Stéttabaráttan - 13.12.1974, Síða 9

STÉTTABARÁTTAN 11/12 tbl. 13.12.1974
9
Liu Heng
Vísindin þjóna alpýdu
Læknisvfsindunum er ðhjákvæmilega sniðinn þröngur stakkur í auðvaldsþjðð-
félaginu. Læknismenntunin fellur nær eingöngu þeim í skaut, sem koma frá
efnameiri fjölskyldum og notið hafa lengri skðlamenntunar. Verkefni kapi-
talísku læknavísindanna er ekki fyrst og fremst að þjðna hinum sjöku, í kapi-
talismanum gildir aðeins reglan: óhðfleg laun fyrir að sinna sjúklingum, ef
sjúkrahúsrými fæst. Við aðgerðirnar verða læknar að taka tillit til sparnað-
ar við notkun dýrra tækja, verða að reyna að komast sem ðdýrast frá
hv*erri aðgerð. Venjulega er látið nægja að binda um sár sjúklinga sem misst
hafa útlimi og hann síðan endurhæfður með aðstoð gervilima.
I sósfalismanum gildir allt önnur regla. Þar þjóna læknavísindin alþýðunni
og ekkert er til þess sparað að Hynna sjúklingunum, næg sjúkrahúsrúm eru
fyrir hendi, tækjabúnaður mjög mikill og starfslið fjölmennt og ósérhlífið,
því frumregla þess er ekki "hvað fæ ég að launum" heldur "hvernig get ég
best þjónað alþýðunni." Þar er læknismenntun ekki bundin við börn ríkra
foreldra, heldur stendur öllum opin og að auki hefur geysilega miklu verið á-
orkað í almennri menntun alþýðunnar f lækningum vægari sjúkdóma og með-
ferð minniháttar sára. Hinir svokölluðu "berfættu læknar", eru venjulegt
alþýðufðlk, sem fengið hefur þekkingu um undirstöðuatriði læknisvfsindanna
frá menntuðum læknum, sem ferðast um Kína og kenna alþýðunni fræði sfn
og starf. Þeir sjá í mörgum tilfellum um fyrstu aðstoð við sjúklinga og
hafa unnið mörg stðrvirki í starfinu fyrir bættri læknisþjðnustu við alþýðuna.
Eftirfarandi grein, sem þýdd er úr fréttabréfi sendiráðs kínverska Alþýðu-
lýðveldisins á fslandi "News from China" 8. nðvember 1974, sýnlr eitt fjöl-
margra dasma um fórnfúst og ósérhlífið starf kínversku læknanna fyrir alþýð-
una. I læknisfræðum ber sósíalisminn af kapitalismanum, eins og á öðrum
sviðum þjððlífsins.
Kínverskir leeknar athuga fót ungrar stúlku - fóturinn var græddur á eftir slys.
Mððir og barn föðmuðust við endur-
fundina, eftir að barnið hafði verið
6 mánuði að heiman. Bændurnir söfn-
uðust saman á aðalgötu Tafukang-
þorpsins, í héraðinu Shantung f Aust-
ur-Kína og fylgdust með því sem gerð-
ist. Gleðitárin runnu niður kinnar
mððurinnar, þegar hin 4 ára gamla
Chun Ling fyfti báðum handleggjunum
til að fagna henni.
Þetta var á septemberdegi árið 1973.
Bændurnir höfðu safnast saman til að
veita Chun Ling hetjumóttöku, en
hún hafði farið að heiman með báða
handleggi afliöggna í 89. sjúkrahús
Tsinan-sveitanna í Þjððfrelsishernum.
Nú var hún útskrifuð sem heilbrigð.
Stúlkan var samstundis leidd til móð-
ur sinnar, þegar hún sté út úr bílnum.
