Fálkinn - 19.11.1938, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
* m ar
LEIKFJELAG REYKJAVÍKUR: I NAVIGI
og sorg skiftast á í mannlífinu og
gleði og sorg eiga að skiftast á á
leiksviðinu. Hláturinn hressir og
lengir lífið. Alvaran þroskar skap-
gerðina og gerir okkur vitrari og
d.iúpsærri. —
Hjer birtast þrjár myndir úr leikn-
um.
Einar Halldórsson, hreppstjóri
að Kárastöðum, verður 55 ára
18. þ. m.
Frú Guðríður Guðmundsdóttir,
ekkja sjera Ölafs Ólafssonar frí-
kirkjuprests, verður 85 ára 21.
þ. m.
Kristinn Magnússon, kaupm.,
verður 65 ára 2k. þ. m.
A búgarði einum i greifadæm-
inu Fermangh í írlandi er til venju-
leg önd, sem verpir kolsvörtum
eggjum — svo að i raun og veru er
hún dálítið óvenjuleg önd.
Þó það virðist ósennilegt, þá nota
250 miljónir — 13% — af íbúum
jí.rðarinnar stöðugt hið æfaforna
tunglaldartímatal, en eftir þvi er
árinu skift i 354 daga.
Leikfjelag Reykjavikur hóf starf-
semi sína á þessu hausti með því að
sýna enska gamanleikinn: „Fínt
fólk“. Hann fekk fremur kalda dóma
í blöðunum enda gekk hann ekki
lengi.
Nú er leikfjelagið byrjað á nýjum
leik, alvarlegs efnis, sem heitir í ná-
vigi, eftir W. A. Somin, sem hjer er
með öllu ókunnur höfundur. En tai-
ið er að hann sje pólskur tíyðingur,
sem búsettur er í Englandi.
Leikurinn er í þrem þáttum, ail-
löngum, og eru leikendur aðeins
tveir, lijónin tíustav Bergmann og
Liesa kona hans. Það segir sig því
sjálft að mjög reynir á krafta þeirra
er með hlutverk Bergmannshjónanna
fara, þar sem leikurinn er óslitið
drama frá fyrsta þætti og til leiks-
loka, þar sem þau ráða sjer bana til
þess að sleppa undan refsingu lag-
anna fyrir morð, sem frú Liesa lief-
ur framið á níðingi, sem er hátt sett-
ur í þjóðfjelaginu.
Gustav er leikinn af Indriða
Waage, en Liesa af Soffíu Guðlaugs-
dóttir. Leikur þeirra hefur þegar
fengið góða dóma í öllum dagblöð-
unum, og það er skoðun þess er
grein þessa ritar að sjaldan hafi öllu
betur verið farið með hlutverk á
leiksviði hjer. Leikur beggja persón-
anna er svo saiinfærandi, og var
hann þó mjög erfiður, ekki sist
hennar.
En þau voru bæði hlutverkunum
vaxin. Frú Soffía sýndi hjer sem
oft fyr mikil tilþrif í leik sínum
enda vita allir leikhúsgestir að hún á
þau til í ríkum mæli. Og Indriði ljek
betur en nokkru sinni áður. Oft hef-
ir áhorfendunum fundist hann skorta
þrótt í ýms hlutverk sem hann hefir
haft, en í návígi er leikur hans kröft
ugur og skilningur hans næmur fyr-
ir smáatriðunum sem hinum stærri.
Sigur lians í þessum ieik er ineiri
en frú Söffíu.
Gustav Bergmann er uppreisnar-
maður. Hann er mikill í munni, en
minni í dáðum. Hann lætur inikið
yfir hugrekki sínu á sósíalistafund-
unum, er hann segir konu sinni frá
þeim, en i raun og veru er hann
viljalaust rekald, maður landflótta
og óreglu, ólíklegur til allra stór-
ræða og vill engu mein gera.
Það er óneitanlega meira i konu
lians spunnið. Hún er mikil í ást
sinni og hatri. Það er hún, sem
myrðir Sandell, óþokkann, sem hef-
ur tælt hana.
Leikurinn er „spennandi" frá upp-
hafi til enda. Áhorfandinn er á
glóðum. Hinn jafni stígandi leiksins
lieldur áhorfendunum föngnum tíl
hins síðasta, er alt endar með ósköp-
um sjálfsmorðanna.
