Fálkinn - 20.09.1940, Síða 3

F Á L K I N N
3
Fr. le Sage de Fontenay,
sendiherra Dana sextugur.
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritsljórar: Skúli Skúlason,
Ragnar Jóhannesson.
FramlxV.stjóri: Svavar Hjaltestcd
Affalskrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og l-(5.
Skrifstofa í Oslo:
Anton Schjötsgade 14.
Blaðið kemur út livern föstudag.
kr. 5.25 á ársfj. og 21 kr.. árg.
Erlendis 28 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millim.
HERBERTSprení.
Skraddaraþankar.
Sumri hallar nú óðum. Snjór hefir
jjegar fallið, þótt enn sjeu ekki mikil
brögð að því, sem lika óeðlilegt væri,
svo snemma á tíma. Margir kvarta
undan þessu sumri. Það hefir verið
næsta kalt og sólskinslitið og mörg-
um bændum hefir það víða orðið
þungt í skauti. Heyskapurinn hefir
viða orðið örðugur viðfangs. Margir
spá líka hörðum vetri að afliðnu svo
köldu sumri. Það er þvi hálfgerður
kuldakvíði í mörgum. En oss er lika
mjög gjarnt að bera oss illa og berja
lóminn, ef eittlivað hallar á lakari
veg um veðurfar og árferði. En sök-
in er sú, að þótt vjer sjeuin nú eins
og flestar aðrar þjóðir illa settir
vegna stríðsins, og megum illa við
þvi að fá harðan vetur, þá erum
vér samt sem áður betur undir hann
búnir en oft áður. Og þetta liðna
sumar hefir þrátt fyrir sinn kulda
og úrkomu, verið kostasumar miðað
við mörg önnur, sem hart hafa
komið við landslýðinn til sjós og
lands. Undanfarna áratugi má segja
að veðurfar liafi verið gott hjer á
íslandi, lítið um hafisa og annan
bjargarskort. Slík sumur hafa ósjald-
an gengið yfir þetta land, að ísar
hafa legið við strendur alt sumarið,
og grasleysi og bjargarleysi hefir
sogið merginn úr mönnum og skepn-
um. — En þjóð vor hefir þó altaf
skrimt af hörmungarnar, enda þótt
oft hafi hin óbliða náttúra höggvið
Ijót skörð i stofninn.
Undanfarin ár höfuin við átt við
gott veðurfar að búa, hlýja vetur
og sæmileg sumur. En það má þó
aldrei gleymast oss, að vjer getum
alltaf átt von á, að út af bregði.
Vetur konungur getur hvenær sem
er látið oss finna til máttar síns.
Meðlætið má ekki blinda oss. Vjer
verðum að vera á verði. Á forsjálni
og varúð hefir íslenskur landbún-
aður flotið í gegnum boða örðug-
leika og vandræða. Enn verður þjóð-
arbúskapurinn að hvíla á sömu flot-
holtunum, enda þótt nýtísku fram-
leiðsluhættir sjeu nú viða viðliafðir
og greiðari og fljótari eftirtekjan.
Og óneitanlega ættum vjer síður að
þurfa að óttast harðan vetur nú
en i gamla daga, því að betur ætt-
um vjer að vera undirbúnir slíkt,
auðveldara um samgöngur og birgðir
m^iri. Ekki höfðu forfeður vorir t.d.
snjóbíla til að flytja fyrir sig, þeg-
ar hríðir og fannfergi torvelduðu
flutninga. Ekki höfðu þeir jafn-
mikla garðrækt og vjer, sem nú
framleiðum t. d. nægilega mikið af
jarðeplum fyrir neyslu vora. En
gömlu mennirnir voru nýtnir og var-
færnir og það varð þeim drýgst.
„Fálkanum" harst nýlega til eyrna,
að hr. Fr. le Sage de Fonlenay,
sendiherra Dana á íslandi, yrði sex-
tugur innan skamms. Þetta reyndist
rjett vera, afmæli sendiherrans er
n.k. þriðjudag, 24. september. í til-
efni af þessum merkisdegi í æfi þessa
merkismanns sneri „Fálkinn“ sjer
til de Fontenays og bað um samíal
við hann, sem hann góðfúslega veitti.
Þegar komið er inn i stofurhar á
heimili sendiherrans, er brátl auð-
sjeð, að húsbóndinn er bókamaður,
því að þar er fjöldi bóka, bæði ís-
lenskra og erlendra. Enda er hjer
um að ræða hámentaðan mann, sem
ekki er einasta fjölfróður og víðles-
inn, heldur og sjálfstæður visinda-
maður og afkastamikill rithöfundur.
De Fontenay á fjölþætt liugðarefni
og sinnir þeim af kostgæfni.
