Fálkinn - 16.07.1943, Síða 11

F A L K I N N
11
ÓPERUR, SEM LIFA.
Frh. af bls. 6.
veg, en hún ú venjast hjá aðdáend-
um sínum, hún finnur og veit aS
þær eru einlægar, og liún gengst
upp við það, — já, og meira en það,
hún elskar Alfred, en finnur þá jafn-
framt að líf hennar sjálfrar hefir
verið þannig, að lmn þykist eklci
geta boðið Alfred það, sem hann
, verðskuldar. Hún segir lionum þetta
segir lionum afdráttarlaust hver hún
sje og hvernig hún hafi lifað, og
biður hann, að vera ekki að hugsa
um sig frekar. En Alfred þykist nú
enn síður geta án hennar verið,
og loks fara svo lfeikar, að hún
lætur undan honum og sínum eigin
tilfinningum, segir skilið við glaum-
inn í Paris og fer með Alfred upp
1 í sveit. Þar eru þau saman i nokkra
mánuði, og eru þær samvistir þeim
báðum sælu- og hamingjudagar.
* Alfred kemst þá á snoðir um það,
einn daginn, lijá Annónu, þernu
Violettu, að liúsmóðir hennar hafi
gert ráðstafanir til að láta selja
skrauthýsi sitt í Paris, og vagn og
liesla, til þess að spara sjer útgjöld.
Bregður hann sjer þá til borgarinn-
ar, þeirra erinda, að koma i veg fyr-
ir þetta.
Faðir Alfreds og ættingjar hafa
nú auðvitað lcomist á snoðir um
þetta atliæfi hins unga manns, og
þykir skömm til koma, og Alfred
• gera sjálfum sjer og ættinni. liina
mestu hneysu með þvi að taka sam-
an við þessa „daður-drós“. Karlinn
» hefir gert árangurslausa og þó mjög
ismeygilega tilraun til þess að telja
um fyrir syni sinum, og nú heim-
sækir hann Violettu, úti á landsetr-
inu„ á hieðan Alfred er fjarver-
andi. Leitast hann við að leiða
henni fyrir sjónir, að liún eyði-
leggi framtíðarmöguleika hins unga
manns, — að viðbættri svipaðri
þulu og hann hafði lesið yfir sýni
sínum um þá miklu hneysu, sem
þetta væri ættingjunum. Karlinum
tekst að sannfæra Violettu um sinn
málstað, og hún ákveður að fórna
sjálfri sjer, og einmitt vegna þess,
hve heitt hún ann Alfred, — og
flýr á brolt á laun.
Alfred gerir sjer litið far um að
kynnast ástæðunum til þessa flótta, <
en hann fyllist bræði og heitir
hefndum. Finnur hann Violettu lijá
fyrverandi vínkonu sinni, Flóru
Bervoix, sem er og af sama sauða-
húsi og Violetta liafði verið. En
þar eð Violelta hafði nú ekki haft
annað fyrir sig að leggja, var hún
búin að taka upp fyrri lifnaðarháttu
sína, þegar Alfred finnur hana, enda
veit liún það nú sjálf, að hún muni
eiga skamt eftir ólifað. (í fyrsta
þætti verður vart einkenna sjúk-
dóms þess, er dró liana til bana.).
Alfred móðgar liana í margra
manna viðurvist. Dauplial barón
tekur upp þykkjuna fyrir Violettu
og skorar Alfred á hólm.
En upp frá þessu hrakar heilsu
Violettu óðum, og i þriðja þætti,
sem gerist i svefnherhergi hennar,
liggur hún á banabeði. Frjettir hún
þá, að Alfred liafi borið hærri hlut
í einvíginu, og fær samtímis brjef
frá karli, föður Alfreds, sem nú
^ Ijáir sig fúsan til sátta og samþykkis
á ráðahag þeirra Alfreds og hennar.
