Fálkinn


Fálkinn - 24.02.1939, Blaðsíða 4

Fálkinn - 24.02.1939, Blaðsíða 4
i F Á L K 1 N N ÚTLÆGI KEISARINN í DOORN A FTURELDING hinn 10. nóv. 1918. . . . Brautarlest, sem livergi sást getiS á nokkurri á- ætlun, rennur inn á stöðina í smábænum Eysden, syðst í Hol- landi. Hinir fáu farþegaklefar í lestinni flytja keisarann, sem fyr- i- örstuttu hefir sagt af sjer, frá aSalstöðvum þýska hersins í Spa í þeim hluta Belgiu, sem Þjóð- verjar höfðu á sínu valdi, í ör- vggi Hollands hins hlutlausa. Þessi uppgjöf keisarans er lyrsta áþreifanlega sönnunin fyr- ir því, að lok styrjaldarinnar sjeu að nálgast. Stöðvarstjórinn símar til Haag og þar hlustar utanríkisráðherr- ann forviða á frjettirnar ótrú- legu. Úr rúminu sínu liringir ráðherrann til ýmsra hollenskra aðalsmanna og útvegar keisaran- um þak vfir höfuðið til bráða- hírgða í Amerongen-höll, sem liollensk-ensk-þýski greifinn Ben tinck hefir hoðið fram. A ömurlegu hrautarstöðinni við landamærin gusar vetrar- vindurinn krapahryðjum yfir stjettina. Vilhjálmur II. þramm- ar fram og aftur um stjettina, hægt og lmgsandi, með hendurn- ar á kafi i vösunum á gráa yfir- frakkanum sínum, og bíður eftir leyfi hollensku stjórnarinnar til þess að fá að fara ferða sinna frjáls og óhindraður. Gestabókin. Tuttugu ár eru liðin síðan; maðurinn sem kom til Hollands þá, sigraður og mæddur, hefir lifað í kyrþey síðan þetta gerð- ist. Hann er nú kominn fast að áttræðu, og livað sem því líður að hann hafi verið gallagripur sem stjórnandi, þá er hitt víst, að í útlegðinni hefir hann lifað fyrirmyndarlifi, sem hlýtur að liafa áunnið honum samúð margra er áður voru honum frá- hverfir. Árið 1920 sá liann hlut- skifti sitt fyrir og keypti húsið í Doorn og settist þar að. Enginn sem kemur til Doorn sem er smábær með um 7000 íbúum í miðju Hollandi mundi láta sjer til hugar koma að þetta hús væri bústaður jafn frægs útlaga. Hvert barnið í Doom þekkir „Húsið“, sem er minna en svo, jafnvel á hollensk- an mælikvarða, að hægt sje að kalla það höll. Af aðalgötunni sjer maður varðhúsin við hliðið, og eru þau bygð í hálfhring. Ein- stæðingslegur lögreglumaður, sem ekki er einkennisbúinn, rannsakar gestina og yfirhevrir þá, en vopnaður lögreglumaður er á vakki í fjarlægð. Óboðna gestinum er vísað til stofu, þar sem tvær bækur, bundnar í rautt alskinn, liggja á orðinu, annað með ágyltum stafnum H en hitt með W og eru kórónur yfir báðum nöfnunum. Þar geta gestir ritað nöfn sín. Margir hafa skrifað hlýjar ósk- ir, lofsyrði og ritningarstaði úr Biblíunni ásamt nafni sínu. — Gestabókin er horin inn til keis- arans á hverju kvöldi og honum láist aldrei að lesa vandlega það, sem skrifað hefir verið í hana um daginn. Herkortin Rannsökuð. Breiður vegur liggur um skemtigarðinn upp að húsi keis- arans fyrverandi, en sljettir gras- teigar meðfram og röð af göml- um trjá'm. Húsið, sem bygt er i gömlum hollenskum höfðingja- stíl, er aðeins tvær hæðir; það er úr rauðum tígulsteini og hul- ið vafningsviði, sem hvítar syll- urnar undir gluggunum skína gegn um. 1 sama bili sem gestur- inn