Fálkinn - 24.02.1939, Blaðsíða 8

8
F A I, K I N N
Smásaga z\\\v Brazia DzlEdda.
ÖMUL sardinsk helgisögn
hermir, a'ð likamir þeirra,
sem fæddir eru á aðfangadaginn,
verði ekki að dufti nje ösku til
enda veraldar.
Riki Bóndinn, Zio Diddimi
Fráu var upp með sjer al' þess-
ari gömlu sögu; en Predu Tas-
ca, unnusti dóttur lians, spurði:
Og hvað er varið í það? Að
hvaða gagni kemur líkaminn
okkar, þegar við mi einu sinni
erum dauð?
Nú, svaraði bóndinn, er
ekki eitthvað dýrðlegt við það að
verða aldrei að moldu? Og skyldi
það ekki vera nokkurs virði á
degi dómsins að fim.a líkama
sinn aftur óskaddaðan?
Þegar
Hver getur vitað það? svar-
aði Predu, dálítið hreykinn, eins
og hann væri upplýstur maður.
Heyrðu mig, tengdasonur,
sagði hóndinn alt í einu, þetta
er ágælt efni; eigum við ekki að
kveðast á um það i nótt?
Zio Diddinu var nefnilega hag-
vrðingur i fremstu röð, eins og
faðir hans og afi höfðu verið.
Hann gripur með áfergju öll
sjerstæð yrkisefni og tækifæri,
til þess að geta kveðist á við
liagyrðinga, er standá hönum að
baki í listinni.
Ó! sagði Maria Franziska
glettin í augunum af því að
unnusti hennar horfði á liana -
ó! það er nú ekki skemtilegt
vrkisefni.
— Þegi þú! Farðu í l)æiið!
sagði faðirinn ruddalegur.
Enda þótt hann væri skáld,
þá var liann ruddafenginn mað-
ur og var mjög mikill harðstjóri
við fjölskylduna, og þö einkum
dóttur sina.
Og öll fjölskyldan virti hann
og óttaðist: Maria Franziska
Jjorði ekki einu sinni áð seljast
niður hjá unnusta sínum, því
að landsvenja krefst, að hjóna-
efni lialdi sjer altaf í hæfilegri
fjarlægð hvort frá öðru. Hin
hlómlega, unga stúlka, er klædd
var fögrum húningi úr flaueli
og þvkku ullartaui, ljet sjer
nægja, að horíast öðru livoru
hrosandi i aifgu við unnusta sinn
úr dálítilli fjarlægð og senda
honum örfandi hros úr hlágræn-
um augunum, sem voru eins stór
og tvær ])roskaðar möndlur.
Það var aðfangadagur; grár,
J)okufullur en heitur dagur. Suð-
austanvindurinn bar með sjer
hressandi sjávarlykt og mollu-
lilýjan andvara frá fjarlægri
eyðimörkinni. Það var engu lík-
ara en hinumegin i dalnum, ])ar
sem möndlutrjen stráðu livítum
blöðum sínum fyrir vindinum,
eins og snjóflyksum, og hak við
fjöllin, þar sem vetrarkornið var
farið að spíra, logaði mikill eld-
ur, logarnir sáust ekki, en glóðin
fanst; og skýi-n, sem stöðugt
svifu yfir fjallstindana, litu út
eins og ])au væru reykurinn frá
hinum ósýnilega eldi.
Hátíðarhringingin ómaði.
Þorpshúarnir, sem þeývindurinn
hresti upp, spjölluðu saman á
götunum, og sögðu liver öðr-
um frá þvr, hvernig þeir ætluðu
að halda jólin; fjölskyldurnar
skiftust gjöfum á; smágrísum.
haustlömbum, kjöti, sælgæti,
þurkuðum ávöxtum; smalarnir
færðu húshændum sínum mjólk
og húsmóðurin fylti mal smal-
ans með kálmeti eða þá ein-
hverju öðru: hún gætti þess
vandlega að skila mjólkurilátinu
ekki alveg tóniu aftur, því það
gat liaft slæma fvrirboða livað
hjörðina snerti.
Predu Tasca var hjarðbóndi;
hann hafði slátrað fallegasta
grísnum sínum, tekið innan úr
Iionum, litað skinnið með hlóð-
inu; því næst hafði hann komið
fyrir grænum myrtusgreinum í
kviði hans og sent svo með gjöf-
ina lil unnustunnar í skrautlegri
körfu. Maria Franziska hafði gef
ið konunni, er kpm með gjöfina
glóandi silfurpening og látið
köku úr möndhim og lumangi í
körfuna.
Um kvöldið kom hrúðguminn
ti' Casa Fráu og þrýsti hönd
meyjarinnar, hún roðnaði, hló
af ánægju og dró að sjer liönd-
ina. llún hafði gullmynt í
henni og gekk strax gegn um
húsið til þoss að sýna hana öll-
um, en sagði engum hver hefði
gefið henni hana. Glaður óm-
ur klukknanna harst út í hlýtl
og unaðslegt kvöldið.
Predu fór i fallegustu fötin
sín, þau voru með nokkrum
miðaldasvip: blár flauelskufl,
stutt, svört, vandlega saumuð
kápa úr ullartaui og flaueli, og
ísaumað leðurhelti með hnöpp-
um og gullvíravirki. Langa hárið
var svart, vel greitl og smurt
oiíusmyrslum og fjell í lokkum
niður fyrir eyrun. Og þar sem
hann hafði nú þegar drukkið
vín og anislíkör, leiftruðu svörtu
augun hans og rauðar varirnar
lýstu undan svörlu, þjettu skegg-
inu. Ilann var mjög laglegur
maður!
