Fálkinn - 15.02.1936, Blaðsíða 6

6
FÁLKINN
SamPablo: ÞAÐ GERÐIST UM NÓTT
Knut Lynge hrökk upp úr svefn-
inum. Þaö var koldimt í herberg-
inu og hann lá kyr eitt augnablik
og starði út í myrkrið, altekin ein-
hverri óskiljanlegri angistar- og
kvíðatilfinningu. Kringum hann var
venjuleg dauðakyrð næturinnar, en
samt fanst honum ekki alt vera með
feldu. Hann rjetti út hendina til að
kveikja á lampanum, en áður en
hann næði svo langt, kipti hann að
sjer hendinni, hjelt niðri í sjer and-
anum og hlustaði. Honum fanst hana
heyra þrusk innan úr stofunni fyrir
framan! Ofur veikt fótatak, svo veikt
að hann fann það fremur en heyrði.
Einhver var að læðast á sokkaleisí-
nnum þarna inni.
Þjófur! — datt honum undir eins
í hug og það sló út um hann köld-
um svita, þúsund ömurlegar hugsan-
ir flugu um hugskot hans og lam-
andi hræðsla færðist yfir liann.
Hann reyndi að herða upp hugann,
en j:>að var eins og honum hefði
þorrið alt viljaþrek, og hann gat
ekki hreyft nokkurn fingur. Hvað i
ó'sköpunum átti liann að gera? Eitt
augnablik datt honum í hug að hrópa
á hjálp. En hvað stoðaði það? Hann
var eina lifandi veran á þessari liæð!
Það varð hljótt þarna inni sem
snöggvast, en svo heyrðist fótatakið
aftur og hljóð eins og dregin væri
út skúffa. Knut skildi, að þjófurinn
hafði brotið upp skrifborð föður
hans. Sem betur fór mundi ekki
vera um auðugan garð að gresja þar.
Sjálfur átti hann fimtíu krónur i
vasabókinni sinni og hann beið þess
með skelfingu að þjófurinn kæmi inn
í svefnherbergið, ])ví að varla mundi
liann láta sjer nægja það, sem hann
findi í skrifborðinu. Honuin datf i
svip í hug að læðast á fætur og taka
vasabókina og leggja hana undir
undir koddann sinn, en hræðslan við
að þjófurinn mundi heyra það, dró
úr honnm allan mátt og hann gal
ekkert aðhafst.
Nú skildist lvnut, að all var orðið
hljótt inni í stofunni og hafði ver-
ið það góða stund. Það liðu fimm
mínútur, tíu mínútur. Knut lilustaði
en heyrði ekkert. Og nú loksins herti
hann upp hugann og fór á fætur.
Hann lagði eyrað upp að hurðinui
og hlustaði. Það var vafalaust að
þjófurinn var farinn. Hann opnaði
dyrnar, kveikti ljós og svo sneri
hann sjer að skrifborðinu. Til að sjá
var það óhreyft, og hann fór að
halda, að þetta hefði alt verið í-
myndun, en þegar hann opnaði
skúffuna skildi hann að svo var ekki,
því að þar voru engir peningar og
skjölin öll i lirærigraut, eins og
þau hefði verið stokkuð. Knut stóð
þarna og horfði ofan í skúffuna, svo
varp hann öndinni og þrýsti skúff-
unni inn. Vonandi hefði faðir hans
ekki geymt mikla peninga þar, en
samt gat hann ekki gleymt sjálfum
sjer því, að hann hafði hagað sjer
eins og lydda og ómenni.. Og það
sem kvaldi hann mest var tilhugsun-
in um, hvað Elsa unnusta hans
mundi segja, þegar liún frétti hver
mannleysa hann væri. Þessar hugs-
anir skildu ekki við hann fyr en
undir morgun, að hann fjell i þung-
an dvala. — — —
Þegar liann vaknaði runnu hinir
kveljandi atburðir um nóttina upp
fyrir honum. Og liafi nóttin verið
þungbær varð morguninn þó enn
verri. Þegar hann lá í rúmi sínu um
morguninn í fullri dagsbirtu fanst
honum blátt áfram ótrúlegt, að hann
skyldi hafa getað hegðað sjer svona!
