Fálkinn - 07.07.1939, Blaðsíða 3

FÁLKINN
3
Fjallkonan (Vigdis
Steingrimsdóttir, for-
sætisráðherrafrú) flýt-
ur ávarp silt.
fóstrað hið islenska þjóðarbrot í
Ameríku.
Systkini okkar í Vesturheimi hafa
hvarvetna reynst skiprúmsgeng í
landi fjölbreytileikans og samkepn-
innar. Frá hafi lii hafs hafa þau
borið liróður íslenskra vitsmuna og
manndóms. Trygðin til gamla ætt-
landsins er órjúfandi. Þjóðerni sitt
og tungu lial'a þeir varðveitt fram-
ar öllum vonum. Hafa Vestur-íslend-
ingar lagt mikið af mörkum í reiðu
fje til þess að búa svo i haginn, að
eftirkomendur þeirra glati ekki
tungu sinni. Hugarþel þeirra til ís-
lands er með slíkum fágælum, að
við fáum aldrei metið það til fulls.
Um hálfrar aldar skeið hafa þeir
haldið svonefndan íslendingadag og
minnast þá íslands og íslendinga.
Tiguleg íslensk kona kemur þar
fram klædd skautbúningi, sem tákn
fósturjarðarinnar. Ásl og bróðurhug-
ur til jslands og barna þess, er hinn
ríkjandi andi íslendingadagsins. Það-
an hefir ætíð verið rjett bróður-
liönd yfir hafið, sem við höfum
ekki fram tii þessa tekið í með þeim
innileik og þeirri hlýju sem okkur
her skylda til að gera.
inn var tekið ágætlega og á sunnu-
daginn 1. júlí var henni komið i
framkvæmd. — Enginn staður er
eins sjálfsagður til þess að fólk
fylki þangað liði sínu í minningu
Vestmanna, eins og Þirigyellir.
A laugardaginn byrjaði fólk að
halda austur og var mikill fjöldi
þar um nóttina, bæði i Valhöll og i
tjöldum hingað og þangað. Á sunnu-
dagsmorguninn var strax hvasst og
kalt, en eigi að síður fjölmenti fólk
austur og er talið að ekki hafi verið
færra en um fjögur þúsund manns,
þegar flest var. Annar eins mann-
fjöldi liefir ekki komið samaii á
Þingvöllum síðan á alþingishátið-
inni 1930.
Hátíðaliöldin loru fram í Hvanna-
gjá. Var komið þar fyrir palli
og ýmsum útbúnaði. Formaður há-
tiðarnefndarinnar, Sigfús Halldórs
frá Höfnum, setti mótið og bauð
alla velkomna, og óskaði þess að
dagurinn mætti verða til þess að
tengja belur en nokkru sinni fyr
bróðurböndin á milli ísl. beggja
megin hafsins. Síðan fór fram guðs-
þjónusta og messaði biskup íslands,
Sigurgeir Sigurðsson. Við guðsþjón-
Miss fíandarikin — Fjallkohan og Miss Kanada i viðhafnarstúkunni.
Kynslóðin, sem nú er að komast á
manndómsár, þekkir aðeins af fra-
sögnum þann þátl þjóðarinnar, þegar
svo syrti i ál framtaks og bjarg-
ræðis, að íslendingar yfirgáfu óðul
sín og ættingja hópum saman og
sigldu að hinum ókuniiu ströndum í
vesturvegi, til þess að hefja þar
*iýtt landnám — nýja baráttu við
ókunna landsliáttu og óteljandi örð-
ugleika. Fær æska nútimans lesið
hug afdalabóndans, sem fyrir 50 —
00 árum háði lotulausa baráttu við
grasbrest, fellir og harðindi, lil þess
að geta bjargað hópnum sínum —
konu og börnum — frá vergangi?
Og svo alt í einu, jiegar baráttan
stóð sem hæst, þegar Þorrinn hjelt í
garð með byljum og jarðbanni, þá
kom frjettin, sem flutti skógarilm
að vltum allra í haðstofukytrunn'
og kippti ungum sem gömlum úl
úr ógöngum vonar og úrræðaleysis.