Hann bauð tengdaföður sínum
gott kvöld og' sellist hjá honum
fyrir framan arininn, þar sem
eldurinn var að næra sig á stein-
eikarstofni.
Herrann gefi vður luindrað
jól! Hvernig líður vður?
Eins . og gömlum gammi,
sem hefir mist klærnar, svaraði
hinn óstýriláti hóndi, sem var
að hyrja að eldast. Svo minti
hann unga manninn á loforð
hans um að þeir skvldu kveðast
á um ákveðið efni.
Við förum lil messunnar,
sagði hann, á eftir fáum \ið
okkur góða máltíð og' svo byrj-
um við.
Við getum hvrjað strax ef
þjer viljið.
Strax, nei! hrópaði Zio
Diddinu og harði stafnum á arin
helluna. Meðan kvöldið helga
stendur yfir gerum við ekkert.
Hin heilaga móðir þjáist af fæð-
ingarhríðum, og á meðan meg-
uiii við hvorki kveðast á nje
eta kjöt.
Gott kvöld, Mattia Por-
tolu, sestu niður og segðu mjer,
hverjir koma fleiri. María Franz-
iska, gefðu okkur að drekka!
Slúlkan skenkti á, og þegar
hún hneigði sig fyrir unnustan-
um, um leið og hún rjetti honum
glasið með rúbínrauðu víninu,
töfraði lnin hann nieð augna-
ráði sinu og hrosi. Gesturinn
taldi upp á meðan nöfn þcirra,
er koma mundu.
Konurnar voru nú önnum
kafnar að húa til matinn. Að
latneskum sið stóð stóri stein-
arininn i miðju eldhúsinu. Öðru
ínegin sátu karhnennirnir, hinu-
megin suðu konurnar á glóðinni,
sem eikarstofninn myndaði.
Gjafagrísinn hans Predu Tasca
hafði verið settur á steikartein-
inn og ilmandi steikarlyktina
lagði um alla stofuna. Nú komu
tveir gamlir frændur hóndans,
bræður tveir, sem aldrei höfðu
gifst, til þess að þurfa ekki að
skjfta arfi sínum, og ennfremur
ungur hlindtir maður, sem þreif-
aði sig áfram eftir veggjnun með
smástaf.
Annar gamli bróðirinn tók ut-
an um mittið á Maríu Franzisku
og fór með hana lil unnusta
sins. Hvað hugsið |)ið, elsk-
urnar mínar, sagði hann
hversvegna eruð þið svo langt
frá hvort öðru eins og stjörn-
urnar? Takist ])ið i hendur,
kvssisl þið. . . .
Predu og María horfðu hvorl
a annað astríðufullum augum
en Zio Diddinu sagði með þrumu
raustu:
Gamli fauskur, láttu þau
eiga sig, þau þurfa ekki þinna
ráða við.
Veil jeg vol, svaraði gamli
maðurinn; — þsu munu sjálf
kunna ráð lil að fara i kring um
l'i.Ú-
Ef svo væri, sagði hóndinn,
þá mundi jeg réka unga mann-
inn í hurtu eins og vespu. Vín,
María Franaáska!
Stúlkan losaði sig dálítið
Iivumsa úr armi gamla manns-
ins; Predu lagaði á sjer húfuna
og sagði hlæjandi:
Gott. Nú, syngja og jeta
má maður ekki. . . . og ekki held-
ur hitt. . . . En drekka?
Maður má alt, því guð er
góður, muldraði hlindinginn,
sem sal hjá hrúðgumanum.
Dýrð sje guði i upphæðum og
friður á jörðu með þeim mönn-
um, sem hann hefir velþóknun á.
Og þeir drukku. Predu einn
snerti varla glasið sitt. Um ell-
efuleytið stóðu allir upp, lil ])ess
að fara lil miðnæturmessunnar.
Anna gamla gælti einsömul
hússins og undirhjó skamtana
handa hinum framliðnu, sem
koma á jólanóttina, lil ])ess að
heimsækja ættingja sína. Hún
setti disk með vistum á og hikar
með víni á steintröppurnar fyrir
utan lnisið. Fátækur nágranni
sem þekti trú og siði gömlu kon-
unnar, liljóp yfir múrinn, drakk
vínið og tæmdi diskinn.
Þegar hitt fólkið kom frá
messunni, voru stórar dýnur
hreiddár á gólfið, og vfir þær
borðdúkar heimaunnir; úr stór-
skálinn, úr gulum og rauðum
leir, rauk upp af makkarónun-
um, sem konurnar höfðu húið
til, og grísinn, sem nú var full-
steiktur var tekinn fram og lagð-
ur á trjehretti. Glaðir í bragði
settust nú eldri og yngri á dýn-
urnar á gólfinu og snæddu og
drukku allfast.
Að máltíðinni lokinni, urðu
konurnar að draga sig hurt,
samkvæmt hinu stranga hoði
húsráðandans. Karlmennirnir
settust nú og hreiðruðu um sig
kring um arininn, drukku sleitu-
laust og byrjuðu að kveðast á.
Bóndinn lióf sennuna.
Jæja, svo þú segir það,
tcngdasonur, að það sjc hetra að
verða að sjö únsum af dufti lield
ur en að finna líkama sinn aftur
óskaddaðan á degi dómsins?
Predu lagaði á sjer húfuna og
hóf máls:
Yrkisefnið er svo leiðinlegl,
við skulúm velja okkur eitthvað
þeyvindurinn blæs.