Fálkinn - 07.03.1931, Blaðsíða 7

F A L K I N N
7
O '"'illlin''o ■"Hlllli"' O "'■llllli'" O "'Hlllin" O '"'Ulllii" o"'illllii." ""Ulllii" o ""Illliii"o '"'llllln''O '"'llllli"'O O '"'Hlllii" o
I NÆÐINGUR. 1
EFTIR GUNNAR M. MAGNÚSS. 9
Æ
Niður við höfn.
Fu fu — uff — uff. Ási
liraðaði sjer niður Ingólfsstrætið
og saup andköf við og við í norð-
anstorminum. Hann lijelt dálitl-
um böggli með aiinari hendinni
upp að brjósti sínu. Hinni hendi
hjelt hann um derið á húfunni
sinni, svo að stormurinn tæki
hana ekki.
Fuff — Ási gretti sig.og þi’ýsti
hökunni niður í bringu, þegar
snjókornin og göturvkið þyrlað-
ist framan í hann.
Niður að höfn. Uff. Flóinn er
livitfyssandi. Sjórinn slettist yfir
hafnargarðinn og droparnir þeyt-
asl upp á uppfvllingu og frjósa,
svo að gatan verður gljáhrimuð
af slettunum. *
Þar er pabbi að vinna, sót-
svartur í framan og skítugur frá
hvirfli til ilja í kolunum. Hon-
um veitir ekki af því að fá kaff-
ið sitt vel heitt í þessum kulda.
Mamma segir, að hann liafi al-
drei lyst á neinu á morgnana.
Hann sje orðinn svo deigur að
lcoma sjer á fætur í skammdeg-
iuu, þegar eitthvað sje að veðri.
Ási hleypur í skjól við sænska
frystihúsið og blæs á beran og
bláan úlnliðinn, því að blússan
er orðin of lítil og kippist upp.
Hann hefir komið nógu snemma.
Þarna er hann vanur að biða,
ef hann kemur fyrir 9 niður eftir.
Þaðan getur liann sjeð, þegar
verkamennirnir g'anga heim að
skýlinu til kaffidrýkkju.
Ási hniprar sig saman og
þrýstir kraganum sem best upp
að hálsinum. Fimm mínútur eru
lengi að líða. Hann gægist öðru
hvoru fyrir hornið og grettir sig
og kippist við. Svei þjer stormur
og frost.
Loks sjer hann verkamennina
þunglamalega í lilífðarfötum og
vaðstígvjelum, slettótta af salti
og koluiii, koma í hópum undan
vindinum.
Ási bíður enn. Hann er að
reyna að korna auga á stóran
mann með lierðakryppu, í hvít-
um hnjestígvjelum og gönilum
frakka, sem nær aðeins niður á
lendar, af ])ví að löfin liafa verið
skorin af.
Þegar hann sjer pabba sinn,
-/íleypur hann til lians, grípur í
kaðalsræxnið, sem pahbi hefur
girt sig með og hoppar svo við
hlið hans fótasár og skjálfandi.
Ási er einn af þeim drengjum,
sem altaf vilja vera einhversstað-
ar úti í bæ, til þess að forðast
smásendiferðir, jag og nöldur og
ávítanir móðurinnar. Ef svengd-
in ræki liann ekki í soðfiskinn
og svartabrauðið og hafragraut-
inn með stráusykrinum á dag-
inn — eða kuldinn og hræðslan
við myrkrið ræki liann ekki heim
á kvöldin, myndi hann kæra sig
kollóttan um alt lieima.
Það er ömurlegt í bænum
þennan dag. Næðingurinn er svo
nístandi, að fáir eru úti, nema
r.auðsyn krefji. En Ási þraukar
úti, þangað til í rökkurbyrjun.
Þegar hann loksins kemur lieim
og hrekkur frá harðlæstum dyr-
unum, segir hann ljótt. Ina móð-
ir lians hefir þurft að hregða sjer
í eittlivert húsið og lokað smá-
krakkana inni á meðan.
Ási skrækir og lirín nokkra
stund við dyrnar og bölvar alveg
eins og pabbi lians gerir stund-
um milli svefns og vöku, þegar
liann vaknar við liurðaskelli á
tólfta tímanum. Ási er búinn að
læra þuluna fyrir lifandi löngu
og beitir lienni gegn sömu ver-
unni, eins og pabbi lians.
