Stúdentablaðið - 01.12.1939, Síða 29

21
STÚDENTABLAÐ
landamærum sínum. Sovét-Rússland er líklegt
til þess að takmarka stuðning sinn við Hitler
við þaö, að Þýzkaland verði ekki alger sigur-
vegari, því að undir þeim kringumstæðum er
ekkert liklegra en að Þýzkaland sneri vopn-
um sínum á hendu'r Sovét-Rússlandi. Þess
vegna er Stalin það undirniðri hjartanlegt
ánægjuefni, að Sambandsþjóðirnar Bretland
og Frakkland slíti upp hernaðarvél Þýzka-
lands og slíti sjálfum sér út um leið. Þrátt
fyrir stuðninginn við Þýzkaland hefir Rúss-
land enga löngun til að berjast við Vestur-
veldin, það mundi aðeins gera Hitler sterkari,
en veikja um leið aðstöðu þess sjálfs í Asíu.
ítalska stjórnin óskar þess auðsýnilega, að
bæði Bretland og Hitler biði stórkostlega
hnekki í styrjöldinni, og hún óskar þess að
sjá skorður reistar við útþenslu og yfirdrottn-
un Sovét-Rússland. Ósigur Hitlers má samt,
frá ítölsku sjónarmiði, ekki vera alger og ó-
bætanlegur. Ítalía vill sjá Þýzkaland, sem hef-
ir verið veikt til muna, en vill samt ekki missa
þenna pólitíska samherja sinn með öllu. Hinn
sameiginlegi hugsunarfræðilegi grundvöllur
ítalska fasismans og þýzka nazismans með ná-
inni samvinnu milli ríkjanna, er Ítalíu í aðra
röndina mikill styrkur í baráttunni fyrir stór-
veldastefnu sinni. Þess vegna vill Ítalía vin-
samlegt Þýzkaland, sem er ekki sterkara en
svo, að það er pólitískt háð Ítalíu. Hinsvegar
er ósigur Bretlands skilyrði fyrir því, að Ítalía
geti náð yfirrráðum á Miðjarðarhafi og leitt
í framkvæmd höfuðstórveldisstraum fasista
um endurresn hins forna Rómaveldis. Hér við
bætist enn, að ítalska stjórnin gerir sér fylli-
lega ljóst hver hætta henni stafar af þýzk-
rússneska hlutleysissáttmálanum. Hann opn-
ar Sovét-Rússlandi ótakmarkaða möguleika
til þess að beita áhrifum sinum á Balkan-
skaga, en það rekur sig óhjákvæmilega á
stórveldishagsmuni Ítalíu og drauminn um hið
forna Rómaveldi. Hér við bætist enn, að á
Ítalíu hefir komið fram greinilegur ótti við
það, að Þýzkaland verði innan frá herfang
kommúnismans, sem vitanlega er einn af
óskadraumum Stalins, en af þessu mundi
stjórnarfari Mussolinis stafa meiri hætta en
af nokkru öðru. Loks má ekki gleyma því, að
álit Mussolinis hefir þegar beðið talsverðan
hnekki í afskiptum hans af málum Þýzka-
lands. í fyrsta lagi vegna hinnar hröðu þýzku
útþenslu, sem algerlega hefir ýtt honum sjálf-
um í skuggann, og í ööru lagi með því að eitt
stærsta skrefið, sem nasisminn hefir tekið á
sinni pólitísku braut, það er að segja samn-
ingurinn við Sovét-Rússland, er gerður að öllu
án vitundar og íhlutunar Mussolini. Ekkert
væri honum því kærkomnara en að fá að nýju
tækifæri til þess, að verða sá, sem hefði ráð
Þýzkalands að einhverju verulegu leyti í
hendi sér.
Um afstöðu Bandaríkjanna er í raun og
veru enginn vafi og sýnir afnám vopnaút-
flutningsbannsins það betur en nokkuð ann-
að. Bandaríkin breyta hlutleysislögum sínum,
og heimila að flytja vopn og hergögn úr landi
og selja til ófriðarþjóðanna. Jafnframt er það
tilkynnt, að þetta góss verði ekki flutt á skip-
um Bandaríkjanna heldur verði kaupandinn
að sækja það á sínum eigin skipum: Þetta
sýnist vera hlutleysi og öllum gert jafn hátt
undir höföi en er í raun og veru ekki annað
en yfirskin. Þjóðverjar hafa engin tök á að
senda skip yfir Atlantshaf til hergagnakaupa
í gegnum greipar hins enska og franska flota.
Þetta þýðir með öðrum orðum, að Bandaríkin
vilja sigur Bretlands og Frakklands, og að
brezka heimsveldið haldi núverandi aðstöðu
sinni. í Wasington gera’menn sér fulla grein
fyrir því, að ef lýðræðisríkin í Evrópu bíða
frekari hnekki þá er þess skammt að bíða, að
hjá nazistum og fasistum og þeim ríkjum, sem
ráðið er af þessum stefnum, vakni upp stór-
felldir draumar um áhrif og íhlutun á megin-
landi Ameríku. Ef gert er ráð fyrir ósigri
Bretlands og Frakklands, horfir málið þannig
við frá sjónarmiði Bandaríkjanna, að ekkert
er líklegra en að þeim lendi fyrr eða síðar
saman, hinum sigrandi Hitler og hinum mátt-
uga Stalin. En það myndi jafnframt þýða,
að Japan væri frjálst að gera nákvæmlega
það sem því þóknaðist í Kyrrahafinu. En þá er