Violetta hressist í svip af ?ess-
um tíðindum, og Alfred hefir nú
Ijeð eyru sannleikanum í málinu
og bregður þá þegar við og kemur
KvrrahafsleiðanBurinn VII.
MacArthur hershöfðingi fer á
fætur kl. 6 og horðar árbit 45 mín-
útum síðar, en þær þrjár nætur,
sem jeg var í Port Moresby fór
hann aldrei að hátta fyr en um
miðnætti. Eftir miðdegisverð situr
Kenney hershöfðingi venjulega hjá
honum um stund og þeir ræða mál
sín. Það sem jeg dáðist mest að hjá
MacArthur var skilningur hans á
flugmálaefnunum í Suðvestur-Kyrra-
hafinu og aðdáun hans á orustu-
flugi og herflutningum i lofti. Eftir
að Japanar höfðu verið liraktir
gegnum Owen Stanley-fjallaskörðin
og til Gona og Buna, var loftið eina
leiðin að gagni, til flutnings á
hergögnum, vistum og fallbyssum.
Allir særðir menn voru fluttir af
vígvellinum í flugvjelum. Þarna
befir verið unnið fremdarverk og
MacArthur þakkar það stjórn Kenn-
eys liershöfðingja, sem er stremb-
inn „loftmaður" — einn af þeim
bestu í heimi.
Jeg sá enga hardaga á Nýju
Guineu. Það Var tunglskin á nótt-
inni og lieiður himinn, og Kenney
sagði mjer, að jeg gæti átt von á
að sjá japanska heimsókn. En þoir
komu eklci — liafa líklega talið það
erfitt að þola viðtökurnar hjá
drengjunum lians Kenney. Þangað
til viku eða tíu dögum fyrir komu
mína komu japanskar sprengivjelar
að staðaldri frá Lae og Rabaul, en
þeim fór sifækkandi. Fyrst kornu
þær í 20—25 vjela hópum og gátu
unnið alvarleg skemdarverk. En síð-
ar ljetu þeir 2—3 duga, og stund-
um aðeins eina.
Á Nýju Guineu kyntist jeg hinum
erfiðu aðstæðum flughersins í Kyrra-
hafi. Hann hefir engar flughafnir,
i þeim skilningi, sem við leggjum
í orðifc. Þegar þið lesið um flug-
höfn í Suðvestur-Kyrrahafi, þá eig-
ið þjer að imynda yður 200—300
feta breiða og einnar mílu langa
rennu, sem höggin hefir verið i
frumskóginn og jöfnuð með mold,
sem vírnet eru lögð yfir. Miðlungs
áætlunarflugmaður, sem flogið hefir
mörg þúsund klukkustundir, mundi
hika lengi áður en hann lenti á
slikum stað. En ungu lierflugmenn-
irnir hafa ekki vanist neinu hetra.
Nýja Guinea er viti liitans, mold-
ryksins og flugna. Jeg skil að það
er ekki framkvæmanlegt, en þó segi
jeg að það væri gott fyrir mennina,
sem sljórna stritvinnuni og lier-
gagnaframleiðslu að læra af því að
dvelja þó ekki væri nema einn dag
á þessum vígstöðvum. Þá mundu þeir
gorta minna af afrekum sinum. En
drengirnir þarna kvarta ekki, vegna
þess að þeim verður vel ágengt.
Þegar jeg dvaldi þarna, i desember,
l*l/W/VíW/VlV<W/VlV(W,V(VíV/V/VlVíV/VlV(VlV/V(V/VlV
til liennar iðrandi. En hann kemur
um seinan. Þó veitir hann hinni
ólánssömu konu nokkur hamingju-
augnablik, rjett áður en hún skilur
við.