6 mánuðum áður hafði Tsao Yen-hsien,
faðir Chung Ling, sem var tseknifræð-
ingur Framleiðslusveitarinnar, verið
að gera við mölunarvél Framleiðslu-
sveitarinnar. Barnið, sem var að
leik skammt frá vélinni, gætti ekki að
sér og steig á drifskaft vélarinnar og
drðst inn í hana. Neðri hluti beggja
handleggjanna slitnaði af, miðja vegu
milli olnboga og axlar. Æðar og
taugar hengu 12 sentimetra niður af
sörguðum stúfunum.
"Berfættu læknar" framleiðslusveit-
arinnar létu fyrstu hjálp f té, eins
fljðtt og auðið var og fengu aðstoð frá
Heilsuverndarstöðin
læknunum við Heilsuverndarstöðina f
Chinchih Alþýðukommúnunni. Hinna
afrifnu handleggja var vandlega gætt
og sjúkrabíll frá Ancu Iléraðssjúkra-
húsinu flutti sjúklinginn í miklum
flýti til 89. Sjúkrahússins, sem er í
50 km fjarlægð. Þangað kom sjúkl-
ingurinn 4 tímum eftir sfysið.
Wang Ceng-chi, forstöðumaður skurð-
læknisdeildarinnar, sagði: "Við er-
um reiðubúin að græða annan hand-
legginn aftur á, ef tækjabúnaður okk-
ar og starfslið megnar. En," bætti
hann við, "ég og samstarfsmenn mín-
ir munum gera allt sem hægt er til
að barnið geti útskrifast af sjúkra-
húsinu með báða handleggi heila."
Til þess að draga úr álaginu á litlu
stúlkuna ákváðu læknarnir að græð-
ingar-aðgerðirnar yrðu gerða sam-
tímis á báðum handleggjum og að
tenging tauganna yrði framkvæmd síð-
ar.
Allir aðskotahlutir og dauður vefur
var fjarlægður úr sárunum og bein-
endunum var skeytt saman. Þetta
var engan veginn auðvelt, því að snú-
ningur drifskaftsins hafði orsakað að
margar æðar höfðu dregist djúpt inn
í armholurnar.
Yan Wei-hsueh skurðlæknir og að-
stoðarmenn hans gerðu-að vinstri
handlegg barnsins, og sýndu mikla
þekkingu og þolinmæði við greiningu
hinna örsmáu blððæðaenda f sárunum,
aðgreindu þær og tengdu síðan.
Hinumegin skurðborðsins framkvæmdi
Wang Cheng-chi aðgerð á hægri hand-
leggnum. Hann hafði unnið hvíldar-
laust í 8 klukkutíma, áður en honum
hafði tekist að tengja fjórðu blððæð-
ina, en þrátt fyrir þreytuna hélt hann
verki sinu áfram. Þegar klemmur-
nar höfðu verið fjarlægðar af slagæð-
unum, sem saumaðar voru að endi-
löngu, endurheimtu fölir handleggir
barnsins smám saman eðlilegan lit.
Tíu stundum seinna urðu bólgur f
vinstra handlegg f þriðja sinn, vegna
truflana á bláæðarennsli. Tvær fyrri
bólgur sem orðið höfðu, höfðu hjaðn-
að.
Fjðrar leiðir voru reyndar til að
stemma stigu við bðlgunni. Engin
þeirra bar árangur. A neyðarráð-
stefnu sem læknarnir héldu, drógu
þeir þá ályktun að bólgan ætti rætur
sínar að rekja til staðbundinnar storkn-
unar í einni æðanna. Ráðstafanir
voru þegar gerðar til að komast fyrir
hana. Þegar loksins var komist fyrir
orsakir bólgunnar hafði aðgerðin
staðið í 30 klukkutíma.
Agræddu handleggirnir hennar Chun
Ling tóku fljótt framfórum, en það
var engin tilfinning í þeim og þeir
hlýddu engum fyrirmælum heilans.
Starfslið 89. sjúkrahússins gerði
nokkrar áætlanir um hvernig taugar-
nar skyldu aftur færðar í samt lag.
