Fálkinn - 24.02.1939, Blaðsíða 5

;F A íL K i N N
Í)
Skák nr. 48.
innar og lmgsa til ættingjanna,
sem liún var orðin fráskila við.
Hún liafði ávalt lifað innilegu
samlífi við fjölskvldu sína, jafn-
vel meðan hún var á hefðartindi
tignar sinnar.
' í stofu rjett hjá situr Hermína
prinsessa, siðari kona keisarans
og veitir te. Tedrykkja síðdegis
er fastur siður á lieimilinu, þó
enskur sje. Hermína prinsessa er
siðasti afkomandi einnar helstu
og elstu furstaættarinnar i Þýska
landi, eldri ættbogans af Reuss.
Fyrri maður hennar, furstinn af
Schonaicli-Carolath, var rithöf-
undur góður, hámentaður maður
og frjálslyndur. Hermína prins-
essa er fjölgáfuð kona og víð-
lesin. Ræðir hún um bókmentir
af miklu fjöri og skilningi.
Hún hugsar og hagar sjer al-
veg eins og kona tuttugustu ald-
arinnar. Síðastliðið ár leyfði hún
dóttur sinni að giftast manni af
alþýðustjett. Margt er það i hinu
nýja þjóðlífi Þýskalands sem hún
fellir sig vel við, og Hitler þekk-
ir Imn persónulega.
Hinn opinheri titill hennar er
„konungleg prússnesk tign“,
liinn gamli Hohenzollerntitill,
sein einu sinni var veittur síðari
konu Friðriks Vilhjálms III. En
Vilhjálmur hefir lag á, að sýna
gestunum hvernig hailn vilji láta
titla hana þegar hann er við-
staddur. Eins og af tilviljun gef-
ur hann stundum orð í belg og
segir þá til dæmis: „Hennar Há-
tign er mjer öldungis sammála."
Margt er skrafað.
Keisarinn er kominn i le-
drykkjuna, eins og hann er van-
ur. Hann kemur inn í dyngju
konu sinnar ljeltari í spori en
maður skyldi halda um áttræðan
mann. Hann er i ljómandi falleg-
um svörtum fötum og hvítu
vesti. Nú orðið ber hann aðeins
fáa hringi, en stóra nælan er enn
i hálshnýtinu hans og í hnappa-
gátinu lítil eftirmynd af stör-
krossi Pour la merite-orðunnar.
Eigi er völ á meiri „grand
seigneur" en lionum, með snjó-
hvítt liárið og vendilega greitt
skeggið. Hreyfingar hans eru ó-
þvingaðar og aðlaðandi; gáfuleg
augun geisla enn af fjöri og
þokka. Þó það kunni að þykja
öfugmæli líkist hann núna mjög
elsta syni sínum, krónprinsinum
l’yrverandi.
Það sem gestinum verður hug-
stæðast er hve keisarinn er fjör-
legur og blómlegur útlits. Maður
töfrast af andlitinu á honuin.
Það leikur um það hæðnisglott
jiegar liann ætlar að fara að
henda gaman að einhverju, til
dæmis því, hvílíkur kynstur af
hókum liafi verið skrifuð um
sjálfan hann og ríkisstjórn hans,
án þess að höfundarnir liafi gert
tilraun til að reyna að skilja
manninn, sem þeir voru að
skrifa um.
Hann talar með krafti og veð-
ur elginn; það er erfitt að taka
fram i fyrir honum. Jeg gerði
einu sinni tilraun til að snúa
umræðunum að öðru málefni —
notaði tækifærið meðan keisar-
inn var að smyrja ávaxtasultu
ofan á hrauðsneiðina sína — en
liann deplaði kankvíslega fram-
an i mig augunum og hjelt á-
lTam að tala. Það kemur varla
fyrir að hann misminni nafn
eða ártal.
Rersögli hans er ekki minni
en hún var í gamla daga og
enn hefir hann gaman af að
krydda ræðu sina skrílmáli. En
jafrian talar hann um „sína
tima“ hann minnist aldrei á
neitt, sem komið hefir fvrir hann
siðan i nóvember 1918.
Þá var starfi hans lokið í
heiminum og hann hefir lært að
sætta sig við það, en forðast eins
og heitan eldinn að ná aftur upp-
reisn sinna fyrri valda. Það sem
nú einkennir manninn er mildi
elliáranna.
Viðtalið frá 1908.
Meðal hinna mörgu erlendu
hlaða, sem keisarinn les, er „The
Daily Telegraph & Morningpost“
og jeg minnist hiris fræga við-
tals við keisarann, sem kom úl
í „Daily Telegraph" 28. okt. 1908.
(Þjóðverjar urðu gramir keisar-
anum fýrir hersöglina í þessu
viðtali og kanslarinn varð að
lofa þinginu, að slíkt skyldi ekki
koma fvrir aftur). Jeg minnist
á frænda minn, von Búlow
fursta. sem var kanslari þá, og
var svo harðorður um keisar-
ann í endurminningum sínum.
Keisarinn bandar út hendinni
. . . .„Látum hann sofa“. En i
slaðinn fer hann að tala með
mikilli tilfinningu um þá, sem
reyndust honum trvggir í út-
legðinni og um aðra vini sina.
En í umtalinu um England fer
hann eins og köttur kringum
heitan graut. Keisarinn telur sig
Englending í aðra röndina. Hann
dáir líf enska stórbóndans og
hefir tekið sjer það til fvrirmynd
ar í útlegðinni.
Hann fer á fætur kl. 8-—9 á
morgnana og er hann hefir etið
árbít gengur hann góða stund
i garðinum. Þegar hann genguf
út i hæinn lætur hann jafnan
lögregluna vita af því og húú
hefir gát á ferðum lians. Annars
þarf hann engrar verndar við,
því að liann er vel látinn af bæj-
arbúum.