Er niðurlag þriðja þáttar óper-
unnar mjög lirifandi, þegar vel er
með farið, eigi siður en í leikn-
um, — og þó enn áhrifaríkari fyr-
ir þann svip sem Verdi hefir sett
á þau atriði með tónsmiðunum, sem
liann hefir um þau vafið og eru
gersemar.
skutu þeir niður 4—5 japanskar
vjelar fyrir hverja eina, sem þeir
mistu. Og þetta hlutfall er varlega
áætlað, því að þeir töldu ekki með
japönsku vjelarnar sem skemdust,
en margar þeirra hafa aldrei kom-
ist aftur til bækistöðva sinna.
Jeg flaug til baka til Ástralíu með
Kenney. Hann nam staðar á leið-
inni til þess að sýna mjer viðgerða-
stöð, sem þeir voru að setja upp
nokkuð hundruð mílur að baki vig-
stöðvunum. Þegar hún er fullgerð
verður hún stærsta stöðin, sinnar
tegundar, i Kyrrahafi. Sem aðal
yfirmann flugvjelastjóra þarna hitti
jeg mann, sem hafði verið foringi
hjá mjer á vesturvígstöðvunum í
fyrra stríðinu, Victor Bertrandias
ofursta. Hann sagði mjer einna bestu
söguna, sem jeg heyrði í ferðinni.
Nokrir svartir U. S. flugmenn voru
að gera flugvöll í áströlsku eyði-
mörkinni. Alt í einu kom kengúra
til þeirra, og af því að það var
fyrsta skepnan af því tagi, sem þeir
höfðu sjeð þá tóku þeir allir til
fótanna og fóru að elta hana. Eftir
skamma stund segir einn: „Það þýð-
ir ekkert að elta kvikindið. Hún er
ekki farin að stinga niður fram-
löppunum ennþá.“
í Brisbane för jeg aftur upp i
B 24-vjelina og hjelt áleiðis til
Guadalcanal. Á leiðinni kom jeg við
á aðalflugstöð, sem jeg má ekki
nefna. Þarna er flugliðið gert út,
sem herjar á Salomonseyjar. En
hjer fór sem fyr að þeir vildu ekki
láta mig halda áfram til Guadal-
canal á óvopnaðri vjel. Þeir settu
mig í „flugvirki”, sem var statt
þarna á eftirlitsferð, en var jafn-
framt fylgdarvjel orustuflugvjela,
sem fóru til Henderson Field, flug-
vallarins á Guadalcanal.
Og á ný vorum við yfir viðáttu-
miklu sjávarflæmi. Síðan sáum við
fjölda eyja hilla uppi við sjóndeild-
arhringinn i fjarska. Flugmaðurinn
kinkaði kolli — Guadalcanal Jeg
býst við þvi að það nafn veki líkar
tilfinningar hjá flestum Ameriku-
mönnum og það gerir hjá mjer. Jeg
fyltist stolti er jeg eygði staðinn.
Flugheimsókn í Guadalcanal.
Flugvirkið hringsólaði yfir Hend-
erson flugvellinum um stund, en or-
ustuflugvjelarnar lentu undireíns.
Jeg hafði gott útsýni yfir frumskóg-
inn svo að jeg sá, að engu hafði
verið á hann logið. Langt undan
landi voru tundurspillar á verði. Af
forvitni stakk jeg hausnum upp um
loftlúkuna og misti auðvitað sól-
hjálminn minn, eins og landkrabba
sæmdi. Einn af piltunum greip hann
og rjetti mjer. „Þjer skuluð geyma
hann, við notum ekki svona höfuð-
föt lijerna.“ Jcg skildi hvað hann
meinti, eftir að við lentum. Stál-
hjálmar eru einu höfuðfötin, sem
notuð eru á Guadalcanal.
Jeg stóð aðeins einn sólarhring
við á eyjunni. En það var nægilegt
til þess að gera mig ærðan að sjálf-
um mjer og fólkinu heima, sem á-
valt þykist vita hvað stríðið sje. Sje
Nýja Guinea viti þá er Guadalcanal
tifalt víti. Hinn frægi Henderson-
flugvöllur, sem litur svo vel út á
myndum, er alls enginn völlur. Þetta
er gári í frumskóginum. Flugmenn-
irnir kalla hann „grafreitinn“. Á
báðar hliðar lendingarhrautarinn-
ar er fult af flugvjelaflökum, sumar
hafa verið skotnar i tætlur í loftinu,
aðrar eyðilagðar á jörðu af stór-
skeytum og sprengjum óvinanna.
