Fálkinn - 21.04.1944, Blaðsíða 4

4
F Á L K 1 N; N
Þetla ei' steinlögð c/ata í Rey.
Húsin cru flesl gömul. en hvert
sinni gerð.
I afskektum dölum i Sussex ern viða þorp, sem eru gersamlega ósnort-
in af öllum tigjungum í byggingarstíl. Hjer á myndinni sjest kirkian
t fíishopstone.
meö
granni Lundúnaborgar
Eftir John Fisher
Þeim, sem í'erðast um Sussex
mun við fyrstu sýn virðast
]>að einkennilegast um þetta hjer-
að, Jive ósnortiö það er, og að
það liafi fengið að vera óáreitt.
Maður slcyldi ekld lialda, að
þvi mætti hafa tekist að varð-
veita sinn sjerlcennilega svíjj,
þvi að það liggur svo að segja
undir liandarjaðrinum á Lon-
don, og þangað fara margir af
íbúum þess daglega til vinnu
sinnar, er þeir stunda í lieims-
borginni. Og ault þess er sjávar-
síða Sussex einn frægasti skemti
staður í heimi, og á yfir 110
kílómetra strandlengju innan
Sussex sælcja bæjarbúar í stór-
Jiópum sjer til livíldar og skemt-
unar á friðartímum.
En þarna hafa eigi færri skáld
og listamenn orðið fyrir áhrif-
um náttúrufegurðarinnar en i
nokkru lijeraði öðru í Englandi,
og enn kalla þeir menn, seni
lieita mega börn í sögum listar-
innar Jijeraðið „Sleepv Sussex“
]). e. lijeraðið, sem enn er eigi
valuiað til lifsins.
Til þess að gefa lesandanum
nokkurt liugboð um anda þann,
er livílir yfir þessu lijeraði veit
jeg ekki annað ráð betra en að
vitna í orð Hilaire Belloes,
hins kaþólska sagnaritara, og
eins liins frægasta allra höf-
unda, sem við Sussex erú kend-
ir. Hann segir svo:
„í Suður-Englandi er dalur
einn, fjarri ágirnd og ótta, þar
sem umferð útlendinga er sjald-
gæfur viðbuiður eða ósjeður,
og þar sem aðeins innborin börn
þessa óásótta heimkynnis anda
að sjer ilmi grasanna á sumrin.
Vegirnir suður að Ermarsundi
liggja ekki um þennan dal; þeir
leita sjer öðrulivoru megin
að auðveldari skörðum suður
vfir hæðirnár. Aðeins einn stíg-
ur upp hæðirnar Jiangað, sum-
staðar grasi vaxinn, þar sem
fáir liafa tækifæri til að fara
liann, annarsvegar greiðfær, i
nágrenni við lilöður og bæi.
En dalbotninn á milli er þakjnn
akri og högum.“
— Þetta er Sussex, fagurt
undirlendi og gleymdir dalir,
liæðir og sjór.
Löngu áð'ur en fyrstú inenn-
irnir rjeðust til inngöngu í Eng-
land var Sussex einangraður
heimur út af fyrir sig, — i
austri og vestri voru víðlendar
mýrar á báða vegu, að norðan-
verðu víðáttumiklir skógar, en
að sunnan er ströndin, ineð
hafnleysum fyrir opnu liafi. —
Tvent annað hefir einnig orð-
ið til þess að verja Sussex utan-
aðkomandi ágengni. Hið fyrra
voru votlendar leirur, svo illar
yfirferðar að sögumenn eins og
Defoe og Horace Walpole segja,
að það hafi verið sex tíma verk
að kpmast yfir þær í vagni, og
voru þær þó ekki nema fjórtán
kílómetrar á breidd.
Ilitt var það, að leirinn í
Jandinu sunnanverðu var svö
Jaus að Jiugvitssömustu Jiygg-
ingarmenn áttu erfitt með a'ð
hyggja þar hús, og enn erfiðara
með að ná i lireint og ómengað
vatn þar.
En jeg varð að Jýsa þessu lág-
svæði betur — hvað það er og
liversvegna það borgar sig að
kynnast þvi. Þó að hæðirnar
þarna sjeu lágar, ávalar og
grænar þá finnst þeim, sem
þar er á gangi, liann vera hærfa
staddur og í meira næði en uppi
á mörgu fjallinu. Ef til vill er
þetta vegna þess, að þarna eru
engir tindar og fá trje til þess
að byrgja fyrir útsýnið. Ef til
vill er það snertingin við gras-
svörðinn sjálfan, sem veldur
þvi að maður Iiefir gaman af að
trítla þarna uin hverja míluna
eftir aðra. Ef til vill eru það hin-
ir öldumynduðu ásar, sem valda
því að landið virðist aldrei leið-:
inlegl eða hrjóstrugt, hvorki i
rigningu eða mistri. Ef til vill
eru það kollóttir einiberjarunn-
arniir sem draga að sjer, eða
rauðu, hvitu gulu og bláu blóm-
in, sem dreifð eru um holt og
móa á grasgrænu klæði. En
hver svo sem ástæðan er, þá er
því svo varið, að langflest af
])vi fólki, sem hefir kynnst lág-
lendinu Sussex elskar það með-
an það lifir og gleymir því aldr-
ei.
Jeg Iiefi ekki sjeð eilt einasta
málverk frá Sussex, sem gefur
fullkomna hugmynd 'um lands-
lagið þar. Flestir myndlistar-
menn, sem hafa inála'ð í Sussex
virðast’ hafa hnappast sainan
við ströndina annaðhvort að
austan eða vestan, en þar er
auðvelt að ná i góða staði, seip
auðvelt er að mála. Að vestan-
verðu hafa málararnir þyrpst
sainan i Bosham, sem er smá-
þorp við sjóinn, þar sem sjávar-
löðrið rýknr yfir kirkjugarðinn.
Framburður er þar svo mikill,
að nú er höfnin, sem þarna var
til áður, ekki nothæf. Nú érú
hafnarbakkarnir grasi grónir
og þarna koina engin skip nenni
fáeinar fiskiskútur. Þessar hafn-
ir, sem smámsaman hafa fyllst
af aur og leðju, eru einkenni-
legar ásýndum. En flestir, sem
fara þarna uin veita þeim ekkí
athygli.
VTið ströndina er það einkum
smábærinn Rye, sem listamenn-
irnir venja komur sinar til. Rye
er líká fiskiþorp, eins og Bos-
ham, en miklu meira* bæjar-
snið á öllu. Þar eru bratfar
steinlagðar götur, með hús-
Um, sem vita út að flötum Rom-
neymýrunum. Þar stunda menn
sauðfjárrækt og er sú fjártegund
fræg iwn <ftllan lieiin.
Þetta er allt fyrir aúgað, en
hinna eiginlegu töfra Sussex