Fálkinn - 30.07.1938, Blaðsíða 5

F Á L K I N N
5
íku er öðru máli að gegna, þar
sem ferðirnar taka fleiri daga
en einn.
Því miður höfum við Evrópu-
menn látið Ameríkumenn æsa
okkur upp i hraðábrjálæðið. En
þróunin verður að fara liægt og
gætilega, öryggið er fyrir öllu.
Hinar mest notuðu farþega-
vjelar Junkers, t. d. Ju52 ganga
250 280 km. á klukkutíma
Það er liægt að auka þennan
hraða um 20—30 km. en verk-
smiðjurnar vilja ekki gera það.
Ju52 eru þær vjelar Evrópu,
sem síðustu árin hafa reynst
einna öruggastar í rekstri og
verksmiðjurnar vilja ekki hreyta
þeim. Og fólk sem er orðið vant
að ferðast með ákveðinni vjela-
tegund vill helst ekki breyta
um. Það er þvi óhyggilegt að
koma með nýjar gerðir of oft,
þvi að það tekur ávall tíma, að
afla nýrri gerð liltrúar almenn-
ings.
Ameríkumenn fara of geyst.
Nú tata þeir um að smíða flug-
vjelar ti) ferða yfir Atlantshaf-
ið, sem taka 100 farþega. Viljið
þjer fara með svoleiðis flug-
vj.el? spyr August Dresel, — jeg
vildi það að minsta kosti ekki.
Hvernig mundi fara ef slik vjel
yrði að neýðlenda úti á hafi í
(5—7 sliga vindi? Alt mundi fara
i sjóinn. Það verður að mjaka
sjer áfram en ekki hoppa í
flugmálunum.
Það er mikið verk að búa til
nýja flugvjelagerð. Fyrst er að
fá hugmyndina að gerðinni og
svo að teikna hana — það eru
þúsundir af teikningum gerðar
af einu og sömu flugvjelinni.
Svo eru smíðuð lítil líkun af
flugvjelinni og þau reynd i
„vind-tunnelnum“, og þegar því
er lokið þá fyrst er farið að
smíða. Smíði nýrrar gerðar tek-
ur jafnvel liálft annað ár, en
þegai fyrstu vjelinni er lokið
gengur fljótara með þær næstu.
Og nú er þessi fyrsta vjel reynd,
einkum hvað styrkleikann snert
ir. Hún er hlaðin sexföldum
þunga á við það, sem henni er
ællað að bera. Ju52 eru gerðar
fyrir 10 smálestir en hlaðnar 60
smálestum. Öll efni vjelarinnar
eru þrautprófuð áður en þau
eru notuð, burðarþol þeirra á-
ábyrgjast framleiðendurnir en
síðan eru þau röntgenljósmynd-
uð af flugvjelasmiðjunni, til
þess að sjá hvort nokkursstaðar
sje veila í. — Sjerstök áhersla
hefir verið lögð á að draga úr
hávaðanum í vjelunum, því að
liaim er farþegunum til mikilla
óþæginda. Og nú er svo vel á
veg komið, að menn geta talað
saman án þess að kalla, í far-
þegavjelunum. Það sem mestu
varðar er að brjóta hljóðöld-
urnar utan að.
Næsta aðal viðfangsefni Junk-
ersverksmiðjanna er að búa til
flugvjelar, sem noti hráolíu í
stað bensíns. Eldsneytiskostnað-
urinn yrði þá mun minni en nú
— ekki nema þriðjungur. Auk
þess er miklu minni eldbætla
af hráoliu en bensíni.------
----Úti á flötinni við verk-
smiðjubygginguna standa 26
spánýjar flugvjelar af gerðinni
Ju86. Þetta er sprengjuflugvjel-
ar af allra nýjustu gerð og geta
komist 385 kílómetra á klukku-
stund, enda hafa þær 1800 hest-
öfl í liréyflunum. Það er sænski
herinn, sem hefir keypt þessar
vjelar. Og nú eru þarna 25
sænskir flugmenn og verkfræð-
ingar að reyna vjelarnar áður
en afhendingin fer fram. Sænski
herinn á að fá 40 vjelar alls frá
Dessau — þær kosta 18 miljón
krónur: 450.000 kr. stykkið! En
svo hafa þeir keypt einkaleyfi
til þess að smíða vjelar af sömu
tegund sjálfir. Þeir ætla sjer að
eiga 165 svona vjelar eftir fimm
ár. Alstaðar er vígbúnaðarvof-
an. Þessar vjelar eru með
einskonar fallbyssuturni og eru
í honum þrjár hríðskotabyssur.
