Stúdentablaðið - 17.06.1962, Blaðsíða 12

12
STÚDENT ABLAÐ
Björn Matthíasson, stud. oecon.:
Hinn akademiski menntavegur
ég núverandi fyrirkomulag, þar
sem hver er rígskorðaður við sína
eigin deild, vera alveg ófært.
Þetta hefir skapað mikla þröng-
sýni innan skólans. Það er orð-
ið áberandi, að rígur hefir mynd-
azt milli deildanna, sem einna
helzt minnir á f jandskap ættbálka
í Afríku suður. Slíkt ástand er
ekki vel til þess fallið að skapa
menntunaranda og þekkingar-
löngun.
Þegar vér Islendingar minn-
umst sjálfstæðis vors á þjóðhátíð-
ardaginn, væri ekki úr vegi að
hugsa um það, að menntun er
ein sterkasta máttarstoð þjóðfé-
lags vors. Oss ber að standa vörð
um menntun vora og missa eigi
sjónar á því takmarki, er mennt-
un var upphaflega ætlað að ná:
Þroskun einstaklingsins.
HVAÐ VELDUR?
I þá daga, er æðri menntun var
eingöngu ætluð þeim ríku og út-
völdu, þá var lögð höfuðáherzla
á það, að þroska persónuleika
einstaklingsins. Þetta var fyrir
daga hins sérhæfða þjóðfélags,
er byggir atvinnulíf sitt á verka-
skiptingu. Þá gerðist þess ekki
þörf, að menntastofnanir sköp-
uðu sérhæfða menntamenn. —
Menntun í þá daga var að miklu
leyti fólgin í því að reyna að
komast að því, hver væri tilgang-
ur lífsins, hvert væri hið góða og
hið illa og hvað væri skaparanum
þóknanlegt. En umfram allt:
Námið fól í sér viðleitni til þrosk-
unar.
Síðan hefir mikið vatn runnið
til sjávar. Þjóðfélögin hafa
breytzt úr einveldi og aðalsveldi
í lýðræði. Einn hluti af þessari
þróun er sá, að nú er það talið
til félagslegs réttar hvers þjóð-
félagsborgara, að hann fái þá
menntun, sem hann sækist eftir
og er fær til að nema. Jafnframt
hefir þjóðfélagið með verkaskipt-
ingu sinni krafizt aukinnar sér-
hæfni af menntamönnum sínum.
Þetta hefir aftur leitt til þess, að
áherzlan á alhliða þroskun hins
menntaða manns hefir farið
minnkandi. Ég vil halda því fram,
að þróunin stefni hér í hættulega
átt. Skólarnir okkar hætta að
vera stofnanir, sem ætlað er að
móta andlegan þroska mennta-
mannsins, heldur eru þeir orðnir
að hálfgerðum verksmiðjum, sem
framleiða sérfræðinga á mjög
þröngu sviði. Og annað verra:
Þeir eru þar með að bregðast
hlutverki sínu sem uppsprettur
þroska og víðsýni.
Ég er þeirrar skoðunar, að Há-
skóli íslands gæti þess því miður
ekki til hlítar að halda á lofti
hlutverki sínu sem uppspretta
þroskans.
Oss er flestum kunnugt, að
stúdentar innritast ekki í Há-
skóla Islands sem slíkan, heldur
í einhverja eina deild hans. Vænt-
anlega er þetta fyrirkomulag
byggt á þeirri kenningu, að stúd-
entar eigi þegar að hafa hlotið
hina víðu og breiðu menntun sina
í menntaskólunum, og nú sé tími
til kominn að snúa sér að ein-
hverju ákveðnu efni.
Því miður er það staðreynd,
að stúdentar hafa ekki staðgóða
menntun í menntaskólunum. Er
þar helzt um að kenna latínuklaf-
anum og öðru þurru námi. Enn-
fremur á yfirheyrzlu- og agafyr-
irkomulag, svo og skortur á
hvatningu til sjálfstæðrar um-
hugsunar þátt í því, að sköpun
menntamannsins tekst ekki sem
bezt.
