Fálkinn - 13.09.1930, Blaðsíða 3

F A L K T N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritsljómr:
*ilh. Finsen og Skúli Skúlason.
rr(*mkvœimlasl/.: Svavar lljallested.
D Aðalskrifstofa:
“ankastræti 3, Reykjavik. Sími 2210.
*Jpin virka daga kl. 10—12 og 1—7.
Skrifstofa i Oslo:
Anton Schjöthsgade 14.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
pskriftarverð er kr. 1.70 ú mánuði:
kr. 5.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter
Herbertsprent, Rankastræti 3.
Skraðdaraþankar.
Það er sagt um stórbokkafengna
ónglinga að þeir eigi eftir að hlaupa
af sjer liornin. Og með því eiga menn
að þeir eigi eftir að lítillækka
Slgi verða hógværari, stiltari og sann-
Sjarnari í allri breytni sinni. Því ó-
revndri æsku verður gjarnan á, að
Sera kröfur, sem eklfi eru í samræmi
við reynsluna, heimta meira en unt
er að fullnægja, tala digurbarkalegar
ei1 unt er að framkvæma.
Svo kemur reynslan og ungmennið
Vex og sannfærist um, að takmörkin
1 heiminum eru miklu þrengri en
^skuhugsjónin markaði þau. Með
reynslunni rekast menn á fjölda af
torfaerum, sem þeir sumpart ekki
höfðu hugmynd um að væri til og
surnpart hjeldu að ekki væri alvar-
iegri en svo, að hægt væri að stikla
yfir þær. Og þeir sannfærást um,
a® ráðlegra er að krækja fyrir keld-
hna en að ganga beint i hana og
sitja fastur.
Sumum er svo varið, að undir
eins og þeir reka sig á fyrstu torfær-
nna leggja þeir árar i bát og sitja
Par sem þeir eru komnir. Þeim finst
Pöð litillækkun á sjálfum sjer að
‘nra að reyna nýjar leiðir til þess
?ð komast áfram, úr því að sú leið-
*n sem þeir höfðu ætlað sjer, var
öfær. Hinir, sem hógværari eru,
harma það að vísu að þeim hafi
skjátlast og að þeir verði að semja
nS'ja áætlun og leita að nýjúm leið-
n^n. En þeir gera það samt: þeir
j.eita að nýrri leið. Sumir finna hana
jljótt, aðrir leita lengur og sumir
Ieita alla sina æfi án þess að kom-
a?t nokkurnlíma þangað sem þeir
höfðu ætlað sjer i æsku, meðan hug-
nrinn var þrunginn af glæsilegum
aformum og vissi ekki hvað erfið-
teikar eða vonbrigði voru.
Það er ekki nema gott að vera
stórhuga. Sá sem aldrei setur sjer
hatt markmið kemst aldrei langt og
Verður aldrei nema miðlungsmaður.
jafnframt því að setja markið
nátt verða menn að temja sjer ann-
a°: að kunna að taka vonbrigðún-
v111 rjettilega. Að gefast aldrei upp
pldur vera þrautseigur. Þvi það er
,*?t, að sjaldan fellur trje við fyrsta
n°gg og sá, sem gengur frá trjenu
tandandi, eftir fyrsta höggið, hefir
j r:vgt ónýtt erfiði, sem ekki var
onum til gagns nema hann hag-
^’.tti sjer reynsluna af því i næsta
skifti,
h-nginn skyldi lasta eldmóð æsk-
hhar. En allir ættu að muna að lifið
ef fult af vonbrigðum, og að sá
,lI}n sigrar. sem kann að taka von-
þriSðunum.
Gert er ráð fyrir að útvarpsstöð
ríkisins á Vatnsenda geti tekið til
starfa i næsta mánuði ef óvæntar
tafir koma ekki fyrir.
Þegar bygging stöðvarinnar var
ráðin í fyrra höfðu menn vönir um
að hún mundi verða svo langt kom-
in í vor sem leið að hægt yrði að
útvarpa ræðum og söng af Alinþgis-
hátíðinni. En byggingu stöðvarinnar
seinkaði mjög vegna sjerstaklega ó-
hagstæðrar veðráttu i vetur.
Útvarpsstjórinn hefir fyrir nokkru
sent íslenskum blöðum til birtingar
ýmsar upplýsingar sem væntanleg-
um útvarpsnotendum mega að haldi
koma. Vegna þess að grein þessi
er svo löng að „Fálkinn" getur ekki
birt hana í einu lagi skal skýrt frá
aðalefni hennar i þessari grein og síð-
ari greinum um útvarpið. Mun„Fálk-
inn“ gera sjer far um að birta sem
oftast greinar um útvarpið til skýr-
ingar þeim sem það nota.
Það er Marconifjelagið enska, sem
selt hefir stöðinni öll áhöld og alt
til stöðvarinnar nema loftnetsstang-
irnar miklu sem sjást á myndinni,
sem hjer fylgir. Hefir Telefunken
fjelagið þýska selt þær og sett
þær upp. Eru þær 150 metra
háar. En umbúnaði og vjelum stöðv-
arinar sjálfrar er ekki unt að lýsa i
stuttri grein, enda eru vjelarnar svo
margbrotnar að erfitt er að lýsa þeim
svo að almenningi komi að haldi.