fer yfir vígisgröfina opnast breiðu glerlmrðirnar og tveir svartklæddir þjónar hneigja sig og bjóða gestinum inn. Hið fyrsta sem gesturinn rek- ur augun í í anddyrinu eru mynd ir af hollenska drotningarmann- inum og konu hans. Þær eru hið ytra tákn þeirrar hollustu, sem Vilhjálmur II. ber til hollensku konungsættarinnar frá Oranje- Nassau, en þeirri ætt er hann skyldur að langfeðgatali. Hann hefir ávalt viðurkent þann skyld- leika, eins og hann m. a. gerði með þvi að gefa fyrir mörgum áruin standmynd þá af Vilhjálmi III. sem nú stendur fyrir framan Kensingtonhöllina í London. Á borðinu i anddyrinu liggur útflett herforingjaráðskort. Áð- ur var það uppdráttur af Abess- iníu, sem lá á borðinu; nú er Kína konrið í staðinn og víg- stöðvarnar á Spáni athugar Vil- hjálmur með mestu gaumgæfni. Hann merkir aðstöðu herjanna með smáflöggum og flytur þau með kostgæfni þegar breyting verður á herstöðunni. Þetta er hið eina, sem minnir á hinn fyr- verandi hæstráðanda hers; það sem gestinn furðar meira er að sjá þau kynstur af blómum, sem alstaðar verða fvrir, hvar sem litið er. Úr borðstofunni er fagurt út- sýni yfir garðinn bak við húsið. Og á kvöldin er stórfenglegl og skemtilegt að líta yfir mathorðið, því að þá er postulínshorðhún- aður úr Neues Palais í Potsdam notaður. En þeim skjátlast, sem halda að keisarinn hafi gaman af íburði; þvert á móti — alt er sjerlega óbrotið. Mataræðið er líklega einfaldara í Doorn en á flestum herrasetrum. Hermína prinsessa. Vegna gjaldeyrishamlanna í Þýskalandi er hins ítrasta sparn- aðar gætt hvað heimilisþarfirnar snertir. Eitt kvöldið tók keisari eitt barnið í húsinu á lmje sjer og spurði: „Segðu mjer hvað við eiguin að fá að borða í kvöld!“ Og krakkinn svaraði: Anda- steik! — „Hvað segirðu? Eigum við að fá andasteik aftur. Við höfum fengið liana áður i þessari viku.“ :— -— Afar mjór stigi er upp á efra loftið. Þegar þangað kemur er géstinum fenginn lítill blómvöndur og hann beðinn um að koma inn í hálfdimt herbergi. Það er herbergið, sem Augusta Victoria, fyrri kona keisarans andaðist i. — Gesturinn leggur blómin á hvíta ábreiðuna yfir trjerúminu i stofunni rúminu, sem drotningin dó í. Yfir rúminu hangir mynd af Gastello við Rapallo endur- minning um sólbjarta daga. Á skrifborði hennar, nálægt glugg- anum, eru yfir 50 myndir af börnum hennar og barnabörn- um, hver mynd í sínum ramma. Þarna var bún vön að sitja eftir að hún kom í einveru útlegðar- Er hann gleymdur maðurinn, sem einu sinni var mest talað um af öllum jarðarbúum? — I tuttugu ár hefir hann lifað sem útlagi í Hollandi og sjer væntanlega aldrei framar ættjörðina og þjóðina, sem tignaði hann eins og goð. Hvað hefst hann að í útlegðinni? — í greininni, sem hjer fer á eftir, segir nokkuð frá því. Hún er skrifuð ai' Joachim von Kurenberg, systursyni von Biiiows fursta, sem var einn af síðustu könslurum Þýskalands undir keisarastjórninni. — Höllin i Doorn, þur sem keisarinn bijr. Til vinstri: Keisarinn og Hermína í garðinum við höllina.

x

Fálkinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.