Það var frjettin um fjarlæga landið
— land skóganna og viðáttunnar,
þar sem enginn þckti hafís eða gras-
brest. — Þegar voraði kvaddi bónd-
inn kotið og dalinn sinn og hjelt í
vesturveg á stóru gufuskipi — til
sunjarlandsins, sem hann hafði
dreymt um i nepjunni og norðan-
garranum á hverri nóttu. —- Næsti
vetur hjelt í hlað í nýju landi.
Konan og börnin börðusl liarðri
baráttu heifna í bjálkakofanum, eu
bóndinn stundaði veiðar norður á
vötnum og liafði fannfergjuna í
fangið sem fyrr. Nú dreymdi hann
um afdalakotið sitt, þangað leitaði
hugurinn, frá liarðbúð vetrarins í
landi skóganna.
Þannig er sagan um brottför flestra
Vesturfaranna frá ættlandinu og um
byrjun þeirra i hinu nýja landnámi,
saga þeirra manna, sem hafa alið og
Þegar Vestur-íslendingar halda
íslendingadaginn i 50. sinn, þá fyrst
koma íslendingar saman til þess að
minnast þeirra. — Það er ekki langt
siðan að þvi var hreyft á opinber-
um veltvangi, að íslendingar kæniu
saraan einn dag á ári og helguðu
hann Vestmönnum. Slikt mundi auka
á vinaþelið til Vestmanna og eyða
að einhverju leyti því tómlæti, sem
jafnan hefir rikt i þeirra garð frá
íslendinga hálfu.
Hugmyndinni um Vestmannadag-
ustuna aðstoðaði Lúðrasveit Reykja-
víkur og Karlakór Reykjavíkur. —
Síðan koniu fram Fjallkonan (frú
Vigdís Steingrímsdóttir), Nliss Kan-
ada (ungfrú Gerður Jónasdóttir) og
M^ns Ameríka (ungfrú Kristjana Pét-
ursdóttir. Þessi einkennilegi siður
er alger nýjung hjer á landi og vakti
hann þessvegna undrun talsverða.
Þótli mjög hátíðlegt að sjá þegar
hinar táknrænu myndir íslendinga
í Bandaríkjunum og Kanada tóku
sæti sínn til hvorrar handar Fjall-
konunnar, sem var hin táknræna
mynd fósturjarðarinnar.
Fjallkonan var skrýdd skautbún-
ingi, en Miss Ameríka og Miss Kan-
ada voru klæddar hvítum silkikyrtl-
um og höfðu gullspengur um enni.
Gullspöng Miss Ameríku var setl
stjörnum eins og er i fána Banda-
ríkjanna, en i gullspöng Miss Kan-
ada var grafið mösurlauf, en það
c-r skjaldarmerki Kanada. Litir þjóð-
fánanna voru í beltum beggju,
breská alrikisfánans í belti Miss Kan-
ada,en Bandarikisfánans i belti Miss
Ameríka og voru stjörnurnar á blá-
um borða. Bláa flauelshálfkirtla báru
þær og á herðum sjer. Lúðrasýeitin
ljek göngulag meðan þær gengu fram
og lóku sjer sæti í hásætunum i við-
hafnarstúkunni. Fjallkonan i mi'ði'ð,
Miss Ameríka ti) hægri og Miss Kan-
ada til vinstri.
Siðan hófust ræðuhöld og kveðjur.
Ólafur Thors atvinnumálaráðherra
ílutti ávarp rikisstjórnarinnar, en á-
varp Alþingis fluti forseti sameinaðs
Alþingis, Haraldur Guðmundson.
Fjallkonan flutti ávarp til barna
sinna. Að lokum fluttu ræður þeir
Jónas Jónsson fyrir minni Banda-
Framh. á bls. t h.
FYRSTI VESTMANNA-
DAGURINN Á
ÞINGVÖLLUM.
Mannfjöldinn i Hvannagjá.