Frank le Sage de Fontenay er
fæddur 24. sept. 1880 að Unnerup-
gaard við Helsinge. Hann er af gam-
alli, franskri aðalsætt, eins og nafnið
bendir til. Hann varð stúdent 1899
og lauk háskólaprófi í sögu við Hafn-
arháskóla 1906. — 1909 varð hann
skjalavörður danska utanríkisráðu-
neytisins og 1914 yfirskjalavörður
í sama safni. De Fontenay gerði i
þessu embætti miklar umbætur á
endurskipun skjala í safninu og á
árunum 1921—22 heimsótti hann
dönsku sendisveitirnar í ýmsum höf-
uðborgum Evrópu og kom nýju
skipulagi á skjalasöfn þeirra. Dvald-
ist hann þá t. d. í London, París,
p.russel, Haag og viðar. Árið 1924
verður de Fontenay sendiherra Dana
lijer á íslandi og hefir gegnt því
starfi siðan. Hann er kvæntur ís-
Neyðin kennir naktri konu að spinini
og þeim liafði hún kennt að vera
nægjusamir og að búa sem mest að
sinu. Dæmi þeirra og reynsla ætti
að vera oss minnisstætt, svo að vjer
þurfum ekki sjálfir að reka oss á
í hinum harða skóla reynslunnar.
Þá þurfum vjer síður að óttast köld
sumur og harða vetur.
lenskri konu, Guðrúnu Eiríksdóttur.
— Hvenær tókuð þjer fyrst að fá
áhuga fyrir íslenskum bókmentum
og tungu? spyr jeg sendiherrann.
— Þegar á mentaskólaárum mín-
um, svarar de Fontenay. Við lásuin
nokkuð í kenslubók Wiminers í nor-
rænu, áttum að lesa eitthvað um 50
blaðsíður, að mig minnir, en jeg
varð þegar svo stórhrifinn af þessum
fræðum, að jeg las alla bókina vand-
lega. Síðan get jeg vitnað í ýmis
kvæðin, sem jeg las þá eins og t. d.
Hávamál og Hákonarmál, og kann
mikið af þeiin utan að.
Sendiherrann dregur nú fram lestr-
arbók Wimmers og ber hún þess vott,
að hann hefir lesið hana gaumgæfi-
lega á skólaárunum. Eru þar víða
undirstrikuð orð, skýringar og at-
hugasemdir ritaðar á spássíur og
laus blöð.
— í liáskólanum hafði jeg íslensku
sem aukanámsgrein. Var prófessor
Finnur Jónsson kennari minn. Las
jeg hjá honum Völuspá, forn kvæði,
ýmislegt í rímum o. fl. Þá las jeg
og margt liinna íslensku fornsagna
og kvæði og lireifst mjög af þeim,
einkum Gunnlaugs sögu Ormstungu.
Siðan hefir áliugi minn fyrir ís-
lenskum efnum aldrei dvínað. Loks
skal jeg geta þess, að jeg eignaðist
góða fjelaga og kunningja meðal ís-
lenskra stúdenta á Garði i dvöl minni
l>ar. Get jeg t. d. nefnt dr. Guðmund
P’innbogason, sjera Gísla á Stóra-
Hrauni, Jón Poppé, Lárus Fjeldsted.
Ólafur Daníelsson bjó að vísu ekki
á Garði, en hann kom þar oft, og
iuarga skákina tefldum við Ólafur
saman.
— En hvað olli svo einkum því,
að þjer fenguð svo brennandi áhuga
fyrir austurlenskum fræðum?
— Það var í gegnum sögurann-
sóknir mínar. Jeg fjekk snemma á-
huga fyrir spánskri sögu og þá var
auðvitað skamt til Arabanna. Sökti
jeg mjer niður í þetta viðfangsefni
og kynti mjer austurlensk mál og
ntenningu með aðstoð próf. Östrup.
sem sjerstaklega var kennari minn í
arabisku.
Hjá de Fontenay sá jeg skrá yfir
fræðirit hans og ritgerðir. Eru þau
mikil að vöxtum og fjalla einkum
um söguleg efni og bókmenlir og
málfræði, einkum um islensk efni
og austurlensk. Hann gaf út ásamt
öðrum Veraldarsögu Gylciendals, i 6
bindum 1919—1922. Af því riti samdi
P'ontenay einn um 900 bls. Af því, sem
hann liefir ritað um íslensk efni má
nefna ritgerð hans um íslenskan
skáldskap á 19. öld. Þetta er fyrir-
lestur, sem höf. flutti fyrst i „Dansk-
islansk Samfund" 1926, og síðan aft-
ur aukinn og endurbættan fyrir
dönskum lýðháskólakennurum á
Laugarvatni í fyrra súmar. í erindi
Frh. á bls. Vi.
Jóhannes Stefánsson, kaupm.,
Seljav. 29, verður 80 ára 23. þ.m.
Frá lngibjörg Jensdóttir, Lauf-
ásveg 38, verður 80 ára 25. þ. m.
Frú Guðlaug Jónsdóttir frá
Ingjaldshóli, verður 80 ára 24.
þ. m.