Hann var annars engin bleyða, svo
hversvegna....? Nei, hann gafst upp
á að finna sæmilega skýringu að
bleyðimensku sinni. Og þegar hann
hugsaði lil þess hvað Elsa mundi
segja, er lnin frétti af þessu, færðist
yfir hann enn meiri skelfing en
nokkurntima um nóttina. Elsa, sem
altaf hafði litið upp til hans sem
iþróttagarpsins og ofurhugans og sem
einmitt dáði hann svo mjög fyrir
hugrekki það og snarræði, sem hann
sýndi altaf þegar í harðbakka sló.
Æ, bara ef hún fengi að vita, að
hann vantaði algerlega hvorttveggja
i fyrsta sinnið, sem verulega reyndi
á!
En þurfti hann að segja henni frá
því? Þurfti hann yfirleitt að segja
nokkrum frá því? Gat hann eklci
sagt, að hann liefði steinsofið og ekk-
ert lieyrt? Annað eins hafði komið
fyrir svo marga á undan lionurn,
svo að slík skýring var alls ekki ó-
sennileg. Nei, Elsa mátti ekkert um
þetta frétta. Hún mátti ekki fá að
vita, að hann væri lydda og rag-
menni, þvi að þá mundi hún aldrei
fyrirgefa honum.
Þegar Knut kom til morgunverð-
ar skömmu síðar var hann ákveð-
inn i því, að minnast ekki á at-
burðinn um nóttina. Faðir hans var
ekki kominn niður ennþá og Knut
þótti vænt um það, því að þá fjekk
hann ofurlítinn frest — hann kveið
því svo að liitta föður sinn og heyra
allar óþægilegu spurningarnar sem
kæmu, þegar þjófnaðurinn kæmi i
ljós. Hann gaut hornauga til skrif-
borðsins, en þar var ekkert grun-
samlegt að sjá. í sama bili heyrði
hann föður sinn koma niður stigann.
Hann fjekk ákafan lijartslátt og flýtti
sjer að grípa eitt morgunblaðið og
virtist vera sokkinn niður i það,
]iegar faðir hans kom- inn. Þeir
buðu góðan daginn en töluðust ekk-
ert frekar við. Þeir grúfðu sig báðir
ofan í blöðin en Knut las ekki, hann
sat og braut heilann um hvernig
hann ætti að standast pyntinguna
sem í vændum væri, á sem auðveld-
astan hátt.
„Þökk fyrir inatinn, pabbi!“ Knut
stóð upp frá morgunborðinu og fór
að-reykborðinu til að fá sjer í pípu.
„Verði þjer að góðu! En ertu búinn
að borða, Knut? Mjer sýnist þú ekkert
liafa borðað". Faðirinn leit upp úr
blaðinu á son sinn. Blóðið streymdi
fram í kinnarnar á Knut, það var bót
í máli, að hann sneri bakinu að
föður sínum. „Nei, jeg borðaði eins
og jeg er vanur“, svaraði hann og
tróð í pípuna, en fingurnir skulfu.
Faðir hans kinkaði kolli og sökti
sjer aftur ofan í blaðið. Knut hafði
fleygt sjer í hægindastól og þóttist
vera að lesa líka, en hafði ekki aug-
un af föður sínum. Nú stóð hann
upp frá borðinu. Svo gekk hann að
reykborðinu til þess að fá sjer i
pípu líka. Nú var eins og honum
dytti eitthvað í hug og hann gekk
að skrifborðinu. Knut fann hjartað
hamast i brjósti sjer, þegar hann sá,
að faðir lians tók upp lyklana. Nú
fann hann lykil og stakk honum í
skráargatið. Alt i einu nam hann
staðar, hugsaði sig um og starði á
skúffuna, en loks dró hann hana út.
„Guð minn góður!“ sagði hann i
hálfum hljóðum. „Hjerna hafa verið
þjófar í nótt!“ Hann andvarpaði
Ímngan og hnje niður á stól.
„Hvað er að, pabbi“, Knut hafði
staðið upp og starði liræddur á föð-
ur sinn. Höfðu yerið meiri pening-
ar i skúffunni en hann hjelt? Það
var eins og þetta fengi svo mikið
á föður hans.
