Samvinnan - 01.12.1955, Page 3

V
Hátíð friðarins — jbrátt fyrir allt
Það hefur verið í tízku um árabil að hafa allt á horn-
um sér varðandi jólin. Það þykir góð latína að kveða fast
að orði um, að þessi forna og kristna hátíð friðarins sé
orðin að hátíð gullkálfsins, fordæma hina dæmalausu
kaupmennsku, sem viðgengst fyrir jólin, og þá gróðafýsn,
sem þá kemur í ljós á hinum furðulegustu sviðum fram-
leiðslu og verzlunar.
Fáum finnst jólin nú á dögum geta á nokkurn hátt jafn-
azt á við þessa fögru hátíð, eins og hún var í þeirra eigin
ungdæmi. Menn sakna hinnar barnslegu og hreinu gleði
yfir kertum og spilum eða öðru lítilræði,
finnst heimtufrekjan í garð vitringanna,
sem gjafir færðu, vera orðin helzt til mikil,
og þakklætið lítið.
Mönnum finnst jólin vera orðin dýr og
trúa því ekki með sjálfum sér, að friður eða
frómir þankar geti vegið á móti hinni að-
þrengdu pyngju. Og þó taka menn nærri
sér til að gefa eins og þeirn er gefið ■— eða
örlítið betur.
Svo líður að jólakvöldi. Hangikjötsilm-
inn leggur um heimilið, börnin bíða með eftirvæntingu
að mega skreyta tréð eða opna pakka. Tónar sálmanna
berast úr útvarpinu og lesinn er jólaboðskapurinn — sömu
sálmar, sami boðskapur og fyrir hálfum mannsaldri.
Þetta kvöld er, þrátt fyrir allt, vandfundinn sá heim-
ilisfaðir eða sú húsmóðir, sem ekki finnur eitthvert brot
af þeint friði, þeim kærleika, sem jólin boða. Vandfundið
það barn, sem ekki gleðst.
Erfiðið gleymist fljótt og áhyggjurnar hverfa blessun-
arlega. Víst er það satt, sem sagt var um jólin og gull-
kálfinn. Því getur enginn mótmælt. En setur ekki þessi
höfuðskepna svip á allt líf í nútíma þjóðféalgi? F.ru jólin
nokkuð einsdæmi, hvað það snertir? Og er fjárausturinn
ekki — þótt sorglegt sé að segja það — almennt einkenni
á okkar kynslóð, en ekkert séreinkenni jólanna?
Það er eðlilegt, að flestum finnist jólin hafa verið betri
og fegurri í þeirra eigin umdæmi. En hver vill fullyrða, að
endurminningin um jólin á bernskuárunum verði börn-
um samtíðarinnar minna virði en hún nú er hinum full-
vaxta?
Jólin eru dýr. En er ekki allt dýrt nú á
dögum? Og finnst ekki ærið mörgum nú-
tímamönnum, hversu rangt sem það kann
að vera, að góður hlutur sé aldrei of d)Tu
verði keyptur? Og er það ekki á sinn hátt
táknrænt, að á þessari öld hinnar tak.marka-
litlu efnishyggju skuli mestu vera fórnað,
þegar hátíð andans og friðarins gengur í
garð?
Hin veraldlega hlið jólahátíðarinnar
verður ávallt spegilmynd af hverri kyn-
slóð. En það, sem mestu máli skiptir, er ekki hin verald-
lega hlið, heldur hin andlega. Hversu mjög sem gullinu
er ausið og hvort sem það er þakkað eða vanþakkað, verð-
ur þeirri staðreynd ekki breytt, að það eru hin gömlu verð-
mæti, sem gefa jólunum gildi sitt: boðskapurinn um kær-
leikann og frið á jörð. Og þau hafa alls ekki glatazt.
Jólin eru hátíð friðarins, þrátt fyrir allt.
(jleiileg jcl!
3