Eftir vfðtækar ráðleggingar starfs-
liðsins, var ákveðið að útbúa fjórar
skurðáætlanir. Félagar úr starfslið-
inu tóku þessar áætlanir með sér til
Peking og Shanghai til að ráðfæra sig
við nafntogaða skurðlækna á sex
sjúkrahúsum.
Reynslu í taugagræðingu var einnig
aflað með tilraunaskurðaðgerðum á
átta dýrum.
Tenging hinna sködduðu tauga á
vinstri handlegg var framkvæmd fjór-
um mánuðum eftir að Chun Ling kom
á spítalann. Sex stundir liðu, áður
en Wang Cheng-chi og Yang Wei-
hsueh höfðu aðgreint hina sex tauga-
enda, sem mynduðu þrjár aðaltaugar
handleggsins. Þeir reyndust vera of
stuttir til að tenging gæti átt sér stað.
Wang og Yang tóku þá til þess bragðs
að höggva þrjá sentimetra af hand-
leggsbeininu og gátu þannig tengt uln-
ar- og radialtaugina. Median-taugin
var enn of stutt til að hæet væri að
tengja hana. Þetta var tvísýnt augna-
blik. Skurðlæknarnir voru fljðtir að
taka ákvörðun, þeir ákváðu að bora
holu gegnum vöðvann og tengdu median-
taugina gegnum hann. Aðgerðin hafði
staðið yfir í 12 stundir. Tveimur
vikum seinna, heppnaðist tenging taug-
anna f hægri handlegg barnsins fram-
ar vonum. Læknar og hjúkrunarkon-
ur hjálpuðu Chun Ling síðan að endur-
heimta starfsmátt handanna með
sjúkraþjálfun og ýmis konar æfingum.
Hún útskrifaðist frá sjúkrahúsinum á
síðasta ári.
Nú getur Chun Ling lyft báðum hand-
leggjum upp fyrir höfuð sér og þeir
hafa endurheimt tilfinninguna fyrir
hita og kulda og geta skilið milli
harðra hluta og mjúkra. Með hægri
hendi getur hún tekið upp baun og
tennisbolta með hinni.
A meðan á 6 mánaða langri sjúkra-
húsvist Chun Ling stóð, hjúkruðu
hjúkrunarkonurnar henni með ótrúlegri
umhyggju. Þær héldu 120. 000 orða
skýrslu f smáatriðum um framfarir
i hennar. Þær gerðu sitt besta til að
vernda barnið gegn legusárum og
, nudduðu bak þess og rasskinnar.
Matreiðslumennirnir og fæðusérfræð-
ingarnir á sjúkrahúsinu heimsóttu
litla sjúklinginn oft; og lögðu sig
fram um að tryggja henni besta mögu-
lega fæði. Snemma vors langaði Chun
Ling mjög í tómata. Birgðaverðir
sjúkrahússins ferðuðust 15 km til að
fá af fyrstu uppskerunni.
Faðir Chun Ling vék ekki frá sjúkra-
rúmi litlu stúlkunnar þá sex mánuði
sem aðgerðin stóð. Framleiðslusveit
hans greiddi honum samkvæmt þeim
vinnustigum, sem hann hefði öðlast
ef hann hefði verið í fullri vinnu sem
tæknifræðingur. Chun Ling fékk ó-
keypis meðhöndlun, lyf, fæði og vist.
Móðir hennar, Chao Lan-ying, bar
saman reynslu sfna og dóttur sinnar í
fréttaviðtali. Hún drð fram eigin
æskureynslu: "Það gerðist fyrir
frelsunina. Eg var barn, á aldur við
Chun Ling, þegar ég faðmaði móður
mfna á sama hátt og Chun Ling faðm-
ar mig núna, en aðstæðurnar voru
allt aðrar. Eftir að faðir minn hafði
dáið, gat fjölskylda mín ekki séð
mér fyrir mat og klæðum, og ein-
hver hafði ráðlagt móður minni að
selja mig, fhðruhús."
