum. Þó sést einstaka
eðlilegur greinasproti. Skógarfurur voru þarna hvítar af furulús,
eins og nær alls staðar þar sem skógarfura vex hér á landi. —
Húsapuntur vex á Sleitubjarnarstöðum, skriðsóley á Þúfum og ef
til vill víðar. Annars sáust engir jurtaslæðingar á þessum slóðum,
nema háliðagras og vallarfoxgras í og við nýrækt. Umfeðmingsgras
í brekku á Hlíðarenda hafði verið flutt þangað eða borizt með fræi.
Skammt framan við Sleitubjarnarstaði stendur Smiðsgerði í
mynni Kolbemsdals, en allir bæir þar framan við eru komnir í
eyði. Ég gekk fram dalinn, fram um Skriðuland, í sólskinsveðri.
En í Smiðsgerði og utar lá koldimm þoka yfir landinu. Framan
(innan) við Smiðsgerði vex víða talsvert af stórvöxnum kynblend-
ingi gulstarar og mýrastarar í mýrum og móum; vex kynblending-
urinn á blettum innanum gulstör og mýrastör. Vetrarkvíðastör er
þarna þriðja algengasta tegundin. Allmikið um hálmgresi. — Ofan
við votlendið taka við grösugar og víðlendar snarrótarpuntsflesjar
meðfram fjallsrótunum, er þar haglendi gott. Innan um snarrótar-
puntinn vaxa: vallarsveifgras, hálíngresi, ilmreyr og vallhæra, ásamt
ofurlitlu af smára, gulmöðru, vallhumli, vegarfa og gleymmérei.
Hnappstör hér og hvar. — Ofar eru brekkur með aðalberjalyngi,
bláberjalyngi, krækiberjalyngi og fjalldrapa. Ilmreyr, túnvingull og
bugðupuntur á stangli. — / Sviðningi, sem er eins og tunga eða
grýttur hólahryggur frarn úr fjallinu, er lyngland mikið og fjall-
drapi. Ber rnikið á sortulyngi, bláberja- og krækilyngi, en lítið er
af beitilyngi. Fjalldrapinn var víða að verða rauður um miðjan
september. Fyrrum hefur skógur vaxið í Sviðningi. Hefur þar lík-
lega verið sviðið land til ræktunar og einnig gert til kola fyrr á
öldum. Hreðuhólar, handan ár, munu og hafa verið skógi vaxnir.
— Ofan við gras- og lynglendið eru hlíðar mjög berar, brattar og
skriðurunnar, t. d. um Skriðuland. Hinum megin í dalnum eru
hlíðar brattaminni og grösugri, og skilur lágur háls Kolbeinsdal
og Hjaltadal á allöngu svæði. Neðan við eyðibýlið Fjall vex engja-
munablóm í síki innan um íslenzkar votlendisjurtir.