Ilann Ási litli var búinn að kom-
ast að því, að þeir feðgarnir áttu
lienni Inu móður hans, grátt að
gjalda. Hún mátti víst vita það,
ef þeim mislíkaði eitthvað.
Ási labbáði reiður og bölvandi
frá húsinu. En liann ætlaði sjer
ekki að fara langt. Bráðum kæmi
faðir lians úr vinnunni, og' ína
vissi nú orðið livað það gilti að
láta hann koma að lokuðum
dyrurn.
Ási brá sjer inn í húsasund og
himdi þar dálitla stund. Hann
var hálfsljór eftir daginn og varð
liverft við, þegar drengur, vel bú-
inn og kátur, kom hlaupandi inn
í sipidið og ávarpaði hann.
„Jeg þekki ])ig. - Jeg hefi oft
sjeð þig“.
„Þú þekkir niig ekkert. Láttu
mig vera“.
„Jeg þarf endilega að tala við
þig. Jeg lieiti Ingi Geirs. Ivomdii
með mjer“. Og Ingi kippti i erm-
ina á Ása og vildi fá liann lengra
iíin í skotið.
En Ási brá handleggnum á loft
til varnar, Tortryggnin lilossaði
í augunum.
„Sleptu mjer. Þú ætlar að
hrekkja mig“.
„Trúðu mjer, Ási minn. Jeg
hefi svo lengi ætlað að tala nokk-
uð við þig. Svei mjer alla daga,
ef jeg svík þig.“.
Ási hikaði við að mótmæla
þessum Sannfærandi góðleik, sem
honum fanst streýma frá Inga.
Þó sagði hann eftir litla stund:
„Jeg öskra og kalla, ef þú
lirekkir mig“.
Ingi tók nú í handlegg Ása og
liálfdró hann með sjer inn i báru-
járnsport og kipti honum inn i
skot hak við kassastafla.
Ási varð á ný hræddur við
þennan ráðrika dreng. — Hva
hva —.
„Farðu lijerna í frakkann
minn“. Og Ási var kominn í lilýj-
an og þykkan og rúman frakka,
fyr en liann var húinn að átta
sig. ^
„Er þjer ekki oft kalt ?“ spurði
Ingi um leið og hann hneppti
frakkanum að. Ása.
„Jú— hú“.
„Áttu ekki önnur föt“.
,,Jú— onei jú, aðra hlúsu,
sem er orðin svo rifin —og stutt-
buxur, sem jeg er í meðan
inannna þvær og stagar þessar“.
„Ertu ekki í öðru á sunnudög-
um“.
„Þá er jeg í stuttbuxunum og
þröngri treyju, sem er hneppt
upp i hálsmálið. — Hún er siðan
jeg var 9 eða 10 ára. Jeg er hú-
iim að eiga liana í 2 eða 3 ár.
Mjer er sama, þó að það væri al-
drei sunnudagur“.
„En færðu ekki föt bráðum?“
„Það er víst ekki. Mamma hef-
ir nóg annað með peningana hans
pabha að gjöra“.
„Þú ert svo oft úti, þó að þjer
sje kalt“.
„Það er ekkert gaman að vera
lieima. Það er líka kalt þar, ef
það er þá ekki reykur eða gufa“.
Ingi horfði nokkra stund á
Ása og naut ánægjunnar af því
að sjá hann i frakkanum sínum.
Hann liafði ofl Iiugsað um það,
hversvegna sumir drengir væru
altaf í gömlum, rifnum eða hætt-
um og ljótum fötum. Hann hafði
stundum orðið að bíta á vörina
og hrista liöfuðið, til þess að
verjast tárum, þegar hann mætti
svona drengjum. Hann vildi lielst
vera komin langt frá þeim. En
hann sá þetta svo víða. Undar-
legt, að hpn'uin skyldi ekki standa
á sama, þótt liann mætti ræfils-
legum mönnum eða beygðu og
lirumu fólki eða vesældarlegum
börnum, ef honum leið nógu vel
sjálfum. Og iiabbi hans gat veitt
lionuin alt.
Þetta kom aftur og aftur. Og
nú gat hann ekki hikað lengur.