Það leyndi sjer ekki að leikhús-
gestirnir dáðust að leiknum. Dauða-
þögnin sem ríkti meðan hann stóð
yfir var þess órækur vottur.
Fyrir lesendur blaðsins, einkum
þá er úti á landi búa og ekki hafa
tækifæri að sjá hann, er vert að
geta þess að í návígi var leikið í
útvarpinu í fyrra undir sama nafni,
af Indriða Waage og Öldu Möller.
Leikfjelag Reykjavíkur hefur sóma
af þessum leik. Vonandi nota bæjar-
búar tækifærið til þess að sjá hann
áður en það er of seint. Það er eng-
in hrakspá þó að sagt sje að það sje
óvissa um að það bjóði á næstunni
upp á jafn góðan leik. Og enn eitt,
góðir Reykvíkingar, það er vert að
horfa á annað en gamanleiki. tíleði
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Skúli Skúlason.
Sigurjón Guðjónsson.
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Simi 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6.
Skrifstofa i Oslo:
Anton Schjötsgade 14.
Blaðið kemur út hvern laugard.
Áskriftarverð er kr. 1,50 á mán„
kr. 4.50 á ársfj. og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millim.
Herbertsprent.
Skraddaraþankar.
Voldugir menn hafa stundum of-
metnast svo, að þeir hafa ráðist í
að taka að sjer að breyta náttúrulög-
málinu eða taka fram fyrir hendur
þvi. En það hefir jafnan farið illa,
því enginn maður hefir fæðst svo
fullkominn, að hann hafi eigi sjálf-
ur verið háður þessu lögmáli.
tíamall herkonungur ljet berja sjó-
ihn, alveg eins og þegar fólk hirtir
óþægan krakka.. Og þráfaldlega
reyna menn að láta eins og stað-
reyndir sjeu ekki til. En það fer
jafnan á sömu leið að lokum, eins og
þegar húfræðingurinn ætlaði að láta
vatnið renna upp á við.
Bandaríkjamenn ofsóttu árum sam-
an Svertingjana sem þeir höfðu
þrælkað áður, og enn kemur það
fyrir, að múgurinn tekur sjer refsi-
vald yfir þeim. Það liefir vakið
andstygð allra skynbærra manna.
Um þessar inundir hefir eigi aðeins
múgurinn heldur og ýmsir ráðandi
menn í Þýskalandi tekið sjer refsi-
vald yfir Gyðingum, brotið á þeim
hús, Jimlest þá og hrakjð. Gyðing-
um er þetta ekki ný bóla. Þeir hafa
á öllum öldum sætl sömu kjörum,
þegar hatrið hefir fengið að ráða.
í Rússlandi voru þeir brytjaðir nið-
ur á tímum keisaraveldisins. Síðar
urðu þeir mestu álirifamenn í land-
inu og komu fram byltingunni miklu.
Meðfram þessvegna er nú reynt að
útrýma þeim í Þýskalandi.
Sagan um Gyðinginn gangandi er
altaf að rætast. Hann samlagast ekki
iiðrum þjóðum, hann fer sínar götur.
Frægur Gyðingur, Georg Brandes,
sagði um kynþátt sinn að hann væri
„samfundsnedbrydende“ — spilli
þjóðfjelagslegu skipulagi — og það
hefir reynst satt. Hann 'hefir víðaO
hvar verið einskonar minnihluti í
þjóðfjelaginu, róið sínum árum og
reynt að spilla, alveg eins og Súdetar
i Tjekkóslóvakiu, nema þar sem
hann hefir náð svo miklum völdum,
að hann hefir verið tekinn sem jafn-
ingi og lálinn óáreittur. Því að
fjandskapur lians liefir stafað af þvi,
að það hefir verið litið niður á hann.
Það verður naumast um það deilt,
að Gyðingurinn eigi alveg sama til-
kall til jarðarinnar og aðrir menn.
Hann hefir lagt sinn skerf til al-
mennra framfara eins og aðrir, nema
framar sje. En hann hefir verið
smáður og fyrirlitinn og því skyldi
enginn lá honum, þó að hatur vakn-
aði á móti. Hitt væri brot á einu af
iögmálum náttúrunnar.