Þýtt úr ensku/kg
Hverjum þjónar
vinnulöggjöfin?
FRAMHALD AF BLS. 3
bæri að skammta og launa hverjum og
einum." Þannig skulu verkamennirnir
berjast innbyrðis fyrst - og svo þeg-
ar sundurþykkjan er í hámarki skal
semja við auðvaldið um "kökuna" sem
á að skipta eftir slaginn.
frjálsan samningsrétt, hafa einkennst
af aðgerðarleysi og máttlausum and-
mælum. Þannig bendir allt til þess
að ASÍ-forystunni sé það síður en svo
andstætt að makka við SÍS um afnám
þessara grundvallarréttinda verka-
fólksins sem SÍS arðrænir.
Verkfallsvopnið
Eins og séð verður af öllum þessum
áætlunum hafa þær allar sama mark-
mið - að takmarka notkun verkfalls-
vopnsins og draga úr afli þess. En
þegar litið er yfir sögu verkalýðsbar-
áttunnar er augljóst að einmitt beit-
ing verkfallsvopnsins hefur fært
verkalýðnum allar megin kjara- og
En þingmennirnir eru ekki að gera til-
lögur sínar af gððmennsku gagnvart
verkalýðnum - þeir segja um verka-
lýðsfélögin að "þau voru viðurkennd
af illri nauðsyn sem löglegur varnar-
aðili stétta sinna aðeins." Nú telja
þeir að það sé kominn tími til að lög-
festa "beina þátttöku í stjórn og þróun
kjaramála" - það sem þeir meina er
það að hér verði komið á lögboðnu
kerfi um heildarsamninga sem öll
verkalýðsfélög verði að lúta. Borgara- rgttin(jabætur sem hann hefur notið,
stettin, sem aður barðist svo hat-
rammlega gegn samtökum verkalýðs-
ins, hyggst nú koma á algjörri lögboð-
inni miðstýringu verkalýðshreyfingar-
innar þar sem örfáir af mútuþegunum
úr verkalýðsforystunni hafa úrslita-
vald um alla samninga verkafólksins.
Ifyrirmyndin að þessu kerfi er sótt
til Svíþjóðar, enda hafa bæði toppar-
nir úr ASf og VSf verið þar í landi til
að kynna sér kerfið.
Núverandi ríkisst jórn hefur lýst því í
málefnasamningi sfnum "að haft sé
náið samráð við aðila vinnumarkað-
arins og komið fastri skipan á samráð
ríkisstjórnarinnar við þá." Ennfrem-
ur miðar stjórnarsáttmálinn , að því
að auka áhrif rikisvaldsins á gerða
samninga um kjörin, "þar kemur til
skoðunarm.a. fyrirkomulag um
greiðslu vfsitölu og vinnuaðferða við
gerð kjarasamninga" (stefnuyfirlýsing
rikisstj. 29.8. 1974). Allt þetta mið-
ar að sama hlutnum: múlbinding
verkalýðshreyfingarinnar, lög og regl-
ur sem gera svikulum og mútuþægum
verkalýðsforingjum kleift að reyna að
ógna baráttufúsum verkamönnum með
"fullkomnari" lagabálki.
En Framsóknarflokkurinn setur fram
sfnar tillögur víðar en á þingi og í
ríkisstjórninni. Nýlega lagði SfS fram
þá tillögu við ASf að þessir aðilar
hefðu "samstarf varðandi kjaramál í
líkingu við það sem tíðkast á hinum
Norðurlöndunum, t.d. í Noregi, en
,þar er samkomulag um, að ekki
komi til verkfalla milli samvinnufé-
laganna og verkalýðsfélaganna" (Sam-
vinnan 5. tbl. fy4, bls. 11). Engin
verkföll hjá þeim þúsundum verka-
manna og -kvenna sem vinna hjá SfS-
auðhringnum, - dálagleg tillaga það.