Hann lyfti höfðinu hægt. Það leið
góð stund þangað til hann svaraði
en loksins sagði hann lágt og með
erfiðismunum. „Guð hjálpi mjer,
Knut! Það liefir verið stolið frá
mjer þrú þúsund krónum, og verst
er að jeg átti ekki peningana. Versl-
unin átti þá. Jeg átti að fara með
þá í bankann í gærkvöldi en kom
of seint“.
Knut sortnaði fyrir augum. Hann
greip krampatökum um bríkurnar á
stólnum. Nú fyrst skildist lionum hve
liræðilegar afleiðingar bleyðimenska
hans hafði liaft. Þrjú þúsund krón-
ur! „En það er ekki hægt að Iáta
þig sæta ábyrgð fyrir peningana úr
því að þeim liefir verið stolið“,
spurði hann í örvæntingu. Faðir
hans brosti út í annað munnvikið.
„Jú, það er hægt, drengur minn. Auk
þess er ekki víst, að nokkur fáist til
að trúa því, að peningunum liafi
verið stolið. Við liöfum engar sann-
anir, alls engar sannanir. Eini mað-
urirín sem hefði getað hjálpað mjer
ert þú, en þú hefir sofið, úr því að
þú lieyrðir ekkert grunsamlegt“.
Knut laut höfði. Honum datl sem
snöggvast í hug að segja sannleik-
ann, en þá skaut upp tilhugsuninni
um Elsu, að hann mundi missa El’su
og hann sagði lágt: „Nei, jeg hefi
ekkert heyrt, pabbi“. Úr þvi að haiin
hafði sagt a varð hann að segja b.
Auk þess var alls ekki víst, að nokk-
ur maður tryði honum heldur, ekki
einu sinni faðir lians. En nú sló
hræðilegri tilhugsun niður í lionum
eins og eldingu. Hver veit neina þeir
færu að gruna hann um, að hafa stol-
ið peningunum?
Faðir lians hafði staðið upp. „Jeg
ætla að fara á lögreglustöðina og
tilkynna þjófnaðinn áður en jeg fer
á skrifstofuna", sagði hann, „Og jeg
vona til guðs að þeir trúi mer.
Sennilega vilja þeir heyra framburð
þinn líka, svo þú mátt búast við að
þeir geri þjer orð heldur fyr en
seinna“.
Knut gerði ekki annað en kinka
kolli. Hann gat ekki litið upp. Hann
var liræddur við, að liorfast í augu
við ákæruna, sem hann mundi sjá í
augum föður síns. Hann sat grafkyr
í langa stund og starði fram undan
sjer, en loks stóð hann hægt upp til
þess að hverfa til vinnu sinnar.
Skömmu eftir að Knut kom á
skrifstofuua fjekk hann skilaboð um,
að koma á lögreglustofuna. Honum
fanst allir í kringum hann líta til
sin tortryggnisaugum, og honum datt
í hug að hætta við.ásetning sinn og
segja söguna eins og hún gekk, en
hann beit á jaxlinn og laug. Það var
ekki lengi sem á yfirheyrslunni stóð,
en samt fanst honum það heil ei-
lifð, er hann skömmu síðar kom
aftur ó skrifstofuna. Auðvitað hafði
ekkert nýtt komið fram. Knut hafði
sofið og ekkert lieyrt. En hann vissi
að hann hafði ekki bitið úr nálinni
enn, því að um leið og hann fór var
honum sagt að hann mætti vera við
því búinn að verða kallaður fyrir aft-
ur, ef það reyndist nauðsynlegt.
Þegar hann kom aftur á skrifstof-
una fór hann enn að brjóta heilann
um hvernig finna ætti ráð til þess
að sanna, að þjófar hefðu verið
þarna að verki, en árangurslaust, og
hann óskaði þess innilega, að sjer
hefði ekki fallist svona gersamlega
hugur um nóttina. Hversu miklubetra
hefði það ekki verið, að hann liefði
lagt í þjófinn, jafnvel þó hann hefði
verið barinn til óbóta. Annars fanst
honum líklegast, þegar liann hugsaði
um það, að þjófurinn hefði lagt á
flótta undir eins og hann hefði orðið
manna var. En það var lítil huggun
að því eftir á. Það var staðreynd,
að liann hafði verið örvita af hræðslu
og með be^ta vilja ekki fær um að
hreyfa hönd nje fót til að afstýra
þjófnaðinum. í þessum þönkum sat
hann þegar síminn hringdi. Það
mundi vera lögreglan, sem vildi ná
í liann á nýjan leik. Ný yfirheyrsla,
nýjar kvalir, hugsaði hann bitur.