Menn skyldu ætla, að þeir sem eiga
að miðla útvarpinu söng, ræðum,
frjettum og öðru útvarpsefni yrðu að
fara inn á Vatnsenda til þess. Svo
er þó eigi. Útvarpssalurinn verður
i Reykjavík, á 4. hæð Landsímahúss-
ins, sem nú er verið að byggja við
Austurvöll og þar verða einnig skrif-
stofur útvarpsins. En húsnæði þetta
verður ekki fullgert fyr en næsta ár
og verður þvi útvarpið að komast
af með ófullkomnara húsnæði þang-
að til og gæti svo farið að þetta gfieti
valdið örðugleikuin, þvi fullkominn
frágangur á útvarpssalnum er nauð-
synlegt skilyrði fyrir góðum árangri.
Frá útvarpssalnum berst hljóðið
eftir 9V4 km. löngum jarðstreng inn
að stöðinni á Vatnsenda, og að þess-
ari æð útvarpsins liggja einnig æð-
ar frá ýmsum þeim stöðum, sem út-
varpað verður frá, svo sem kirkjun-
um og samkomuhúsunum.
Tilraunir hafa verið gerðar til þess
að komast sönnu næst um live sterk
viðtæki menn þurfi að hafa á þess-
um eða hinum stað á landinu. Sýnir
uppdrátturinn níu mismunandi belti,
einslconar stiginun fyrir langdrægi
stöðvarinnar og sjest á þeim að
landslag á nokkurn þátt i því hve vel
öldurnar berast. Fer hjer á eftir sá
kaflinn úr grein útvarpsstjóra sem
skýrir frá hve stórt viðtæki menn
þurfi að hafa á hverjum stað til
jjess að hafa full not af stöðifiöi.
WESTINGHOUSE LJÓSASTÖÐIN
I—V. belti: í þessum beltum öll-
um er unt að heyra til stöðvarinnar
með svonefndum kristaltækjum. Þau
kosta frá 10—20 kr. Eigi verður þá
notað gjallarhorn (hátalari) heldur
heyrnartæki, sem kosta frá 8—15 lcr.
eftir gæðum. Rafmagn þarf ekkert við
þessi tæki. í I. belti dugar innanhús-
loftnet, en því hærri útiloftnet sem
fjær dregur stöðinni. Margir byrja
með slíkum tækjum, en verða brátt
leiðir á þeim og fá sjer tæki með
gjallarhorni . Efni í loftnetin kosta
frá 8—10 kr. eftir aðstöðu. Inniloft-
net kosta sáralítið.
I—VII. belti. í þessum beltum öll-
um duga 2—3 lampa tæki og verður
þá notað gjallarhorn. í Reykjavik og
nágrenni stöðvarinnar dugar inniloft-
net, sem eins og áður er sagt kost-
ar mjög lítið, 2—4 kr. Þegar fjær
dregur þarf útiloftnet til þess að ná
besta árangri. Verð sjálfra tækj-
anna er um 60—105 kr., gjallarhorn
frá 25—100 kr. og þaðan af meira
efir gæðum, þar sem ekki er notandi
rafveita, þarf rafhlöður (batteries).
Eru notuð samtímis lágspennuhlöður
og háspennuhlöður, sem kosta til
samans 40—80 kr. eftir styrkleik. Há-
spennuhlaðan tæmist og verður ekki
hlaðin. Lágspennuhlaðan tæmist einn-
ig, en verður endurhlaðin með litlum
kostnaði, 1—2 kr. Þessar hlöður munu
endast 200—400 klst. eftir stærð og
gerð. Efni í loftnetin kosta, eins og
áður er sagt, 8—20 kr. eftir aðstöðu.
VIII—IX. belti. í þessum beltum
duga vel 3—4 lampa tæki, sem kosta
frá 230 kr.. auk gjallarhorns og raf-
hlaða, samkvæmt áðursögðu.
Þar sem rafvirkjun er og ljósanet
með jafnri spennu, þarf engar raf-
hlöður. Tæki, sem verða notuð með
slíkum rafstraum kosta um 100 kr.
meira i öndverðu. Aftur verður rekst-
urskostnaður þeirra sáralitill. Þar
sem spenna er hvikul, verður að nota
raflilöður, sem verða þá hlaðnar
straum úr rafveitunni. I Reykjavík
og víðar er hentugur straumur til
þessara nota.
Eins og áður er sagt, ber að skoða
yfirlit þetta eins og bráðabirgðatil-
raun, að svara fyrirspurnum manna.
En vel er hugsanlegt að reynslan
haggi að einliverju leyti þessum nið-
urstöðum og þá eigi síður i þá átt
að kostnaðarminna reynist en hjer
er ráð fyrir gert, að hlusta á Reykja-
víkurstöðina.
Landstjórnin hefir tekið í sínar
hendur einkasölu á öllmn viðtækjum
og annast „Viðtækjaverslun rikisins“
hana. Er það heildverslun, sem mun
fela ýmsum mönnum og verslunarfje-
lögum víðsvegar um land sölu við-
tækja til almennings. í Reykjavík ann-
ast „Raftækjaverslun íslands" smá-
söluverslunina og mun hún jafnframt
taka að sjer uppsetning tækjanna og
viðgerðir. Tvær tegundir hefir þegar
verið ákveðið að hafa á boðstólum
hjer, Philips og Telefunken.
Framkvæmdastjóri einkasölunnar
er Sveinn Ingvarsson cand. jur. En
Gunnlaugur Briem verkfræðingur er
ráðunautur útvarpsins og eftirlits-
maður stjórnarinnar með byggingu
stöðvarinnar.
Fullkomin raf-
magnsstöð
með stórum
rafgeymum.til-
búin að setjast
upp með litl-
um fyrirvara.
Nægir í 3—10
samliggjandi
hús.
Simið, skrifið.
Svar um hæl.
Sími 1690. EIRÍKUR HJARTARSON Reykjavík.