Það hefur ekki frést enn af viðbrögð-
um ASÍ-forystunnar við þessu kosta-
boði SlS-auðvaldsins, en viðbrögð
þeirra við þeim aðgerðum ríkisvalds-
ins, sem að undanförnu hefur afnumið
Sjálf stofnun verkalýðsfélaganna og
viðurkenning þeirra, mætti mikilli
andspyrnu af borgarastéttinni. Sú
andstaða var brotin á bak aftur með
verkfallsvopninu. Það þarf því ekki
að undra neinn aðríkisvaldiborgara-
stéttarinnar sé beitt til þess að vinna
gegn þessu vopni verkalýðsins. Sem
dæmi um það hvernig ríkisvaldið
starfar að því að "auðvelda lausn
vinnudeilna" er afstaða þess til ASl.
1944, þegar enn var um að ræða her-
skáa kjarabaráttu af hálfu sambands-
ins, þá beitti borgarastéttin Félags-
dómi fyrir sig til þess að banna ASl
að boða verkföll og lýsti því yfir að
rétturinn til að boða verkföll væri hjá
hinum einstöku verkalýðsfélögum.
En nú, þegar hver og einn einasti af
foringjum ASl hefur yfirgefið hags-
muni verkalýðsins, ekki aðeins pólit-
ískt heldur einnig efnahagslega, og
tekið upp "ábyrga" stefnu gagnvart
framleiðslukerfi auðvaldsins - þá
kemur fram á Alþingi tillaga (frá
Vilhj. Hjálmarssyni og Halldóri
Kristjánssyni) um að ASl skuli vera
eini löglegi umbjóðandi verkalýðsins
I kjaramálum.
Berjumst gegn afskiptum rikisvalds-
A sama hátt og KFÍ lýsti yfir and-
stöðu við afskipti ríkisvaldsins af
kjarabaráttu verkalýðsins, er það
afstaða allrasannraverkalýðssinna að
berjast gegn vinnulöggjöfinni. En til
þess að sú barátta geti borið ávöxt
verður að heyja þrotlausa baráttu
gegn þeim mútuþegum og skriffinnum
sem eru fimmta herdeild borgara-
stéttarinnar innan raða verkalýðsins
Gera verður upp við allar kenningar
Alþýðubandalagsins og annarra "þing-
ræðissósfalista" af sama sauðarhúsi
um "stéttleysi" ríkisvaldsins. Þessi
barátta er mjög brýn nú - því fyrir
dyrum stendur sókn borgarastéttar-
^nnar^þessi^nálL^^^^-Al^^^
LEIÐRÉTTING:
Mistök urðu við uppsettningu þess
hluta leiðarans (bls. 2), er ber yfir-
skriftina "LYÐRÆÐI FYRIR
HVERN?". Hluti. annars dálks- þ. e.
frá fyrri greinaskilum, að seinni -
skal koma aftast I greininni.
Lesendur eru beðnir velvirðingar
á þessum mistökum.
Afhjúpun á verka
lýðsaðlinum
FRAMHALD AF BLS. 3
máli ef hann gæti, orðróm þennan
hef ég heyrt frá þvl snemma á árinu
1970, bæði orðið þess var að menn
væru að breiða út að þetta væri að-
eins geðbilun hjá mér..."
Þannig reynir forréttindaklíkan að
berja niður mótmæli verkamanns,
sem finnur sig órétti beittan, með
sömu ráðunum og fasistarnir I Kreml
iðka svo mjög.