í 31 ríki eru flugvjelar frá
Junker í notkun og 33 flugfje-
lög nota þær. Og þær endast
vel. Suður í Nýju Guineu er enn
í notkun Junkersvjel frá árinu
1919!
Eftirtektarverðast i verksmiðj
unum er skálinn mikli, þar sem
flugvjelarnar eru settar saman.
Þar er meðal annars verið að
setja saman vjel af gerðinni
Ju90 — Der grosse Dessauer er
hún oftast kölluð — vjel sem
ofur vel getur flutt með sjer
heila bifreið. Auðkýfingur einn
befir pantað vjel af þessai-i gerð
útbúna ríkmannlegum setustof-
um, svefnklefum„ eldbúsi og
plássi fyrir bifreiðina sina. En
venjulega eru þessar vjelar
gerðar með farþegarúmi ein-
göngu og laka þá 40 farþega,
auk fjögra manna áhafnar.
— Fyrst er grindin smíðuð,
úr ótal stálsperrum og laug-
böndum en utan á hana er svo
seymt aluminiumsþynnum. í
þessa vjel fara um miljón lmoð-
naglar. Skrokkurinn er 26 metra
langur, en vængirnir 36 metrar.
Ekki heyrist mannsins mál l'yrir
logsuðutækjunum og glamrinu
i lmoðvjelununL og pressunum.
Ein pressan, sem hefir 300 smá-
lesta þrýstiþunga er að beygja
til stjelið úr einni samfeldri
plötu, önnur er að pressa liurð-
irnar. Þarna er alt unnið með
vjelum. Þarna ægir sanian ýins-
um flugvjelagerðum en i öðr-
um skála eru eingöngu smíðað-
ar vjelar af gerðÍLmi Ju52 og er
þar hægt að smiða tiu slikar
vjelar samtímis.
Á svona stað er það margt sem
fer fyrir ofan garð og neðan hjá
manni sem ekki er sjerfróður.
Og margt er þarna, sein ekki er
til sýnis — leiðsögumaðurinn
„hleypur yfir“ það og gestinn
varðar ekkert um það.
En á Junkerssafnið koma all-
ir. Það iLiá eins vel kalla það
rannsóknarstofu eins og safiL
— „Lehrschau“ kalla Þjóðverjar
það. Þar kjuLiLa hinir ungú
starfsmeiLn verksiLLÍðjanna sjer
þróuiL flugvjelaiðnaðarins i
Dessau frá öndverðu og þar eru
líköiL af ölluiLL flugvjelagerðuiL-
um, sem smíðaðar hafa verið
— og enda fleiri. Þar er lil
dæmis „flugvængurinn“, sem
Junkers teiknaði og hafði svo
mikla Irú á, ný flugvjelagferð
eins og einn stór vængur i lag-
inu, en í honum var komið fyrir
hreyfli, stýrishúsi, farþegaklef-
um og öðru. Junkers hafði mikla
Irú á jiessaLÍ gei'ð, en þó hefir
flugvjel með þessti lagi ekki ver-
ið sLLiíðuð énn.
Dessauverksmiðjurnar eru
iiLerkur vitnisburður þýskrar
hugvitssemi og verksnilli. Einka
leyfin sem starfsemi verksmiðj-
anna byggist á, skifta þúsund-
iim. Og ný bætast við svo að
segja daglega.
FRÁ PYRENEAFJÖLLUM.
Myndin sýnir spánskan heniLann,
seiii fundið hefir son sinn fimm
ára gainlan, er týnst hafði á flótfa
fjölskyldunnar frá heimili sínu.
Á LEIÐ TIL TOKIO.
Þessi Svisslendingur heitir Fritz
Steininger. Hann er lagður á stað
fótgangandi, i hjóðbúningi og með
svissneska fánann um öxl, til þess
að vera viðstaddur Olympsleikina
í Tokio árið 1940.
Bandaríkin eru mesta talsímaland
heimsins og koma þar 143 símar á
hverja þúsund íbúa. En i Evrópu er
hvergi eins mikið um síma og í Sví-
þjóð. Þar eru 740 þúsund símar eða
118 símar fyrir hvert þúsund íbúa.
Næst koina Danir með 109 síma á
liúsund íbúa.
Farhegarúm i einni af fyrshi slóru Junkers-flugvjelulniim.