Samvinnan - 01.02.1962, Blaðsíða 15

andi ekki á valdi sínu hinar nákvæmu
hræringar andstæðinganna. Herforingj-
ar þeirra höfðu ekki heldur til að bera
reynslu á við rómversku foringjana.
Rómverjar gerðu fleygmyndaða fylk-
ingu úr liði sínu og réðust síðan til at-
lögu með blikandi breiðsverðum, jafn-
framt því sem hestliðar þeirra réðust
með felldum lensum að fylkingarörmum
bretónska hersins.
Stríðsmenn Bódíseu vörðust vel og
drengilega. Þeir skutu örvum svo þétt
að óvinunum, að skyggði fyrir sólu og
börðu þá grjóti þar á ofan. En þeir voru
þess ekki umkomnir að mæta hinum
þjálfuðu Rómverjum, sem sóttu að þeim
frá þremur hliðum í senn. Fylkingar
þeirra riðluðust og rofnuðu og voru
slegnar niður eins og korn á akri. Þeir
reyndu að flýja, en lentu þá í sjálfheldu,
myndaða af eigin vögnum og farangurs-
kerrum, er þeir höfðu raðað í hálfhring
að baki sér. Rómverjar stevptu sér yfir
þá eins og ránfuglar og brytjuðu þá nið-
ur. Sigurinn heyrði Svetóníusi til.
Bódísea komst undan af vígvellinum
með leifum hers síns. Ekki er að fullu
Ijóst, hver örlög hennar urðu eftir það.
Sagnaritari einn segir hana hafa tekið inn
eitur til að forðast það að falla í hendur
Rómverjum; annar kveður hana hafa
sýkst og dáið af þeim sökum. Ef til vill
lamaðist hið hugprúða hjarta hennar er
hún sá her sinn yfirbugaðan og með hon-
um síðustu vonina um frelsi það til
handa Bretlandi, er hún hafði barizt
djarflegast fyrir. Uppreisn Bódíseu var
lokið.
Svetóníus hafði bjargað rómverskum
hagsmunum í Bretlandi. Rómverjar
drottnuðu yfir landinu í þrjú hundruð
og fimmtíu ár eftir uppreisn Isena, en
hún átti sér stað árið 61. Smámsaman
varð stjórn þeirra mildari og þolanlegri,
og þeir fluttu menningu og verzlun með
sér til landsins. Lundúnaborg var byggð
að nýju á brunarústunum, er Bódísea
hafði látið eftir, og í þetta sinn reistu
Rómverjar múr umhverfis hana, svo hún
yrði ekki oftar tekin mcð skvndiáhlaupi.
í hvelfingunni undir kórnurn í Allra-
heilagrakirkju (All Hallow Churrh) í ná-
grenni Lundúnaturns (Tower of Lond-
on) getur enn að líta merki Lundúna-
brunans, er Bódísea olli. Kirkja þessi er
ein hin elzta í borginni. Hún stendm
þvínær beint á móti Tower Hill Station.
Enda þótt hún yrði fyrir miklum
skemmdum í loftárásum árið 1941, má
enn sjá merki elds í grunnveggjunum í
grafhvelfingunni. Þau eru lalin vera frá
tímum Bódíseu.
Þegar grafið hefur verið fimmtán til
tuttugu fet í jörð niður, þar sem nú er
City of London, hafa menn fundið þykk
öskulög, leifar af húsum úr leir og
timbri, og jafnvel rómverskar mvndir og
leirker frá því fyrir 61. Þessar minjar
hafa einkum fundizt undir King Willi-
am Street, Lombard Street og East-
cheap. Þær eru augsýnilega frá þeim
löngu liðnu tímum, er Bódísea brenndi
Lundúnaborg til fulltingis brezku frelsi.
í Lundúnasafni (London Museum),
sem er til húsa í Kensingtonhöll, er að
finna margskvns fornleifar rómverskar
frá tímum Bódíseu.
Á Viktoríufyllingunni við Tems, til
liliðar við Westminster Bridge, getur að
líta dásamlega fagra höggmynd úr bronsi,
gerða af Thomas Thornycroft. Myndin
sýnir Bódíseu í léttivagni ásamt dætrum
sínum. Hún heldur á spjóti í hægri
hendi, en hina vinstri hefur hún útrétta
sem til að hvetja landa sína gegn Róm-
verjum.
Dagur Þorleifsson þýddi.
ustu heimstyrjöld bað kjötsölumiðstöS bænda
í Noregi (Norges Kjött og Fleshecentral) SÍS
að taka á móti tveimur mönnum og lofa þeim
að yinna í góðu sláturhúsi svo þeir gætu lært
verkunaraðferðir íslendinga.
Ég get um þetta vegna ummæla í áður-
nefndri grein í Samvinnunni eftir Þorstein
Sigurðsson, en þar segir svo: „í lok fyrri
heimsstyrjaldar. . . . Þjóðin var vel sjálfbjarga
með landbúnaðarvörur en hafði lítinn afgang.
Oftast nær yar þó flutt út eitthvað af illa
verkuðu saltkjöti, sem var til lítils álitsauka
fyrir íslenzkan landbúnað" (Samv. maí—júní
1959). Þetta er harður dómur, en sem betur
fer er hann rangur, og þó hér sé gert lítið
úr saltkjötsútflutningi á ár'unum eftir fyrri
heimsstyrjöld, þá er þó flutt út nokkuð jafnt
magn á hverju ári. Árin 1919 til 1920 að
báðum árum meðtöldum, var útflutningur salt-
kjöts 3075 tonn að meðaltali á ári. Mun láta
nærri að þetta svari til kjöts af a. m. k.
235.000 dilkum, eru þá innifalin um 350 tonn
af kældu og frysfu dilkakjöti, sem flutt var
út í tilraunaskini. Mun láta nærri að um
helmingur af kjötframleiðslu hyers árs hafi
verið fluttur ú á þessu tímabili. Árið 1927
hófst útflutningur á frosn'u dilkakjöti og dró
þá úr saltkjötsútflutningnum, en þó var árlega
saltað talsvert af dilkakjöti til útflutnings þang-
að til í byrjun síðari heimsstyrjaldar. — Og
enn mun eitthyað lítið eitt vera selt til Noregs
af íslenzku saltkjöti, og ber það ekki vott um,
að það sé illa verkað. Hér er ekki um neitt
stórmál að ræða. En sé það þess vert að skýra
frá útflutningi sauðfjár og saltkjöts í fræði-
ritum, þá verður að mælast til að rétt sé með
þau mál farið.
Jón Árnason.
SAMVINNAN 15