Það þarf engan að undra. Því hvað
er verkalýðsforystan annað en upp-
keypt mútuþý, sem leigt er til að
halda vinnufriðinn og bæla niður allar
óánsegjuraddir meðal verkalýðsins ? '
Reynslan sýnir þetta, svo ekki verður
um villst. Hverjum verkalýðsforingj-
anum á fætur öðrum hefur verið tyllt
I þingmannasæti, bankastjórastól,
nefndarstöðu o.s. frv. Þannig hefur
borgarastéttinni tekist að innlima
efsta lag verkalýðsstéttarinnar inn I
ríkiskerfið. Verkalýðsforystan starf-
ar ekki lengur í þágu íslenskrar ör-
eigastéttar,
".. . þvf að í meira en aldarfjórðung
hefur sá hópur sem nú er farið að
kalla verkalýðsaðal hundsað sína
umbjóðendur og gert þá óvirka í
sfnum eigin félögum og tekið sjálfum
sér einræðisvald og samið á bak við
tjöldin við atvinnurekendur sem not-
ið hafa að auki aðstoðar ríkisvalds-
ins til að svíkja gerða samninga um
laun og kjör."
En meginglaspur verkalýðsaðalsins
gagnvart stéttinni er samt ekki að
finna í verkfallsbrotum og sviksamleg-
um kjarasamningum, heldur f póli-
tískri moldvörpustarf semi þeirra og
tvöfeldni. I orði er stefna þeirra só-
síalismi, þjóðfrelsi og verkalýðsvöld,
en í verki opna þeir dyrnar fyrir tak-
markalausri stéttasamvinnu og undan-
slætti fyrir atvinnurekendur. Þeir
vilja viðhalda og stuðla að þýlyndi og
undirgefni meðal alþýðufólks fyrir
þeim sem með völdin fara. Sú stefna
sem þeir framfylgja er þannig I raun
and-verkalýðssinnuð. Nútlmakvik-
setning bendir að nokkru leyti á þetta
og þar felst gagnrýnisbroddur bókar-
innar sem gerir hana eftirtektarverða,
Undir lokin er fróðlegt að skoða af-
stöðu JÞ til hálfguðs íslenskra fals-
sósíalista, Einars Olgeirssonar:
"Og þegar ég er sveltur af þínum
veislugestum, þá ætlar þú að rétta
mér skítugt stolið snuð og við það á
ég að þagna og dá þitt veglyndi og
velgerðir. Þetta er hin rétta mynd
þín , glæsilegi falsvinur alþýðunnar,
sem hefur safnað um þig hirð af
hugsjónalausum matarpólitíkusum
sem alltaf eru reiðubúnir að svikja
með beinið í kjaftinum... þú hefur
gengið glæsilega á bak orða þinna og
svikið þá sem héldu að þú værir
sannur maður og treystu þér, þú
hefur þóttst vera að tala fyrir munn
alþýðunnar en forðaðist að þekkja
hana... En það skaltu fá að vita að
hvað hátt og þétt sem áróðursvélin
glymur, óspart mötuð blóðpeningum
brjálaðra auðsafnara sem einskis
svífast, tekst aldrei að glepja fólkið
frá að hugsa, og allar þær smá-
skammtalækningar sem þið eruð að
reyna til að bjarga þessu sjúka og
spillta samfélagskerfi, eru aðeins
gálgafrestur."
titgáfa Nútímakviksetningar er jákvæð
og ber að fagna henni. Ollum gagn
rýnisröddum og andstöðu meðal
verkafólks verður að veita athygli,
þvf þær bera vitni vaxandi stéttar-
meðvitundar og baráttuvilja verka-
lýðsins. En slíkri mótspyrnu verður
að beina I réttan farveg. Sjálfsprottn-
ar hreyfingar leiða aldrei til neins
varanlegs árangurs af þeim er ekki
veitt framsýn forysta, sem hefur pó
litísk markmið öreigastéttarinnar á
valdi sínu. Að gagnrýna er ekki nóg
það verður líka að benda á leiðina
sem fara verður til úrbóta. Það er
hlutverk KSML að tengja saman hinar
einstaklingsbundnu mótmælaraddir og
leiða þær fram I eina samvirka heild
Eiim má sín einskis gagnvart hinni
voldugu verkalýðsforystu, en I sam
einingu geta verkamenn velt hvaða
hlassi sem er, úr vegi sínum.
-/MVS