Stúdentablaðið - 17.06.1962, Blaðsíða 16

Jón E. Ragnarsson, stud. jur., formaður stúdentaróðs:
Stúdentarnir
og þjóðmálin
Vinnum fyrir föðurlandið, hefur ávalt verið eitt helzta
kjörorð stúdenta, íslenzkra og útlendra.
Það voru íslenzkir stúdentar, sem hófu aftur á loft
merki islenzks þjóðernis og tungu um miðja síðustu öld.
Síðan þá voru stúdentar í fararbroddi í göngu þjóðarinnar
til sjálfstæðis og endanlegs fullveldis.
Stúdentar hins fullvalda Islands hafa síðan staðið,
og standa vörð, um ríki sitt og vilja vinna jafn ötullega að vexti
og viðgangi lýðveldisins og fyrirrennarar þeirra börðust
fyrir stofnun þess.
Hvarvetna í hinum nýstofnuðu ríkjum heimsins eru það
stúdentar, sem eru forystumenn uppbyggingar og þeirrar mennt-
unar og menningar, sem er frumskilyrði þess, að þjóð fái
dafnað í landi sínu. Þar sem illir harðstjórar kúga landslýðinn,
eru það stúdentar, sem fórna lífi og limum í baráttunni gegn
harðstjórn og einræði. Stúdentar um víða veröld standa
saman í baráttimni fyrir betri og réttlátari heimi og
veita hver öðrum þann stuðning, sem hver einn má.
Þetta bræðraband stúdenta um heim allan er jafnsterkt hér
norður í höfum og í skauti hitabeltisnæturinnar.
Stjórnmálalegt og efnahagslegt
sjálfstæði
ISLENZKA lýðveldið hefur nú
brátt að baki tvo áratugi sögu
sinnar. Þjóðfrelsisbaráttan bein-
ist því nú að öðrum verkefnum
en áður var, þótt skyld séu. Bar-
áttan þessi ár hefur einkum ver-
ið tvíþætt: Að treysta og tryggja
fengið frelsi gagnvart ásælni
annarra ríkja með vörnum lands-
ins og að tryggja sjálfstæði
þegnanna og ríkisins með alhliða
uppbyggingu og traustum efna-
hag.
HINU fyrra er borgið með þátt-
töku íslands í varnarsamvinnu
frjálsra þjóða við norðanvert Atl-
antshaf og samvinnu við önnur
ríki, er berjast fyrir og virða rétt
þjóðar til að ráða sjálf sínum mál-
um. Að vísu er nauðsynlegt að
viðurkenna, að ákjósanlegt væri,
að íslendingar gætu verið sjálfum
sér nógir um landvarnir, en fá-
menni og fátækt valda því, að
við höfum orðið að leita á náðir
vina- og frændþjóða um trygg-
ingu á sjálfstæði okkar og full-
veldi. Það er hörmulegur mis-
skilningur, þegar menn láta þetta
fyrirkomulag særa misskilinn og
ýktan þjóðernismetnað sinn, því
að vitrir menn hafa ekki, svo
kunnugt sé, talið lítilmannlegt að
viðurkenna staðreyndir og taka
afleiðingum þeirra. Það ber á
hinn bóginn að skoða það sem
dæmi um manndóm og ættjarð-
arást að telja land sitt þess virði,
að einhverjir ágimist það, og
vilja eitthvað til vinna, að sú
ágirni geti ekki satt hungur sitt
á þeirri mold, sem hefur okkur
fætt og alið.
ÞAÐ getur engin þjóð, fremur
en einstaklingur, verið málum
sínum ráðandi, þannig að talizt
geti sjálfstæð, nema vera jafn-
framt efnalega sinn eigin herra,
hafa í sig og á, og ekki aðeins
á líðandi stund, heldur tryggilega
um nokkra framtíð. Þannig getur
ekki verið um pólitískt sjálfstæði
að ræða, nema efnahagslegt sjálf-
stæði fylgi í kjölfarið eða öllu
fremur sé forsenda hins fyrr-
nefnda. Það er í þessum efnum,
sem við íslendingar þurfum helzt
að ástunda aðgát og árvekni.