Flugbrautin sjálf liefir verið sund-
urtætt af stórskeytum og sprengj-
um, löguð og tætt sundur aftur
þrásinnis.
Það liafði verið hellirigning rjett
áður en við komum, svo að flug-
brautin var eins og svað. Kríll
(jeep-vagn) kom akandi með Alex-
ander Patch hershöfðingja, sem
fyrir skemstu hafði tekið að sjer
yfirstjórn vallarliðsins, og næstvald
hans, Edmund B. Sebree hershöfð-
ingja. Þeir fóru með mig á aðal-
stöðina, sem var tjald í gili, skaml
frá vellinum.
Jeg lærði i Guadalcanal og Nýju
Guineu að stríðið í Kyrrahafi er
mjög frábrugðið stríðum sem jeg
hafði kynst í Frakklandi 1917—18.
Þarna eru engar skemtilegar orlofs-
ferðir til Paris, engar hallir nje
iburðarvagnar handa liershöfðingj-
unum. Jeg sá vjelamennina vinna
berfætta. Regntiminn var að byrja
og úrkoman á Guadalcanal verður
meira en 50 þumlungar áður en
honum lýkur. Skurðir og vatnsrenn-
ur voru í kafi og víða flæddi yfir
tjöldin. Alt — tjöld, fatnaður, stíg-
vjel — virðist grotna niður i vatns
gúfunni. Og allir fá mýraköldu eða
blóðkreppusótt fyr eða siðar.
, Þeir standa aldrei heiðursvörð
þarna á Guadalcanal. Patch hers-
höfðingi sefur á bedda í leku tjaldi.
Hann gengur venjulega í peysu,
sem engin einkennisinerki eru á
nje heiðursmerki, sem einkenni liann
frá óbreyttum liðsmönnum. En hver
einasti liermaður og sjóliði á Guad-
alcanal veit hver liann er. Þetta
kvöld snæddi jeg með honum í kofa
með torfþaki, við borð, sem var
gert úr óhefluðum viði. Brooke Allen
ofursti, foringi sprengjuflugliðsins,
og Harry Brandon majór, foringi
orustuflugvjelanna borðuðu með
okkur og fórum við þegar að ræða
flugmálin, nú og í framtiðinni.
Jeg er áreiðanlega enginn her-
fræðingur, en jeg efast um að við
reynum nokkurntíma framar að ráð-
ast i annan eins leiðangur og þann,
sem farinn var til þessarar eyjar.
Það er of dýrt og of þreytandi.
„Guadal“ sjálf er ekki virði eins
einasta hermannslífs. Það sem við
erum að berjast fyrir og .það sem
Japanar reyna svo heiftuglega að
ná aftur, eru yfirráðin yfir einum
einasta ljelegum flugvelli og sam-
gönguleiðinni að honum á sjó. Þeg-
ar til lengdar lætur verður það ó-
dýrast að safna nægu liði til þess
að skera á eyjastreng þannn, sem
Japanar hafa náð á sitt vald, á
þremur eða fjórum stöðum i einu.
Með þesskonar aðgerðum mundum
við fá fleiri flugvelli til að starfa
á, og ef nægir eru flugvellirnir þá
er hægt að greiða högg, sem um
munar. Og þegar maður hefir á
annað borð koinið sjer fyrir er liægt
að tæta í smátt aðflutningsleiðir
Japana til eyjanna, sem verða að
baki olckar — vitanlega að því á-
skildu, að við sjeum svo sterkir,
að Japanar geti ekki gert okkur
sama grikkinn.
Frh. i næsta blaði.