Fálkinn - 09.07.1932, Blaðsíða 6

r
F Á L K I N N
Sýning vjelsmiðfunnar Hjeðinn. Þarna sjúst járnhúsgögn, kertastjakinn mikli,
skilvindan og á borðunum bak viö allskonar rennismíði og eldsmiði.
Sýnishorn af vörum Körfugerðarinnar, borð, stólar, og tevagn.
féllu og lyftir skóflunum full-
um og tæmir úr þeim sjálfkrafa
út i hliðarrennu, þegar þær eru
komnar í ákveðna hæð. Er þetta
fyrsta tilraunin til að smíða
skurðgröfu hjer á landi og er
þess að vænta, að hún takist
vel. Þarna gefur einnig að lita
hlakkir, akkeri, ristar og mót
ýms, svo og hluta úr túrbínum
o. fl. o. fl.
t næstu stofu, nr. 7, er sýn-
ing vjelsmiðjunnar Hjeðinn.
Þessi vjelsmiðja hefir starfað í
inörg ár undir stjórn þeirra
Bjarna Þorsteinssonar og Mark-
Visar Ivarssonar og eigi livað
sist fengist við skipaaðgerðir.
Eru þarna sýnishorn ýmsra
slíkra viðgerða svo og áhöld
sem Hjeðinn hefir smíðað til
viðgerða á skipum, t. d. bor-
vjel, sem notuð er til þess að
bora upp kólfhylki i gufuvjel-
um, þrýstilofnsvjel o. fl. Þarna
eru ennfrennir sýnishorn af
ketilsmíði og mjög fjölbreytt
úrval af rennismíði allskonar.
Af jámsmíði má nefna stjakann
mikla, sem smíðaður var und-
ir kerti það, er páfinn í Róm
gaf kaþólsku kirkjunni hjer.
Þá er og á sýningunni ýmis-
konar útbúnaður sem nauð-
synlegur er 'til veiðarfæraum-
búnaðar á skipum og er það
ný iðjugrein hjer á landi. Enn
er að minnast á stóla og borð
úr járni, í hinum nýja „funkis“-
stíí, sem nú er mjög uppi á ten-
ingnum erlendis. Húsgögn þessi
eru mjög hentug að flestu leyti
og um endinguna er ekki að ef-
ast. — En mesta athygli í þess-
ari sýningardeild mun grútar-
skilvindan vekja. Er það ís-
lensk uppgötvun. Skilvinda
þessi er notuð til þess, að ná
meira lýsi úr grút, eftir bræðsl-
una en unt liefir verið áður með
þeim tækjum, sem þá voru til.
Hefir Hjeðinn smíðað nokkrar
skilvindur af þessu tagi og hafa
þær reynst ágætlega.
Þá tekur næst við sýning Vjel
smiðjunnar Hamar. Hún mun
vera elst hjer á landi, þeirra er
mikið kveður að. Starfaði hún
lengi undir stjórn 0. Malm-
hergs, sænsks vjelsmiðs, en á
siðasta ári tók Benedikt Grön-
dal, verkfræðingur við stjórn
liennar. Hamar hefir verið ver-
ið athafnamikið fyrirtæki og
framkvæmt fjölda stórra skipa-
viðgerða og smíðað milli 40 og
50 gufukatla handa ýmsum fyr-
irtækjum, svo sem þurkhúsum,
lifrarbræðslum og brauðgerðar-
húsum. Þá hefir Hamar alla tíð
haft steypusmiðju og þarna á
sýningunni er fjöldi af steypt-
um munum, sem mikið er not-
að af hjer á landi, og áður varð
að flytja inn frá útlöndum. Má
þar nefna símaskápana, sem
núna er verið að setja upp víðs-
vegar á götum bæjarins í sam-
bandi við lagning jarðsímanna,
jarðsímahólkana, sem notaðir
eru til að lykja um samskeyti
jarðsímanna, brunnkarma fyr-
ir gasbrunna og holræsi, keðju-
stoppara og margt fleira. En af
eldsmíðum má nefna blakkir,
eldrökur og fleira. Þarna er
einnig margskonar rennismíð,
lásar, ventlar og þessháttar.
Sjergrein lijá þessari verk-
smiðju eru dragnótavindurnar,
sem hún hýr til að öllu leyti
og mikið er farið að nota lijer
á landi og hafa gefist ágætlega.
Vindur þessar eru með sjer-
stalcri gerð, sem tryggir þeim
hetri endingu og Ijettari drátt
en öðrum vindum.
Yfirleitt eru þessar sýningar
vjelsmiðjanna talandi vottur
um það hve Islendingar eru á
veg komnir í þessari grein og
hve góðum kunnáttumönnum
þeir liafa á að skipa. Það liefði
þótt fyrirsögn hjer í Reykjavík
fyrir 10—20 árum, að farið væri
að smíða hjer á landi ýmsa þá
hluti sem þarna eru á sýning-
unni og að fyrirtæki þessi hefðu
hátt á annað hundrað manns í
þjónustu sinni.
A efri hæð skólans er fyrst
að líta á sýningu Körfugerðar-
innar. Þorsteinn Bjarnason
veitir þessu fyrirtæki forstöðu
og verk lians bera þess ljós
merki, að hann er mikill
kunnáttumaður í sinni grein.
Því að þariia á sýningu hans,
í stofu nr. 13, er hver gripur-
inn öðrum fallegri og verðinu
sýnist vera svo vel í hóf stilt, að
framleiðsla Körfugerðarinnar
sje mjög vel samkepnisfær við
útlenda framleiðslu. Körfugerð-
in býr til allskonar vörur úr
riðnum tágum, körfutegundir
allskonar, svo sem litlar liand-
körfur og saumakörfur, brjefa-
körfur og stórar körfur fyrir
þvott og því um likt. Þá býr
hún til húsgögn úr tágum, horð
og stóla, tevagna og yfirleitt alt,
sem úr tógum er riðið. Er þetta
livað öðru fallegra, eins og áður
er sagt og mikilsverð nýung í
innlendum iðnaði. Ætti enginn
sýningargestur að fara svo af
Iðnsýningunni að hann skoðaði
ekki þessa deild gaumgæfilega.
í sömu stofu hefir Blindra-
vinafjelagið sýningu á allskonar
smíði eftir blinda menn. Þor-
steinn Bjarnason mun hafa átt
frumkvæðið að því að byrjað
var að kenna blindum mönn-
Svefnherbergishúsgögn, gerð af blindum manni.