Honum ljetti ósegjanlega er liann
heyrði rödd Elsu í simanum i stað-
inn fyrir þurra lögreglumannsrödd.
„Góðan daginn, Knut, viltu koma til
mín og fá kaffi í dag, seinni partinn.
Jeg liefi bakað kökurnar, sem þjer
þykja svo góðar!“ Honum datt fyrst
í liug að afþakka boðið, en áður en
hann eiginlega vissi af, hafði hann
lofað henni að koma, undir eins og
hann liefði borðað miðdegisverðinn.
Knut heyrði ekki frekar frá lög-
reglunni fyrir hádegið, en þegar
liann fór af skrifstofnnni gat hann
ekki fengið sig til að fara heim til
að borða. Hann var hræddur við að
liitta föður sinn og kvaldist af til-'
hugsuninni um, að þurfa kanske að
verða sjónarvottur að því, að hann
yrði tekinn í gæsluvarðhald, án þess
að geta gerl nokkuð til að hindra
þetta. Hann ráfaði eirðarlaus um
göturnar og þá var það, að nýr á-
setningur náði völdumun á honum.
Hann ætlaði að segja Elsu alla sög-
una. Það yrði að fara sem fara vildi,
en hann elskaði hana of heitt til þess
að geta dregið hana á tálar.
Skömmu síðar stóð liann fyrir ut-
an dyrnar hjá EIsu. Haun var ekki
burðugur og lijartað ljet illa þegar
hann hringdi bjöllunni. Elsa kom
sjálf til dyra og lauk upp. „Halló,
Knut“, kallaði lnin glaðlega. „En —
ertu veikur?" bætti liún við með
kvíðahreim „þú ert svo fölur — og
svo tekinn til augnanna“. Hún hafði
tekið liandleggjunum um hálsinn á
honum, en Knut losaði þá með hægð.
Hún horfði forviða á hann. „Góði,
hvað gengur að þjer?“ spurði liún
stutt i spuna. Það leið drykklöng
stund þangað til Knut svaraði, én
loks stamaði hann: „Það er nokk-
uð.... sem jeg.... verð að.... tala
við þig um, Elsa!“ Elsa fölnaði.
Henni datt fyrst í hug, að hann
mundi vera orðinn ástfanginn af
annari stúlku og að liann væri kom-
inn til þess að rjúfa lieitorð við
hana. „Getum við ekki komið inn á
herbergið þitt?“ hjelt Knut áfram,
„jeg vildi lielst tala við þig undir
fjögur augu!“ Hún kinkaði kolli,
svo sneri hún bakinu að honum til
þess að hann skyldi ekki sjá tárin
sem brutust fram á hvarma henni,
og gekk á undárí honum inn í her-
bergið.
Þegar inn var komið gekk hún út
að glugganum og fór að liorfa út á
götuna. „Hvað er það þó, sem þú
þarft að segja mjer?“ spurði lnin
lágt.
Knut settist þreytulega ó legu-
bekkinn. Hann sat þar lengi þegj-
andi og liorfði á Elsu — blessunar,
ástina hana Elsu, sem hann mundi
bráðum missa. ó, hversu mikið vildi
liann ekki gefa til þess að fá að lifa
þessa nótt upp aftur. Bara að liann
gæti skotið því fram af sjer, að gera
þessa liræðilegu játningu. En hann
varð að gera að-----og ó eftir mundi
Elsa hrinda honum frá sjer með
fyrirlitningu og lífið mundi ekkert
gildi hafa fyrir liann framar.
„Hefirðu ekki liugsað þjer að fara
að segja mjer hvað þetta er?“ Elsa
sneri enn að honum bakinu og rödd-
in virtist móðguð og mædd.
„ó, Iilsa“, byrjaði Knut liikandi,
„jeg — jeg — hefi liegðað mjer eins
og bleyða....“ sagði liann stynjandi.
„Hvað áttu við?“ Elsa sneri sjer
snögt við og leit spyrjandi á liann
„Æ, þetta er hræðilegt", hjelt
Knut áfrnm, „og jeg veit að þú