Nauðsynlegar framfarir og
hvernig þær mega verða
MIKILL meirihluti íslenzkra
stúdenta er þeirrar skoðunar, að
landvörnum sé hér vel borgið
með því fyrirkomulagi, sem nú
er á þeim málum. Það er því hið
efnahagslega sjálfstæði, sem
einkum vekur menn til athygli
og kallar á atbeina- þjóðhollra
manna.
Hér á íslandi hafa orðið mjög
stórstígar framfarir síðustu ára-
tugi og höfum við mjög staldrað
við, og dáðst að eigin afrekum í
þessum efnum. Spurningin er
hinsvegar sú, hvort þessar fram-
farir hafi verið og séu nógu stór-
stígar til þess að halda í horfinu
við framfarir annarra þjóða í
heiminum og þá miklu fólks-
fjölgun, sem hér á sér stað. Eru
atvinnuvegir landsmanna nógu
fjölbreyttir, afkastamiklir og
nýtízkulegir til þess að viðhalda
og bæta þau kjör, sem lands-
menn búa nú við?
Svarið við þessum spurning-
um og lausn þeirra vandamála,
sem í því felst, er nú hið raun-
verulega sjálfstæðismál Islend-
inga. Lausn þessara mála er
prófsteinninn á það, hvort Islend-
ingar eru færir um að viðhalda
sjálfstæðu ríki og hvort Island
getur séð þjóðinni fyrir því við-
urværi, sem nauðsynlegt er.
Ef forystumönnum endist gæfa
til þess að halda rétt á málum,
þá er ekki ástæða til þess að
örvænta um þetta mál. Það eru
þó einkum þrjú atriði, sem lík-
legust eru til þess að færa þjóð
vorri velmegun og efnalegt sjálf-
stæði:
I FYRSTA LAGI, róttækar ráð-
stafanir til þess að koma efna-
hagsmálum landsins á traustan
grundvöll, því að annars er byggt
á sandi. Mikið hefur áunnist í
þessum efnum, en betur má ef
duga skal.
I ÖÐRU LAGI, náin og heiðarleg
samvinna við nágrannaríkin og
Efnahagsbandalag Evrópu. An
samvinnu við bandalagið munum
við einangrast og bíða af því
varanlegt tjón. Þátttaka í banda-
laginu mun hins vegar auka
mjög og flýta fyrir þeirri upp-
byggingu atvinnuveganna, sem '
hér verður að verða á næstu ár-
um.
Það er sagt, að einsetumaður-
inn upp til fjalla þurfi ekki að
óttast um áhættur og sálarró
sína, en fáir munu þó vilja skipta
við hann um kjör og hlutskipti.
Þetta einsetumannshlutverk get-
ur þó beðið íslenzku þjóðarinnar,
ef þröngsýni, þjóðarmetnaður
eða áróður annarlegra sjónar-
miða og óþjóðhollra fá að hindra
eða tefja þessa efnahagslegu sam-
vinnu Islendinga við nágranna-
ríkin. Þegar stórveldi, eins og
Bretland, treystast ekki til þess
að standa ein og óstudd, þá dug-
ar smáþjóðinni hvorki hroki né
frægur bókmenntaarfur til þeirra
framfara, sem nútimalifnaðar-
hættir krefjast. Ef íslenzkir vald-
hafar hika og tvístíga enn um
skeið í þessu stórmáli, þá getur
ábyrgð þeirra um síðir orðið
meiri en svo, að þeir fái risið
undir henni.
I ÞRIÐJA LAGI þarf til stórauk-
inn stuðning við tækni, vísindi
og æðri menntun í landinu. Efl-
ing háskólans og rannsóknastofn-
ana er hér jafn nauðsynleg og
bætt kjör háskólamenntaðra
manna.
Mennt er máttur
ÞAÐ er ekki aðeins af eiginhags-
munahvötum og skammsýni, sem
svo mjög ber á í allri kjarabar-
áttu landsmanna, að háskóla-
menntaðir menn krefjast bættra
kjara. Það er vegna þess, að án
Framhald á bls. 16.