Vísindamaðurinn.
Hann er löngu liættur að
liöggva og saga i eldinn. Hins-
vegar hefir hann gaman af að
dútla við garðvrkju. Oft fer hann
langar ferðir í hifreið, stundum
jafnvel norður að Norðursjó,
og litur þá inn til kunningja og
drekkur te. Hann fær ósköpin öll
af brjefum.
Eftir kvöldverð fer hann beina
leið inn í vinnustofu sína til þess
að ljúka við dagsverkið. En oft
liefir hann gesti hjá sjer á kvöld-
in: ýmsa fornfræðinga úr ná-
grenninu. Síðan hann keypti
Ivorfu, árið 1903, liefir hann
stundað fornfræði i tómstundun-
um. Og núna eftir tuttugu óra
útlegðina hefir hann lokið við
.,Endurminningarnar“. sínar og
helgar sig nú allan fornfræðinni.
Honum þykir mest gaman að
tala við vísindamenn, og slíkum
mönnum býður hann oflast
heim.
Þetta er það, sem maður
helst man úr heimsókn hjá keis-
aranum í útlegðinni: aldursróin
sem komin er vfir liann, ákafi
hans þegar hann talar um forn-
þjóðamenningu og hlómahafið í
stofunum.
Reykjavík 30. janúar.
Franski leikurinn.
Hvítt: Ásniundur Ásgeirsson.
Svart: Sturla Pjetursson.
1. e2—e4, e7—eö; 2. d2—d4, d7
—d5; 3. Rbl—c3, Rg8—fö; 4. Bcl
g5, Bf8—e7; 5.Bg5xfö, Be7xfö; ö.
Rgl—f3 (e4---e5 var líka góður leik-
ur), Ö...... g7—gö; (Veikir peða-
stöðuna kongsmegin. Betra var c7—■
c5 og síðan Rb8—cö); 7. Bfl—43,
0—0; 8. e4—e5, Bfö—g7; 9. Rc3—e2,
(Sjötti leikur svarts gefur hvitu tími
til að gera þennan Ieik og styrkja
peðastöðuna á miðborðinu), 9.......
c7—c5; 10. c2—c3, Rb8—-cö; 11.
0—0, Dd8—bö; 12. Ddl— d2, Bc8—
d7; 13. h2—h4, (Til þess að hindra
leikinn f7—fö, eða f7—f5, Hal—cl
var þó mjög aðkallandi leikur); 13.
.... c5xd4; 14. c3xd4, Rcö—b4;
(Svart sjer undir eins veiluna í
stöðu hvíts, vegna hróksins á al);
15. Bd3—bl, Bd7—b5; lö. Hfl—el,
Dbö—aö; (Með tilliti til þess, að
svart á peðin sín á hvítum reitum.
var betra að leika Bb5xe2. Hvítt not-
ar vitanlega tækifærið til þess að
forða riddaranum); 17. Re2—g3,
Rb4—cö; 18. h4—h5, Daö—a5; 19.
Dd2— dl, (Betra var Dd2—e3), 19.
.... Rcö—e7; 20. a2—a3, Ha8—c8;
21.h5xgö, f7xgö; (Svart brýtur þarna
að vísu grundvallarreglu, að drepa
altaf inn á borðið, en fær hins vegar
opna hrókslínu); 22. Rf3—g5, Bb5
—a4; 23. Ddl—e2, Ba4—b5; 24. De2
—e3, Bg7—hö; (Svart notar sjer, eft-
ir mætti, að hrókurinn er lokaður
inni á al);25. f2—f4!, Bhöxg5;
Rangt væri 25........ Hf8xf4; vegna
2ö. b2—b4); 28. f4xg5, Da5—c7:
(Betra var Da5—bö); 27. Rg3—hl!!,
(Eina leiðin til að koma riddaran-
um til fö); 27....... Hf8—f7; 28.
Rhl—f2, Hc8—f8; 29. Rf2—g4, Hf7
—flf; 30. Kgl—h2, (Best) Hflxel;
31. De3xel, Kg8—g7; (Til þess að
geta leikið riddaranum til g8, Hf8-
fl kom mjög álita. T. d. 31........
Hf8—fl; 32. Del—h4, Re7—f5; 33.
Rg4—föf, Kg8—h8; 34. Bblxt'5, og
svart á erfiða völ);32. Del—h4, Re7
—g8; 33. Rg4—-fö, Rg8xfö; 34. g5x
föt, Kg7—g8; 35. Bbl—a2, (Loksins
losnar hrókurinn á al, en þá er líka
slcamt að bíða úrslitanna); 35.....
Hf8—17; 3ö. Dh4—f4!, Dc7—d8; 37.
Hal—cl, Hf7—c7; (Það virðist
ekki skifta miklu máli livert svart
leikur. Hvítt ógnaði Hcl—c3, Hh3
og Bbl með hótuninni Bblxgö)
38. Ba2xd5!!, (Þegar Ásmundur
gerði þennan leik hlýtur hann að
hafa sjeð að hann varð einnig að
gefa hrókinn) 38....... eöxd5; 39.
eö—e5, Hc7xcl; - 40. fö—f7t, Kg8
g7; 41. Df4—e5t, Dd8—fö; (Ef Kg7
—liö þá 42. eö—e7.); 42. f7—f8D+,
gefið
Hann (heldur fyrir augun á
henni): Gettu þrisvar sinnum
liver jeg er. Og ef þú getur ekki
rjett þá kyssi jeg þig.
Hún: Hitler, Gary Cooper,
Bjarni Björnsson?