Með östjórnlegum fögnuði reif
liann sig úr tréyjunni og hróp-
aði sigurglaður:
„Þú mátt eiga öll fötin min“.
Ási stóð með hendurnar á kafi
niður í djúpum frakkavösunum.
Hami var svo liissa, að liann að-
hafðist ekki neitt. En Ingi gætti
fyrir liornið á kassastaflanum og
hvíslaði svo með ákafa:
„Nú skulum við vera fljótir að
liafa fataskifti. Hjer sjer enginn
til okkar“.
Og Ási hlýddi steinþegjandi.
Þeir fóru báðir að ft'na af sjer
spjarirnar. Ingi var fljótur að
smokka sjer úr rúmum og heil-
uin fötunum, en Ási bljes i krók-
lopnar og bláar liendurnar, til
þess að geta lihept frá sjer blúss-
unni.
Ingi hjálpaði honum til þess að
kippa blússunni fram af liöfðinu.
„Ertu í einni skyrtu — erma-
lausri ?“
Ási stóð þar skjálfandi og
aumingjalegur meðan Ingi horfði
á tággranna handleggi hans.
„Mamma skar þær af. Þær
voru orðnar rifnar. Hún gat víst
ekki bætt þær“, snökti hann.
„Jeg fer ekki úr buxunum“.
„Víst, þú verður — úr skónum
líka“.
„Æ-nei. Nærbuxurnar mínar
eru svo ljótar“.
„Fljótur, fljótur“. Og Ingi fór
að hneppa niður um Ása og tog-
aði af honum buxurnar.
Vindkviðurnar sveifluðu sjer
öðru hvoru fyrir kassastaflann
og þyrluðu snjókornúm og ryki
yl'ir drengina. Ási reyndi að fela
hera hnjákollana.
Nú hjálpaði Ingi honum til að
fara í nýju, síðu og svörtu hux-
urnar, skóna, treyjuna og loks
frakkann. En Ási var ekki með
sjálfum sjer. Þarna stóð hann
eins og prjónn innan í víðum föt-
unuin og nötraði hálfu meira en
áður. En þegar Ingi fór að troða
sjer í garmana lians Ása, fanst
lionuin alt í einu, eins og hann
væri að gera einhverja vitleysu.
Fötin stóðu lionum á beini og
honum fanst ömurleiki nísta sig.
Eftir litla stund læddust báðir
drengirnir út úr portinu, sneypu-
legir, eins og þeir hefðu gert eitt-
livað ljótt.
Ingi læddist þar sem dimmast
var, en sentist eins og píla, ef
liann þurfti að fara yfir götu.
Þegar heim kom, var hann svo
heppinn að komasl gegnum göng
in án þess að hitta nokurn. Svo
fór hann inn í dimma borðstof-
una og settist út í horn. Hann var
búinn að hugsa sjer hvernig hann
ætlaði að hafa það. Þar ætlaði
hann að fara úr görmunum og
fara svo með alt í miðstöðina.
En hurðin opnaðist áður en
liann var komin úr og mamma
hans kveikti.
„Ilvað —
En sársauki smaug gegnum
Inga. Hann ætlaði ekki að láta
mömmu síua þurfa að segja
fleira. Hann hljóp í einu stökki
að dyrunum, greip um hálsinn á
henni og lagðist með þunga sín-
um upp að brjósti hennar. Síðan
braust út í grátsárindum:
„Mamma mam ma. Jeg
skal aldrei, aldrei gera þetta
oftar. Aldrei nokkurntíma“.
Móðirin strauk kollinn á
drenguum sínum, meðan liann
sagði hræddur og feiininn frá
gjörðum sínum. „Góða manima,
fyrirgefðu mjer“.
Móðirin stóð þar og gat ekk-
crt sagl fyrst í stað. Hún strauk
tárin af vanga drengsins síns og
hvíslaði svo, þegar hún tréysti
sjer til þess:
„Þú getur fengið nóg föt.
Seinna skulum við hjálpa þessu
heimili betur.
Nokkru seinna sat Ingi við
gluggann í stofunni heima. Lík-
fylgd fór fram lijá. Hár maður
og lotinn gekk næst kistunni og
fölleit kona með kögurlaust og
upplitað sjal við hlið hans. Þrjú
smábörn gengu á eftir þeim. Þar
Framh. á bls. 11.