Samvinnan - 01.02.1962, Blaðsíða 2

& vr
ST
Þar, sem fortíð
og framtíð mætast
Haustmynd úr Hallar-
garðinum í Reykjavík.
Ljósm.: Orlygur Hálf-
danarson.
tamvinnan
FEBRÚAR 1962 — LVI. ÁRG. 2.
Útg.: Samband ísl. samvinnufélaga.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Guðmundur Sveinsson.
Blaðamenn:
Örlygur Hálfdanarson.
Dagur Þorleifsson.
Efni:
2. Þar, sem fortið og framt'ð mætast,
Guðmundur Sveinsson.
3. Bréfakassinn.
4. Samvinnufélögin og auðhringar, Páll
H. Jónsson.
5. Kveður hann enn, Halldóra B. Björns-
son kynnir Kvæði um tvö börn í
ruggu eftir Hallgrún Pétursson.
8. Fyrir minni kvenna, fyrri hluti, Guð-
mundur Sveinsson.
9. Verðlaunakrossgátan.
11. Af spjöldum sögunnar: Bódísea ræðst
á Lundúnaborg, þýðandi Dagur Þor-
leifsson.
14. Athugasemd við útflutning sauðfjáár,
Jón Árnason.
16. Gróður á grýttri strönd, Páll H.
Jónsson.
18. Úrslit í umferðarmerkjagetraun Sam-
vinnutrygginga.
20. Hulin fortíð, framhaldssaga eftir
Daphne du Maurier í þýðingu Dags
Þorleifssonar.
25. Kveðið á skjáinn, vísur, sem heyr-
andi í holti hefur t:nt saman.
28. Í tómstundum, Torben Frederikssen
skrifar um smáfiskarækt í heimahús-
um, 1. grein.
Fylgirit: Fréttabréfið.
Ritstjórn og afgreiðsla er í Sambands-
húsinu, Reykjavík.
Ritstjórnarsími er 17080.
Verð árg. er 120 kr., í lausasölu kr. 12.00.
Gerð myndamóta annast Prentmót hf.
Prentverk annast Prentsmiðjan Edda hf.
Fyrsti mánuÖur ársins, janúar, er
heit'nn eftir rómverskum gutSi. Sá hét
Janus. Rómverjar geríSu svo mynd eða
líkneski af guíSi þessum, a?S hann haftSi
tvö andlit. Var þa‘ð trú þeirra, aíS Jan-
us gæti í senn horft ti! tveggja átta,
aftur og fram.
Þa<S sýnist fara vel á því í byrjun
árs atS minnast þessarar fornu hug-
myndar Rómverja, a?S þatS sé háleitt
vitShorf a?S gæta hinna tveggja þátta,
sem lífitS er ofitS úr: fortítS og framtítS.
Sagan kennir okkur, atS mönnunum
hætti of mjög til atS horfa atSeins til
einnar áttar, annatS hvort fortítSar etSa
framtítSar og gleyma sítSan hinni alger-
lega. — Þetta einstefnu-hugarfar hefur
skilitS eftir sig varanleg merki í hugar-
heimi mannanna, lífsvitShorfi og trú.
Sú var títSin, atS nær öll hugsun
snerist um forlítSina. Hún haftSi veritS
fegurst og glæstust. Upphaf mannlegs
lífs og mannlegrar sögu sveipatSist
helgiljóma. MatSurinn hóf göngu sína
í Paradís, en haftSi sítSan stöíSugt þrætt
leitS öfugþróunar og afturfarar. MetS
söknutSi og þrá létu menn hugann reika
til horfinnar gullaldar, týndrar Para-
dfsar.
En skyndilega gat skipt um. í statS
þess atS líta eingöngu aftur tóku menn
atS horfa einvörtSungu fram. Þá varS
þatS draumalanditS, hillingarnar, sem
fylltu hugi þeirra. Meir og meir óx
þessi vitSleitni og efldist, unz hún vartS
atS ákvetSinni menningarstefnu og
henni valitS sérstakt heiti og fylgjend-
um hennar. Nafngiftin var dregin af
bókartitli einum, en rit þetta, UTOPIA,
eftir brezkan hugsuS, Thomas Moore,
var eitt hiS fyrsta og merkasta, sem
skóp draumórastefnunni fylgi meSal
almennings og vakti verulega athygli á
henni. NafniS UTOPIA er latneskt og
er merking þess „Hvergi“. I hillingum
sáu menn þaS land og ríki, sem byggi
yfir öllu því ágæti, sem hvergi varS
fundiS á jörSu. — Þeir menn, sem
næi eingöngu horfSu fram til drauma-
Iandsins, voru kalIaSir UTOPISTAR.
Slíka menn má finna enn í dag.
Svo fagrar og heillandi, sem hug-
myndimar um týnda Paradís gátu orS-
iS annars vegar og sýnirnar til drauma-
landsins hins vegar, þá áttu þær hvor-
ar tveggja sín augljósu takmörk. Hvort
tveggja var óraunhæft, dvap á dreif og
beindi athygli mannanna frá verkefn-
um og viSfangsefnum líSandi stundar.
Menn máttu ekki gleyma, aS þeirra var
aS lifa á þessari jörSu HÉR OG NU.
Fáir hugsuSir á Vesturlöndum hafa
meir undirstrikaS þetta en heimspek-
ingurinn og guSfræSingurinn Paul
TiIIich, nú prófessor í Bandaríkjunum.
Hann hefur sett fram athyglisverSa
hugmynd, sem hann kallar „KAIROS-
HUGMYNDINA", eSa hugmyndina
um tímann, nútíSina. NútíSin skapast
á mótum fortíSar og framtíSar, þar
sem hinir tveir þættir vefast saman.
Þess vegna verSur nútímamaSurinn aS
gæta sín aS halda hinu eSlilega jafn-
vægi. Raskist jafnvægiS milli fortíSar
og framtíSar í lífi hans og huga, er
hann horfinn út úr samtíSinni, annaS
hvort horfinn á vit hins liSna og lifir
því, eSa hins ókomna aS njóta þess,
sem ekki er.
MeS hina fornu hugmynd Rómverj-
anna í huga verSur kenning Pauls
Tillich enn umþenkingarverSari, Hvort
tveggja getur og mlnnt okkur á, aS
áramót eSa upphaf nýs árs er ekki til
þess eins ætlaS aS láta okkur um stund
hverfa til trega eSa drauma. Þvert á
móti eiga áramótin aS undirstrika enn
betur aS NÚTlÐIN er mót fortíSar,
þar sem þú og ég erum aS skapa úr
þáttunum tveim dáSir dagsins í dag.
GuSmundur Sveinsson.
2 SAMVINNAN