Ég hygg, að það sé hlutverk
Háskólans að reyna að bæta úr
þessu. Vænlegasta ráðið tel ég
vera, að brjóta niður múrana
milli deildanna og hvetja eða
skylda stúdenta til þess að nema
í fleiri en einni deild. Gott ráð
væri að láta stúdenta ekki inn-
ritast við eina deild fyrsta árið,
heldur láta þá ganga á milli deilda
og kynna sér eðli hinna ýmsu
fræða. Ennfremur væri það
heillaráð að láta menn stunda
nám eitt eða tvö misseri af náms-
ferli sínum í annarri deild en
þeirri, þar sem þeir stunda að-
algrein sína. Þetta aukanám
skyldi helzt vera eftir eigin vali
og því ætti að ljúka með prófi.
Væri þá ekki úr vegi, að lækna-,
laga- og viðskiptafræðinemar
lykju einu stigi í einhverju tungu-
máli eða íslenzkum bókmennt-
um. Þá mættu heimspekideildar-
menn voga sér yfir í lagadeild og
nema almenna lögfræði eða
stjórnarfarsrétt. Yfirleitt tel ég,
að umferð milli deilda ætti að
vera sem frjálsust og sem mest
til hennar hvatt. Hinsvegar tel
Öllum ber saman um það, að
Háskóli íslands eigi að vera há-
borg íslenzkrar menningar. Til
þess að svo mætti verða hafa hæf-
ustu fræðimenn þjóðarinnar ver-
ið fengnir til að veita nemendum
hans leiðsögn í ýmsum greinum.
— Það er ekki langt síðan, að
háskólinn réð einn færasta tón-
listarsérfræðing þjóðarinnar til
sinnar þjónustu, og var það þá
vissulega orðið tímabært. Sá
maður hefur lagt sig mjög í líma
við að glæða allt tónlistarlíf inn-
an veggja skólans og á skyldar
ómældar þakkir fyrir það starf.
Þessi maður er dr. Róbert
Abraham Ottósson.
Og til að gera langa sögu stutta,
þá varð Stúdentakórinn þeirrar
gæfu aðnjótandi að fá notið
starfskrafta hans á síðastliðnum
vetri. Með því sýndi dr. Róbert
hvílíkan vildarhug hann ber til
alls þess, sem lýtur að tónlist í
háskólanum, þar sem hann fórn-
aði dýrmætum tíma sínum í þágu
kórsins.
Það var því ekki að undra, þótt
unnendur kórsins litu björtum
augum fram um veg, þegar æf-
ingar áttu að hefjast. Það eru
ekki svo fáar söngraddir í um
800 — átta hundruð manna hópi
stúdenta — ef þeir telja sig Is-
lendinga, þar sem sú þjóð hefur
öldum saman státað af því að
vera með söngelskara fólki.
En hvað gerðist???
Vonirnar dvínuðu, þegar aðeins
nokkrir menn mættu á hverja æf-
ingu og nær ætíð þeir sömu, og
ósjálfrátt tók að læðast sá grun-
ur að ýmsum, að menntamenn
þjóðarinnar væru að úrkynjast
að því er sönggáfuna varðaði.
Og þrátt fyrir ötula baráttu
söngstjóra og annarra góðra
manna kom loks að því, að fella
varð niður æfingarnar.
Stúdentar höfðu brugðizt.
En það er enn tími til að iðrast,
góðir hálsar, því að á komandi
hausti mun kórinn hefja starf sitt
að nýju. Það er því ykkar að
leggja honum lið og veita ykkur
sjálfum ánægju og um leið öðr-
um.
Mér hefur verið tjáð, af fróð-
um mönnum um félagsmál stúd-
enta, að Stúdentakórinn hafi ver-
ið ein lífseigasta ópólitíska félags-
starfsemin innan veggja H. I.
Ef svo er, hví ekki að efla þá
starfsemi enn meir en verið hef-
ur?
Lögum kórsins var breytt til
þess vegar, að eldri stúdentar,
sem lokið hafa námi, eigi þar
jafn greiðan aðgang og þeir sem
enn eru við nám.
Hann er stúdentakór, og það er
ykkar að reka af ykkur slyðru-
orðið sem á ykkur alla myndi
falla, ef hann veslaðist upp vegna
skorts á söngkröftum.
Hér er aðeins um tvennt að
tefla: Ykkar sóma — ykkar
smán.
Þ. G. E.