Fálkinn - 09.08.1930, Síða 3

F A L K I N N
3
Myndir Ríkarðs Jónssonar.
Hjer eru sýndar f jórar af þeim 200 myndum, sem hin nýja bók
• Ríkarðs Jónssonar hefir að geyma.
RíkarSur Jónsson.
(Pennateikning).
Góðir vinir.
Síra Jóhann Þorkelsson, fyrv. dómkirkjuprestur i Rvík.
Höggmynd (relieff).
Útskorinn minningarskjöldur, sem VerkamannafjelagiS „Báran“ á
Eyrarbakka gaf kirkjunni í minningu um skipshöfn er fórst þar á
• sundinu ö. apríl 1927.
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórnr:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
F'ramkvœrrulastj.: Svavar Iijaltested.
Aðatskrifstofa:
Bankastræti 3. Reykjavík. Simi 2210.
Opin virka daga kl.10—12 og 1—7.
Skrifstofa í Oslo:
Anton Schjöthsgade 14.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Askriftarverð er kr. 1.70 á mánuði;
kr. 5.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter
Herbertsprent, Bankastræti 3.
Skraddaraþankar.
Fyrir nokkrum árum gerði visinda-
niaður einn, sem nú er talinn með
Jrœgustu, ef ekki frægastur allra í
neimi, heyrum kunnar kenningar,
sein þá þóttu svo sjerstæðar, að heim-
urinn varð engu minna forviða, en
begar það spurðist, að Marconi liefði
hotað þráðlausar raföldur til þess að
*°ma hljóði milli fjarlægra staða.
Maðurinn lieitir Einstein og kenning
hans er oft kölluð afstæðiskenningin
eða viðhorfskenningin á islensku, og
®r þó hvorugt nafnið allskostar heppi-
*egt. Hann sýnir fram á með stærð-
'i’^ðilcgmn rökum, að hluturinn sje
ekki sá sami eftir-því hvaðan litið er
a hanii, að það sje viðhorf mannsins
e*a afstaða til hlutarins, sem skapar
ha hugmynd, sem rjett er. Og með
PVr að viðhorfin verða jafnmörg, þá
er eðli og ástand sama hlutar marg-
Víslegt eftir því hvaðan hann er sjeð-
ur. Samkvæmt kenningu Einsteins má
t. d. segja um jörðiria að hún snúist
en líka að hún standi kyr, alveg eft-
ir því hvaðan á liana er litið.
Þessi merka kenning hins fræga
manns er vel til þess fallin að brýna
fyrir mönnum, hve afstaðan hefir
mikla þýðing, líka í sálrænum efn-
uin, þar ' sem stærðfræðisetningar
komast ekki að. Hve dómur almenri-
ings um verk mannanna hlýtur að
vera misjafn, eftir því hvaðan á þau
er litið, og hve eðlilegt það er, að
inenn líti sínum augum hver á silfr-
ið. Afstaðan, sem þarna kemur til
greina er enn margvislegri og fjöl-
breyttari en hin stærðfræðilega af-
staða, sem Einstein segir frá. Því að
fyrst og fremst er það, að menn dæma
manninn eftir* misniunandi viðkynn-
ingu — sumir þekkja hann að góðu og
leggja því velviljaðan mælikvarða á
verk hans, en aðrir þekkja hann að
því gagnstæða. En svo kemur enn
annað til greina og það er hugarfar
og innræti mannsins, sem dæmir og
metur. Sumir eru svo gerðir, að þeir
leitast við að niðra öllu og öllum
nema sjálfum sjer.
Og þá kemur að því, að góður
dómur og illur um sama verkið geta
báðir verið rjettir. Þeir eru komn-
ir fram við mismunandi afstöðu og
eru rjettir — frá sjónarmiði þriðja
manns getur hvorttveggja ekki ver-
ið rjett, þó það sje rjétt frá sjónar-
miði hinna. Sannleikuriiin verður
því ekki einn hehlur margur.
Bretar eru íhaldslymiir menn og
stundum leiðir „virðingin fyrir erfi-
keniiingunum“ þá i gönur. Svo hefir
orðið eigi alls fyrir löngu er yfir-
völdin i London og iordkanslarinn
komu sjer saman um að banna sýn-
ingu á rússnesku kvikmyndinni
„Móðir“ í London. út af banni þessu
var haldinn almennur borgarafund-
ur og voru þar staddir m. a. um 80
enskir þingmenn. Var samþykt á
fundinum að senda stjórninni, borg-
arstjórninni og hirðmarskálknum
mótmæli út af banninu og lordkansl-
arinn fjekk mörg orð og misjöfn að
heyra. Meðal annars komst Oliver
Baldwin, sonur ilialdsforingjans Stan-
ley Baldwin, þannig að orði, að lord-
kanslarinn væri smábrúða, sem flækt-
ur væri í neti allra gullborðanna,
sem vafið væri utan um hann. Og
einn af ihaldsþingmönnunum talaði
með nepju um „allan kvikmyndaó-
þverrann, sem Bretar fengu frá Am-
eríku, jafnframt því, sem að list-
fengri rússneskri kvikmynd væri
synjað landvistar.“